به گزارش خبرگزاری ایرنا؛ ملیحه مهدی آبادی روز یکشنبه اظهار کرد: بی تدبیری در جریان انتقال پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و از جمله مرکز اسناد آن به شیراز در دولت سابق سبب مفقود شدن بخشی از اسناد و به تبع آن وارد شدن لطمه جبران ناپذیری به میراث فرهنگی کشور شد.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اعلان شفاف اسناد مفقودی، توضیح داد: این اسناد را می توان به پنج دسته تقسیم کرد؛ بخش اول اسناد حدود ۵۰۵ برگ نقشه با ابعاد متفاوت ترسیم شده روی کاغذهای کالک، پوستی و معمولی، از آثار تاریخی است که از طریق انجمن آثار ملی، مرکز حفاظت از آثار باستانی و مرکز باستان شناسی ایران به سازمان میراث فرهنگی وقت منتقل شده بود. دومین بخش مشتمل بر ۱۷ هزار قطعه نگاتیو است که طی ۷۰ الی ۸۰ سال گردآوری و در مرکز اسناد وقت نگاهداری می شد که متاسفانه فقط کدگذاری شده و فهرست نویسی توصیفی نشده بود. بنابراین در حال حاضر امکان ارائه فهرست دقیق از نگاتیوهای مفقودی نیز میسر نیست.
مهدی آبادی، بخش سوم را شامل ۲۸ پرونده ثبت آثار ملی خواند که قبل از انتقال به شیراز در زمره موارد اسکن شده بوده و اکنون اسکن آنها موجود ولی پرونده در دسترس نیست. وی بخش چهارم را نیز، ۱۰۷ قطعه عکس کمیاب اعلام کرد. پنجمین بخش نیز ۱۸۲ گزارش گروه های پژوهشی است که فقط فهرست اسامی آن ها در دسترس است.
مدیر مرکز کتابخانه و اسناد پژوهشگاه میراث فرهنگی ادامه داد: علاوه بر موارد ذکر شده، تعداد ۶ لوح فشرده (CD) و ۱۶۹ کتاب از کتابخانه مفقود شده است که مسئولین ذیربط هنگام بازنگری در مجموعه های منتقل شده از شیراز در جریان امر قرار گرفته اند.
مهدی آبادی درباره مفقود شدن تعداد ۴۸ هزار سند اعلام شده توسط رسانه ها اظهار تعجب کرد و گفت: شاید این ارقام از آنجایی نشات گرفته باشد که در زمان انتقال، تعداد کل کتاب های موجود به ۴۸ هزار جلد می رسید. متاسفانه هنگام انتقال، حتی به یک نفر از کارشناسان مرکز اجازه داده نشد تا نظارت بر بسته بندی داشته باشند و به دلیل تعجیل مسئولین وقت در انتقال اسناد ملی مرکز فقط از تعدادی نیروی خدماتی برای این مهم استفاده شد.
وی اضافه کرد: آنچه هنگام بازگشت مشاهده شد معرف این حقیقت تلخ است که کارگرها چنان با بی دقتی و لجام گسیخته اسناد را در کارتن ها جای داده بودند که در کنار فیلم های ۱۶ میلی متری منحصر به فرد آثار تاریخی یا مردم شناسی، ماشین دوخت و … هم دیده می شد. اسناد ملی مملکت پس از انتقال، در یک انبار نمور در معرض باد و باران و خاک به امان خدا رها شده بود و عمق فاجعه را می توان در فضله های کبوتر بر روی عکس های هوایی و … مشاهده کرد. بخشی از اصل نوارهای کاست مربوط به لهجه و گویش های نواحی مختلف کشور مربوط به مرکز فرهنگ عامه قبل از انقلاب مفقود شده است؛ اما کپی های دیجیتالی موجود درگروه ها در دسترس است.
مهدی آبادی در پاسخ به پرسشی درباره اتخاذ تمهیداتی برای تکرار نشدن این مساله گفت: این درسی بود برای ما که ممکن است یک روز یک فرد غیرمتخصص، تصمیمی مشابه بگیرد؛ از همین رو، برای تهیه کپی و نسخه پشتیبان دیجیتالی اسناد برنامه ریزی کرده ایم و نیت ما این است که در آینده طی تفاهمی با کتابخانه ملی، بخشی از این ها را در اختیار آرشیو ملی ایران قرار دهیم تا آنجا نیز به صورت نسخه دوم نگهداری شود.
مهدی آبادی یادآور شد: علاوه بر لطمه جدی به اسناد، نیروی انسانی هم آسیبی عمیق تر و جدی تر و در برخی موارد جبران ناپذیر دید، اگرچه تعداد بسیار کمی از همکاران ما به شیراز رفتند و بسیاری از کارشناس های خبره به اجبار مجبور به بازنشستگی یا انتقال به سازمان های دیگر شدند.
در سال ۱۳۸۹ دولت دهم تصمیم گرفت تا طرح انتقال پایتخت و کاستن از جمعیت شهر تهران را اجرایی کند که در نخستین اقدام، سازمان های دولتی را تشویق به خروج از تهران کرد. از میان تمام دستگاه های موجود، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بود که به تصمیم حمید بقایی رییس وقت سازمان، در اقدامی ناگهانی معاونت صنایع دستی را به اصفهان و پژوهشگاه و معاونت میراث فرهنگی را به شیراز منتقل کرد و این جا به جایی به سردرگمی کارکنان این سازمان منجر شد و حتی استعفای کارشناسان این سازمان را به همراه داشت.
سیدمحمد بهشتی دوشنبه ۲۴ شهریور ۹۳ در توصیف وضعیت این انتقال خبرساز به رسانه ها گفته بود: «سازمان میراث فرهنگی در دولت قبل شبیه گربه در گونی ِ گردان شده بود و قبل از این انتقال مثل یک بار شیشه بود که بعد از صدمه، به مشتی خورده شیشه تبدیل شده است.»
