کشته شدن حیوانات نادر و کمیاب توسط شکارچیان غیرمجاز یکی از خبرهای جنجال برانگیز رسانه ها و شبکه های اجتماعی است. خبری دردناک که نه تنها فعالان عرصه محیط زیست، بلکه عموم مردم را نیز به واکنش وا می دارد.
معمولا عکس های حیوانات شکار شده در شبکه های اجتماعی دست به دست می شوند و کاربران این شبکه ها نسبت به آنها عکس العمل های تندی نشان می دهند. در برابر این عملکرد شکارچیان، هم سازمان محیط زیست و هم فعالان این عرصه دائم در حال هشدار دادن و نهی کردن هستند، ولی به نظر پیاده کردن هر روشی در این راستا تا به حال بی فایده بوده است اما با تمام این توصیفات به نظر فعالان محیط زیست از فعالیت در این زمینه خسته نشده و هر روز در صدد اجرای راهکاری خلاقانه تر هستند.
در این راستا چندی است کمپین “دوربین به جای تفنگ” به منظور تشویق شکارچیان به کنار گذاشتن این اقدامات راه اندازی شده است؛ کمپینی جالب که از شکارچیان می خواهد تفنگ خود را کنار گذاشته و از سوژه های شکاری خود عکس بگیرند. مسئولان برگزاری این کمپین که به نظر توسط یک شرکت تبلیغاتی برگزار شده، تصمیم دارند به شکارچیان رایگان آموزش عکاسی بدهند و از این راه آن ها را برای حضور و مشارکت در این کمپین تشویق کنند.
روزنامه فرصت امروز به منظور تحلیل دقیق این کمپین سراغ پرویز زاهد فعال عرصه رسانه های دیجیتال و اردشیر طیبی کارشناس دیجیتال مارکتینگ رفته است. در ادامه این دو کارشناس به سوالات مختلفی در این زمینه پاسخ می دهند.
یکی شکار لحظه ها و دیگری شکار حیوانات
پرویز زاهد درباره کمپین دوربین به جای تفنگ می گوید: این کمپین ایده ظریف و جذابی دارد و هر شکارچی که به این کمپین بپیوندد چهره ملایمی از خود نشان خواهد داد و در غیر این صورت رفتاری غیر دوستانه با محیط زیست از خود به نمایش می گذارد. علاوه بر این، برای کمپین نام و شعار جذابی نیز انتخاب شده است.
تفنگ و دوربین هر دو شکار می کنند یکی شکار لحظه ها و دیگری شکار حیوانات، در نتیجه استفاده از این دو کلمه کنار هم جالب توجه است مثل اینکه مخاطب با حضور در این کمپین بگوید به جای اینکه برویم شکار حیوانات، برویم شکار لحظه ها.
زاهد درباره آموزش رایگان عکاسی که قرار است در این کمپین به شرکت کنندگان داده شود، می گوید: آموزش می تواند عاملی برای تهیه عکس های بهتر باشد و انگیزه عکاسی را بیشتر کند. اگر این آموزش به صورت آنلاین باشد حتما می تواند گستره بیشتری را در بر گیرد. همچنین سطوح مختلفی برای آموزش لازم است. کسی را که تا حدودی تجربه دارد با کسی که تازه می خواهد شروع کند نباید در یک سطح آموزش ببینند.
زاهد درباره رسانه های استفاده شده برای این کمپین می گوید: شبکه مناسب این کمپین، به نظرم اینستاگرام و فیس بوک است. البته از تمامی رسانه ها می توان استفاده کرد ولی به دلیل نوع کمپین به نظرم این رسانه ها مناسبت ترند. اعضای فیس بوک بسیارند و اینستاگرام هم شبکه مبتنی بر عکس است، در نتیجه گروه اجرا کننده کمپین می تواند عکس های کمپین را در این شبکه ها به اشتراک بگذارند. در این میان توییتر نیز به دلیل سرعت انتقال محتوا به منظور گسترش این کمپین می تواند کمک کننده باشد.
زاهد درباره گروه مخاطبان این کمپین می گوید: استفاده از همه رسانه ها، از جمله رسانه های چاپی، شنیداری و دیداری می تواند گروه مخاطبان بیشتری را پوشش بدهد. در این میان افراد نزدیک به شکارچیان مثل خانواده هایشان هم می توانند هدف خوبی برای نزدیک شدن به گروه مخاطبان اصلی باشند که گروه بهتر است برای آن ها نیز برنامه ریزی مشخصی کند.
زاهد در ادامه می گوید: به نظرم در این کمپین علاوه بر شکارچیان، سایر علاقه مندان به عکاسی از طبیعت و حیوانات وحشی هم باید بتوانند شرکت کنند که در آن صورت به گسترش آن کمک خواهد شد. این کار باعث می شود تعداد شرکت کنندگان بیشتر شود، توجه به عکاسی از حیوانات نمود بهتری خواهد داشت و پروژه را با قدرت بیشتری پیش خواهد برد. علاوه بر این، انتشار عکس های منتخب در اینترنت و آلبوم چاپی، تکرار کمپین در هر فصل و با موضوعات متناسب آن فصل و برگزاری جشنواره فیلم های کوتاه از شکارچیانی که به جای شکار حیوان، فیلم مستند حیات وحش می سازند نیز در جهت گسترش این کمپین موثر خواهد. در پایان باید بگویم به نظرم بهتر بود، نام این کمپین تفنگ من، دوربین من است، باشد.
