شانزدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری، به همراه سی و ششمین نمایشگاه صنایع دستی، در حالی کار خود را در تهران آغاز کرد که انتظار می رفت رکود سفر شکسته شود.
به گزارش «دنیای سفر»، واقعیت آن است که سفر در سه ماه اخیر با رکود و افت مواجه شده است، علت آن را توراپراتورها و آژانس های مسافرتی؛ سوای تحولات داخل کشور، افزایش هزینه های معیشت و خروج اولویت سفر از سبد خانوار ایرانی اعلام کرده اند.
با این وجود بسیاری از آژانس های مسافرتی و کشورهای خارجی با حضور در نمایشگاه گردشگری تهران، شانس خود را برای نوروز ۱۴۰۲ محک می زنند. برخی از توراپراتورها می گویند: امید و انتظار دارند سفر در نوروز ۱۴۰۲ بهبود پیدا کند. برخی کشورها، از جمله روسیه با معرفی ویژه سن پترزبورگ، قطر و مالزی خیلی جدی وارد عمل شده اند و امید دارند آمار سفر ایرانی ها را به دوران پیش از همه گیری کرونا برگردانند.
سفارتخانه ژاپن نیز برای نخستین بار در نمایشگاه گردشگری تهران حضور یافت و با استفاده از بازی و ماسک های انیمه های ژاپنی، محتاطانه وارد میدان رقابت با کشورهای دیگر برای جذب گردشگر ایرانی شد. سفارتخانه ها و غرفه های کشورهای خارجی در سالن ۴۱ نمایشگاه بین المللی تهران گردهم آمدند.
نمایشگاه امسال با ۱۵ سالن، فضای گسترده ای را در اختیار گرفت و دسته بندی استان ها براساس ویژگی های مشترک آن ها صورت گرفت؛ کاسپین، خلیج فارس، پرشیا (پارس)، شمال غرب و غرب و خراسان، از جمله محورهای تعیین شده بودند که استان ها به فراخور نزدیکی هایی که با موضوع آن داشتند، در یک سالن کنار هم گرد هم آمدند. هرچند، پیدا کردن استان ها در سالن های نمایشگاه کار دشواری بود و نقشه کاغذی و یا نرم افزاری که مشخص کند هر استان در چه سالنی قرار گرفته بود تا بازدیدکننده براساس آن برنامه ریزی کند، در دسترس نبود و در روز نخست هم بسیاری از بازدیدکنندگان بدون هدف و برنامه در سالن ها گشت می زدند و سرگردان بودند. البته در بیرون هر سالن، نام شرکت کنندگان روی بنر مشخص شده بود، اما این بنرها چندان مورد مراجعه و توجه بازدیدکنندگان عمومی قرار نگرفت.
حضور کمرنگ بومگردی ها در نمایشگاه امسال نیز مشهود بود، که گفته می شود مشکلات اقتصادی و سفرهای از رونق افتاده از زمان همه گیری کرونا که اقتصاد بیشتر این اقامتگاه ها را تحت تاثیر قرار داده، بسیاری را از حضور در این نمایشگاه ناتوان کرده بود. با این حال در غرفه هر استان مشخصات تعدادی از بومگردی ها، در کنار سوغات، خوراک و صنایع دستی مختص به آن استان، معرفی و عرضه شد. ضمن این که، نقشه راه ها، اطلاعات جاذبه ها، تفرح و سرگرمی، هتل ها و تورهای هر استان به ویژه برای نوروز را می شد از غرفه های استان ها به دست آورد و در عین حال، از نوای سازهای نوازندگان و گروهای رقص محلی بهره برد، هرچند که گاه صدای این سازها، گاه به قدری بلند بود که اعتراض فعالان گردشگری و مردم را که در حال مذاکره و رایزنی با یکدیگر بودند، را بلند کرد.
ساز و رقص محلی همواره یکی از جذابیت های نمایشگاه گردشگری تهران بوده که در دوره هایی، روزهای پرازدحامی را برای این نمایشگاه رقم زده، همان طور که بخش خوراک و سوغات جذاب و مردمی بوده است، اما امسال مسؤولان نمایشگاه با حذف غرفه های پر تعداد کباب و دیگ های آش، که دود و بوی آن ها گاه تمام محوطه را فرا می گرفت، تا حدی که گاه شائبه آتش سوزی پیش می آورد، این فضا را در اختیار خودروهای تاریخی و کلاسیک و ون های مسافرتی قرار دادند تا نمایشگاه گردشگری تهران مانند نمونه های بین المللی، چهره ای تخصصی تر پیدا کند.
