به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علی هژبری سرپرست هیأت کاوش در گورستان مانایی علی آباد سقز با اعلام این خبر تصریح کرد: می توان ادعا کرد خانواری گسترده در کانی زیرین زندگی می کردند که به کار صنعت مشغول بوده و مردگان شان را نیز در کنار این محوطه دفن می کردند.
او گفت: گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و کاوش در گورستان مانایی علی آباد کانی زیرین به کشف یک مدال با حروف لاتین، ظروف سفالی، ظروف مینیاتوری آیینی کوچک، خمره، تعدادی دستبند دو سره و… انجامید.
وی افزود: کانی زرین نام چشمه ای کوچک در دامنه کوه سلطان و از منابع غنی آهن منطقه است که در سال ۱۳۷۸ محوطه مجاور این کوه و چشمه توسط صابر وفایی شناسایی و در سال ۱۳۸۰ به ثبت آثار ملی رسید.
به گفته او، اولین گزارش های کاوش غیرمجاز در این محوطه به سال ۱۳۹۲ باز می گردد که این کاوش ها نشان داد با گورستانی از گورهای چهار چینه سنگی و پوشش خرسنگی مواجه هستیم. در بازدید هایی که از منطقه شد با افزایش تعداد چاله های کاوشگران غیرمجاز روبرو شدیم از این رو برای حفظ حداقل باقیمانده اطلاعات، کاوش اضطراری نجات بخشی به همراهی هیأتی متشکل از کارشناسان باستان شناسی شروع شد.
این باستان شناس تصریح کرد که کاوش در این محوطه مسکونی-کارگاهی و گورستان مشخص کرد سفال های پیدا شده از آن متعلق به عصر آهن ۲ و ۳ و مربوط به دوره ماناها است. محوطه به ۳ بخش گورستان تاریخی، گورستان اسلامی، محوطه معماری شامل مسکونی و کارگاهی تقسیم می شود.
او با اشاره به مشاهده ۲ دوره تدفین مانایی و اسلامی در این قبرستان تصریح کرد که در تدفین های اسلامی که به نظر متعلق به دوره متأخر اسلامی است یک مدال کوچک کشف شد که آثار حروف لاتین در آن نمایان بود. ساختار معماری در تدفین های مانایی به نحوی است که در آن تا رسیدن به ساختار طبیعی صخره زمین کنده و دیواره های قبر بصورت چهار چینه سنگی با قلوه سنگ های بزرگ ساخته شده سپس روی این گورها با سنگ های حجیم بسیار بزرگ پوشانده و روی آن کپه هایی از سنگ گذاشته شده است.
این باستان شناس گفت: در این قبرها نمونه هایی از استخوان های حیوانی، تعدادی اشیا مفرغی شامل ۴ دستبند دو سر، ظروف سفالی، ظروف مینیاتوری آیینی کوچک، خمره و … کشف شد.
او با اشاره به برگزاری نشستی در خصوص اهمیت کاوش با اهالی منطقه، تصریح کرد که با برگزاری این نشست و توجیه مردم منطقه آن ها نیز تعدادی از مواد فرهنگی را که از محوطه بدست آورده بودند تحویل گروه باستان شناسی دادند.
وی خاطرنشان کرد: ساختار گورهای مانایی مشاهده شده در این قبرستان شباهت بسیاری با گورهای سکایی دارد. هم چنین در بررسی مقدماتی در کوه سلطان نشانه هایی از برداشت سنگ آهن در آن دوره را نشان می دهد.
شایان ذکر است؛ گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و کاوش در گورستان مانایی علی آباد با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.
