به گزارش «دنیای سفر» از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید میلاد هاشمی، عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس درباره این یافته توضیح داد: این بررسی در منطقه ای به وسعت حدود ۸۹۰ کیلومتر مربع با اهدافی چون مشخص کردن الگوهای پراکنش محوطه های پارینه سنگیِ احتمالی و بررسی سنن ابزارسازیِ کهن در منطقۀ غرب استان سمنان در شمال دشت کویر مرکزی انجام شد.
سرپرست این هیأت باستان شناسی افزود: در این پروژه محوطه هایی از غرب و جنوب غرب در چنداب، سنگاب، حسین آباد کورس، شورقاضی و یوسف آباد تا شرق و شمال شرق در نزدیکی شهر جدید ایوانکِی و جنوب روستای بولان و کُرَک یافت شد. از این محوطه ها که هر کدام ابعاد چند کیلومتری دارند، تعداد قابل توجهی دست ساخته های سنگی کشف شد که تنها بخشی از آن ها به منظور مطالعات آزمایشگاهی، نمونه برداری شدند.
او با بیان این که تمام این محوطه ها روی مخروط افکنه های کهنی قرار گرفته اند که برای چندین هزار سال با رسوبات مختلف آبی و بادی پوشانده شده بودند، گفت: فرآیندهای فرسایشی موجب شده که پوشش رسوبات ریزدانه به مرور کنار رفته و قطعات سنگ ریز و درشتِ دوباره آشکار شوند.
هاشمی با اشاره به این که چنین سطوحی را در بیابان ها، سنگ فرش بیابانی می نامند، افزود: به دلیل این که این سطوح باستانی احتمالاً هزاران سال است که دوباره آشکار شده اند، سطح تمام قطعه سنگ ها، چه ابزارهای سنگی و چه سنگ های طبیعی، به تدریج هوازده شده و پوششی قهوه ای سوخته تا سیاه روی آن ها تشکیل شده است که به آن “جلای بیابانی” می گویند.
او ادامه داد: بررسی های مقدماتی حاکی از آن است که این چشم اندازها دست کم به دو دورۀ پارینه سنگی میانی و جدید تعلق دارند و مطالعات مقدماتی نشان داد که بخش عمده ای از دست ساخته های سنگی را تراشه های با ابعاد نسبتاً بزرگ و قابل ملاحظه تشکیل می دهد، تراشه هایی که به کمک ضربه با چکش سخت از روی سنگ مادرهای تراشه جدا شده اند.
این باستان شناس گفت: علاوه بر تراشه های ساده، انواع ابزارهای روتوش دار از نوع سنت پارینه سنگی میانی و شواهد بهره گیری از تکنیک “لوآلوآ” نیز در میان مجموعه ابزارها به چشم می خورد.
او افزود: بهره گیری از این تکنیک در عرض های جغرافیایی مشابه با منطقۀ ایوانکی (عرض جغرافیایی منطقه: ۳۵ درجۀ شمالی) معمولاً به نئاندرتال ها منتسب می شود، از این رو، علاوه بر انسان خردمند، می توان ردپای انسان نئاندرتال را نیز در منطقه جست و جو کرد.
سرپرست این هیأت باستان شناسی با اشاره به این که مجموعه دست ساخته های گروه دوم که به دوران پارینه سنگی جدید منتسب هستند، شامل سنگ مادرهای تیغه و ریزتیغۀ حجمی (منشوری) و برداشته های تیغه و ریزتیغۀ ساده هستند، افزود: برخی تیغه ها لبه های همگرا یا پیکانی شکل دارند و برخی دیگر نیز به کمک روتوش به سرپیکان تبدیل شده اند.
هاشمی همچنین گفت: درصد سرپیکان ها، چه روی تراشه و چه روی تیغه ها نسبتاً بالاست و تعداد قابل توجهی از آن ها شواهدی از قرارگیری در دسته های چوبی را نشان می دهند که شاید اشاره ای به اهمیت شکار در چشم انداز پارینه سنگی منطقۀ ایوانکی باشد.
انسان های نئاندرتال از جمله انسان های نخستین بودند که در ایران نیز زندگی می کردند و بیشتر در نزدیکی رودخانه ها حضور داشتند و تا کنون شواهدی از وجود آن ها در مناطقی از ایران از جمله مازندران و غرب پیدا شده است.
کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک در جنوب سمنان در سال ۱۳۹۴ نیز نشان دهنده ویژگی های سنت های رایج تراشه برداری در پارینه سنگی میانی بود که این امر انتساب آنرا به نوعی از انسان منقرض شده بنام انسان نئاندرتال قوت می بخشد.
