به گزارش «دنیای سفر» رضا رضوانی در گفت و گو با ایسنا در خصوص نیازهای گردشگر اظهار کرد: برای تامین نیازهای گردشگر یا زائر که وارد شهر مذهبی می شود، سه سطح را باید در نظر داشته باشیم که اصلی ترین آن در سطح کلان است و باید مطابق با چهارچوب های قانونی انجام شود.
این کارشناس گردشگری ادامه داد: تامین نیازهای پایه ای گردشگر که فاکتور مهم آن، ایمنی و امنیت است و می توان به عنوان عناصر اساسی از آن نام برد یکی از سطوح است. اهمیت دادن به مسائل زیرساختی و جاذبه های اصلی در شهر مشهد که در صورت عدم وجود آن ها، گردشگر به این منطقه سفر نخواهد کرد از دیگر مواردی است که باید به آن توجه شود که اگر چارچوب قانونی در این زمینه ضعیف باشد، این حضور نیز کمرنگ تر خواهد شد.
وی افزود: عناصر دیگری هم وجود دارد که به عنوان اقدامات حمایتی از آن ها یاد می شود و تمام ذی نفعان مانند مدیریت برنامه ریزی، تدارکات، کیفیت خدمات حرفه ای، ارتباطات و بازاریابی برای گردشگری به صورت عام تر به کار می رود اما برای زیارت متفاوت می شود، زیرا مسائل زیارتی نیازمند تبلیغات و بازاریابی نیست.
رضوانی با بیان اینکه فضای رقابتی مشهد منجر به این شده که کیفیت به سمت مطلوب حرکت کند و هتل های سه ستاره با هتل های چهار یا پنج ستاره شهرهای دیگر تقریبا برابری می کند، تصریح کرد: ما برای گردشگر یا زائر در شهر مشهد بیشتر در سطح خرد مانند حمل و نقل، اقامت، تدارک اولیه و … خدمات ارائه می دهیم که باید کیفیت خوبی داشته باشند و اگر مطلوب نباشند مشهد جایگاه خود را از دست نمی دهد، زیرا شهر زیارتی است و افراد نیاز روحانی دارند و به دلیل مذهبی بودن این شهر ممکن است کمبودها را تحمل کنند.
وی تصریح کرد: اما مذهبی ترین افراد هم نیازهای دنیوی دارند که تامین آن می تواند کیفیت زیارت را افزایش دهد. این نکته را باید متذکر شد که با وجود خدمات زیاد در شهر مشهد، تنوع انتخاب وجود دارد و هیچ زائری بدون اقامت شب را سپری نمی کند، اما باید این شرایط را بهبود بخشید و نباید تصور کنیم که در وضعیت عالی قرار داریم و در برابر مسئولیت های خود قصور کنیم. همچنین موضوع ایمنی و امنیت دارای اهمیت است که مسئولان مربوطه باید در این زمینه همه تلاش خود را به کار گیرند.
او بیان کرد: با توجه به اینکه شهر مشهد از جمعیت بالایی برخوردار است، بالطبع جمعیت حاشیه نشین هم در این شهر کم نیست و این امر مشکلاتی را به وجود آورده است. اگر در این خصوص تصمیماتی اتخاذ نشود، شهر مشهد نمی تواند میزبان خوبی برای زائران باشد. همچنین اگر نتوانیم شرایط را به لحاظ فرهنگی و اجتماعی مرتفع کنیم قطعا مشکلاتی برای زائران ایجاد خواهد کرد.
وی در خصوص اینکه گردشگری مذهبی چه نوع گردشگری است، عنوان کرد: اگر بخواهیم تعریفی از گردشگری داشته باشیم باید بگوییم «سفری است که با توجه به محرک ها و انگیزه های افراد انجام می شود و به منظور لذت، تفریح و استراحت است»، اما گونه های دیگر مانند تجارت، سلامت، درمان یا زیارت به دلیل اینکه از نهادها و زیرساخت های گردشگری استفاده می کند و آورده اقتصادی هم دارد، جزو گردشگری به شمار می رود.
این پژوهشگر گردشگری خاطرنشان کرد: گفته می شود زیارت هم نوعی گردشگری مذهبی است، اما زیارت برای انجام یک فریضه دینی است که در اماکن مذهبی انجام می شود و به نوعی زائر به سمت مرکز جهان خود حرکت می کند، اما گردشگر از مرکز جهان خود دور می شود و به یک مکان لذت بخش سفر می کند. تنها گردشگری که وابستگی به موانع ندارد زیارت است، زیرا در این زمینه اعتقاد، انگیزه و باور درونی وجود دارد که هیچ مسئله ای نمی تواند مانع آن شود تا فرد از سفر کردن دست بکشد.
وی تصریح کرد: شاید شهر مشهد به اندازه یزد، شیراز و اصفهان که بافت تاریخی دارند اماکن تاریخی نداشته باشد که متاسفانه با طرح توسعه اطراف حرم همان هویت تاریخی نیز از بین رفت و هیچ کس به زنده نگه داشتن بافت های تاریخی توجه نکرد. وجود مرقد مطهر امام رضا(ع) و داشتن منطقه گردشگری، اقتصاد شهر مشهد را تحت تاثیر قرار داده است. اما با توجه به بحران هایی که در سال های گذشته به ویژه در حوزه آب با آن روبه رو بودیم، شاید مزیت کشاورزی به ویژه در دشت مشهد کمتر شده باشد.
رضوانی عنوان کرد: زمانی، شهر مشهد را به عنوان قطب صنایع غذایی می شناختند اما امروز کمبود آب به شدت تولیدات کشاورزی را تحت تاثیر خود قرار داده است. اکنون حجم انبوه خدمات هتل ها، رستوران ها و … نشان می دهد که اقتصاد شهر وابسته به ارائه خدمات است و اقتصاد مشهد کاملا تحت تاثیر گردشگری مذهبی قرار گرفته است.
این پژوهشگر گردشگری ادامه داد: بنابراین یک گردشگر نیازمند خدمات با کیفیت است و تنها برای غذا خوردن به شهری سفر نمی کند و این موارد جزو جاذبه های مکمل یک شهر است که باید در دسترس زائران قرار گیرد.