رسانه ای خوب برای فعالان محیط زیست
اردشیر طیبی درباره حضور فعالان عرصه محیط زیست در شبکه های اجتماعی و کمپین دوربین به جای تفنگ می گوید: کارکرد شبکه های اجتماعی برای حفظ محیط زیست عموما اطلاع رسانی است. این درحالی است که فعالان این عرصه برای برگزاری کمپین های بیشتر می توانند از این ابزار در جهت رسیدن به هدف شان بهره ببرند تا مخاطبان وسیع تری را هدف قرار دهند. به نظرم یکی از کمپین های موثر و خوب در این باره دعوت برخی فعالان محیط زیست برای مصرف کمتر کیسه های پلاستیکی بود که بعدها با همراه شدن شهرداری تهران و استفاده از تبلیغات محیطی اثرگذاری آن چند برابر شد. در واقع این شبکه های اجتماعی بودند که محرک این اقدام شدند و شهرداری را با خود همراه کردند اما در مورد موضوع کمپینی که شما بیان کردید، به نظر من به خاطر مخاطب بسیار خاص و محدود آن که شکارچیان هستند، لزوما نمی توان امید داشت که تنها با استفاده از شبکه های اجتماعی بتوان مستقیم شکارچیان را تحت تاثیر قرار داد. این کمپین ایده بسیار جذابی دارد، چون به هر حال عکاسی هم نوعی شکار سوژه است و کار عکاسان طبیعت با شکارچیان دقیقا به یک اندازه پر زحمت و دقیق است، با این تفاوت که سوژه شکار در صورت موفقیت شکارچی از بین می رود و سوژه عکاس جاودانه می شود. بر این اساس باید گفت که ایده کمپین هوشمندانه انتخاب شده و اگر بتوان شکار را نوعی ورزش دانست، عکاسی از حیات وحش نیز ورزشی دقیقا با همان مختصات و مشخصات است و می تواند برای بسیاری از شکارچیان جایگزینی منطقی و قانع کننده به نظر برسد.
جذب شکارچیان به این کمپین دشوار است
طیبی می گوید: به نظرم اگر هدف این است که بخواهیم به دست شکارچی به جای اسلحه، دوربین بدهیم قطعا این راه از تلگرام و اینستاگرام نمی گذرد، چون شکارچی ها قشر بسیار خاص و محدودی در جامعه هستند و تعدادشان اندک است. بنابراین نمی توان امید داشت که بتوان به تعداد وسیع و موثری از شکارچیان از طریق شبکه های اجتماعی دست پیدا کرد. کمکی که شبکه های اجتماعی به این کمپین می توانند بکنند این نیست که بتوان شکارچی ها را به طور مستقیم جذب کرد، بلکه شبکه های اجتماعی می توانند بستری برای انتشار اثرات و برکات این کمپین و پوشش اخبار و تحولات مرتبط باشند و بعد به طور متقابل حمایت مردمی و استقبالی را که مردم عادی از این کمپین خواهند کرد می توان به گوش شکارچیان رساند و این باعث می شود شکارچیان با توجه به حمایت مردمی که پشت کمپین هست بیشتر برای تغییر رفتار خود دلگرم شوند.
همان طور که گفتم عموم مردم به جز اعلام حمایت مادی و معنوی نمی توانند کاری برای کمپین بکنند و این کمپین اگر یک میلیون حامی عادی هم داشته باشد ولی حتی یک شکارچی هم از وجودش اطلاع نداشته باشد عملا چیزی جز اتلاف وقت نیست. بنابراین گام اول باید این باشد که تعداد مناسبی شکارچی را جذب کمپین کرد و بعد دنبال اطلاع رسانی دستاوردهای کمپین به عموم مردم بود.
طیبی در مورد راهکار گسترش این کمپین می گوید: جلب حمایت های دولتی و به خصوص سازمان محیط زیست و همچنین سازمان های مردم نهادی مثل دیدبان حقوق بشر و غیره می تواند باعث شود که شکارچیان و عکاسان بیشتری به کمپین بپیوندند. حضور در محافل شکارچیان و معرفی کمپین در حضور آنان نیز می تواند در هرچه موفق تر بودن کمپین موثر باشد. با توجه به اینکه مخاطب این کمپین شکارچیان هستند و احتمالا مقاومت بسیاری برای تغییر رفتار خود نشان خواهند داد، تحمل و صبوری بسیار تنها راهی است که بتوان پیام لطیف این کمپین را در اذهان آنان ماندگار کرد.
اخبار و رویدادهای کمپین دوربین به جای تفنگ را می توانید در www.forax.ir دنبال کنید.