در فضای باز نمایشگاه امسال مثل هر سال چادرهای عشایری برپا شد و زنان و مردان با پوشش عشایر، روح نمایشگاه را زنده کردند، هرچند که بیشتر آن ها مشغول فروش سوغات و محصولات خود بودند و درباره شناسنامه چادرهای عشایر و اقوامی که آن ها را برپا کرده بودند تا پرسیده نمی شد، اطلاعاتی در دسترس قرار نمی گرفت.
حضور دانشگاه ها در نمایشگاه امسال نیز قابل توجه بود، دانشجویان رشته های مرتبط با گردشگری در غرفه های کوچکی به صورت پراکنده حضور داشتند و طرح ها و پروژه های خود را معرفی می کردند که برای نمونه دانشجویان دانشگاه اصفهان طرحی برای تور خانوادگی با اتومبیل شخصی رونمایی کردند و برخی هم در حوزه گردشگری در بستر متاورس پروژه های خود را به نمایش گذاشتند. علاوه بر این، در روز نخست گروه های دانش آموزی رشته های هتلداری نیز به عنوان بازدیدکننده در نمایشگاه حضور داشتند.
در حاشیه این نمایشگاه قرار بود ۱۴ میزگرد تخصصی و ۱۹ دوره آموزشی تخصصی برگزار شود، که پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از چهارشنبه ۱۹ بهمن ماه در سالن ۳۵، نشست های تخصصی «نوسانات تراز آب دریا، اقلیم آسایش و گردشگری»، «مدل قیاسی اجرا پژوهشی ژئوتوریسم با مدل های موفق در صنایع» و «تجربه کشورهای مختلف در مقابله با کووید در صنعت گردشگری» برگزار کرد.
همچنین در روز نخست نیز میزگرد «بازار گردشگری روسیه و اثرات لغو روادید بر توسعه گردشگری» برگزار شد و در روز چهارشنبه ۱۹ بهمن ماه نیز میزگردی به گردشگری سلامت اختصاص داده شده و روز پنج شنبه ساعت ۱۱ در سالن ۳۸ و در غرفه های ۳۱ و ۳۲ نیز میزگرد دیگری با عنوان «تجربیات بازاریابی و جذب گردشگر خارجی و چگونگی تاب آوری در شرایط رکود» برگزار شد.
نمایشگاه گردشگری همیشه فرصتی بوده برای معرفی پروژه ها، برندها، تخفیف ها و برنامه ریزی برای سفر، هرچند که در نمایشگاه امسال فعلا از تخفیف قیمت ها و طرح های تخفیف و کمک هزینه هایی که پیش تر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وعده آن را داده بود، خبری نبود، اما کانون جهانگردی و اتومبیلرانی به انگیزه ۸۸ سالگی خود و حضور در این نمایشگاه، تخفیف ۵۰ درصد برای صدور گواهی نامه بین المللی و صدور کارت اشتراک امداد خودرو در نظر گرفت.
در نمایشگاه امسال که با وسعت ۶۷ هزار متر، فضایی گسترده تر از هر سال در اختیار داشت، چهار سالن هم به صنایع دستی اختصاص داده شد که دسترسی به آن ها از درب جنوبی نمایشگاه و از خیابان سئول آسان تر بود. محصولات و آثار صنایع دستی استان ها در سالن های ۶، ۷، ۸ و ۹ عرضه شدند.
حضور گروه های کم توان و ناتوان جسمی نیز در این نمایشگاه تا کنون قابل ملاحظه بود. برخی استان ها از جمله گلستان نیز میزی را به گردشگران نابینا اختصاص داده که درباره چگونگی سفر و جاذبه های گردشگری توضیح می دادند.
این نمایشگاه رسما از روز سه شنبه ۱۸ بهمن ماه با افتتاحیه ای متفاوت از سال های گذشته آغاز شد؛ برخلاف سال های گذشته مراسم افتتاحیه با سخنرانی های طولانی همراه نبود و عزت الله ضرغامی به همراه تعدادی از سفیران کشورهای خارجی مقیم در تهران روبان نمایشگاه را برید و بعد به همراه آن ها در میان ازدحام جمعیت، چندین ساعت وقت برای بازدید گذاشت و در حالی که فقط به چند سوال محدود رسانه های تصویری پاسخ داد، از مواجهه با دیگر خبرنگاران خودداری کرد و پاسخ گویی به آن ها را به زمان دیگری موکول کرد. جمعیت همراه وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هنگام بازدید از غرفه ها به حدی زیاد بود، که فرصت گفت و گو را از بسیاری از غرفه داران و شرکت کنندگان با ضرغامی، گرفت.
نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی تا روز جمعه ۲۱ بهمن ماه در محل نمایشگاه های بین المللی تهران ادامه داشت و ساعت ۱۷ عصر به پایان رسید.
