به گزارش «دنیای سفر» به نقل از خبرگزاری ایسنا، «سربازان نوازنده»، یکی از زیباترین نقش های کاشی های شمس العماره است که در بخش پایین ایوان شاه نشین نصب شده و مدتی است تکه هایی از کاشی های آن برای مرمت و استحکام بخشی از دیوار جدا شده است. روی یک بخش از دیوار شمس العماره هم داربست هایی نصب شده که مدتی پیش انتشار فیلمی از آن حاشیه هایی را ایجاد کرد. جبار آوج معاون اجرایی کاخ گلستان درباره آنچه در شمس العماره در حال وقوع است به ایسنا گفت: مرمت تزئینات ایوان شمس العماره پس از تالار برلیان در کاخ گلستان آغاز شده و قرار است آیینه کاری ها، گچ بری ها و کاشی کاری های ایوان شمس العماره، پاکسازی، استحکام بخشی و مرمت شوند.
او افزود: پله های منتهی به بالای شمس العماره نیز مرمت می شود، ولی همچنان طبقات بالایی شمس العماره شرایط لازم و امکان بازدید عموم را نخواهند داشت، که البته برای جبران آن تور مجازی سه بعدی طراحی شده و از سایت کاخ گلستان قابل دسترس است.
آوج درباره دلیل نصب داربست در شمس العماره که مدتی پیش حاشیه ساز شده بود، نیز اظهار کرد: نصب داربست ها برای مرمت کاشی ها بوده است. ۴۰ مترمربع را در فاز اضطراری، مرمت می کنیم.
معاون اجرایی کاخ گلستان این توضیح را اضافه کرد که کاخ گلستان تنها اثر دنیاست که در محوطه آن هفت هزار مترمربع کاشی کاری در تکنیک های مختلف هفت رنگ، معرق و … وجود دارد و به تنهایی، یک موزه کاشی به حساب می آید. این هفت هزار مترمربع که در فضای باز قرار دارد همیشه در معرض آسیب است و مدام باید حواسمان باشد. در طوفان های اخیر هم بخشی از کاشی ها آسیب دیده بود که در فاز اضطراری مرمت شدند.
آوج افزود: به هر حال تغییرات اقلیم بر فرسودگی و تخریب کاشی ها و تزئینات تاریخی نمی تواند بی تاثیر باشد. باد، طوفان، گرما و سرما، بارش باران، عوامل انسانی و بیولوژیکی و فرسودگی مصالح، همگی آسیب رسان هستند و باید مرمت ها و حفاظت های دوره ای انجام شود.
شمس العماره یا عمارت خورشید شاخص ترین و یکی از زیباترین بناهای کاخ گلستان است، که در پنج طبقه به دستور ناصرالدین شاه و با سرمایه و مباشرت دوستعلیخان معیرالممالک (نظام الدوله) و معماری جعفرکاشی ساخته شد. گویا ناصرالدین شاه بر اثر دیدن تصاویر بناها و آسمان خراش های کشورهای اروپایی تمایل پیدا می کند بنای مرتفعی نظیر بناهای فرنگستان در پایتخت خود ایجاد کند تا از بالای آن بتواند منظره شهر تهران و دورنمای اطراف را تماشا کند. البته در این میان، احداث این بنا را به عنوان یک شاخص مهم شهری هم زمان با احداث خیابان ناصریه (ناصرخسرو) نیز نمی توان نادیده گرفت.
ساخت شمس العماره در سال ۱۲۸۰ هجری قمری آغاز شد و پس از سه سال در سال ۱۲۸۳ هجری قمری به پایان رسید. ساختمان دو برج هم شکل دارد که آئینه کاری ها و نقاشی ها و گچ بری های ازاره ها، دیوارها و سقف های آن از حیث نمایش شیوه های متنوع تزئینات داخلی بناها در ایران بی نظیر است. این بنا که با مرمت های لازم در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به سرپرستی استاد محمدکریم پیرنیا و همچنین مرمت های سال های اولیه دهه ۸۰ خورشیدی همراه بوده از سال ۱۳۷۸ خورشیدی برای بازدید عموم گشایش یافته است.
شمس العماره کجاست؟
شَمسُ العِماره یکی از بناهای تاریخی تهران، مربوط به دورهٔ قاجار و از شاخص ترین بناهای کاخ گلستان و برجسته ترین ساختمان ضلع شرقی مجموعه کاخ گلستان است. که کار ساخت آن از سال ۱۲۴۴ تا ۱۲۴۶ خورشیدی به طول انجامید که تاریخ بنایش (۱۲۸۴ قمری) را بحساب جمل «کاخ شاهنشاه» می نامند. دلیل برجسته بودن این سازه، بلندی، تزیینات و طراحی آن است.
شمس العماره دارای پنج طبقه و ۳۵ متر ارتفاع است که در زمان ساخت بلندترین ساختمان آن دوره در تهران بوده است و اولین ساختمانی بود که از فلز در سازهٔ آن استفاده کرده اند. کلیهٔ ستون های طبقات بالا و حفاظ ها چدنی هستند.
پیش از ساخته شدن سردر باغ ملی، این ساختمان به عنوان نماد شهر تهران شناخته می شد.
تاریخچه شمس العماره
ناصرالدین شاه، پیش از سفر به اروپا و با دیدن تصاویر بناهای فرنگستان یا مانند عمارت عالی قاپو اصفهان، تمایل پیدا کرد بنایی مرتفع نظیر آنها در پایتخت خود ایجاد کند تا بتواند از بالای آن منظره شهر و دورنمای پیرامون را تماشا کند. ساخت این ساختمان در سال ۱۲۴۴ ه.ش به دستور ناصرالدین شاه آغاز و پس از دو سال به مباشرت دوستعلی خان نظام الدوله به پایان رسید. این ساختمان برای تماشای شهر تهران و اطراف آن توسط شاه و مهمانان او مورد استفاده بود. طرح و نقشه آن ظاهراً از معیرالممالک و معمار آن استاد علی محمد کاشی بود. سبک این بنا ترکیبی از معماری سنتی ایرانی و معماری غربی است.
درب شمس العماره یا درب هیئت وزرا
هیئت وزرا غالباً در عمارت بادگیر تشکیل می شد که اعضای آن نیز از این درب، یعنی درب شمس العماره، که درب به نسب بزرگی بود رفت وآمد می کردند و به درب هیئت وزرا مشهور شده بود و اتومبیل رئیس الوزرا که تنها اتومبیل آن هیئت و ماشین کالسکه ای هفت نفره سیاهی بود جلوی درب توقف می کرد.
سبک معماری شمس العماره
ساختمان دو برج هم شکل دارد، کاشی کاری و پنجره سازه ای آن ایرانی است و بهره ای هم از معماری غربی دارد.
درب شمس العماره یا هیئت وزرا تنها سردر قاجاری باقی مانده از کاخ گلستان است.
