به گزارش «دنیای سفر» به نقل از لایوساینس، «ماچوپیچو» یک محوطه اینکایی متعلق به قرن پانزدهم میلادی است که روی خط الراس بین کوه های «هوآیناپیچو» و «ماچوپیچو» در «پرو» واقع شده است.
سالم باقی ماندن این محوطه، کیفیت معماری آن و چشم انداز کوهستانی خیره کننده آن، «ماچوپیچو» را به یکی از مشهورترین مکان های باستان شناسی در جهان امروز تبدیل کرده است. این محوطه ۳۲ هزار و ۵۰۰ هکتار را در برگرفته است.
مزارع پلکانی که در کناره های این محوطه قرار دارد، زمانی برای کشت محصولات زراعی، احتمالاً ذرت و سیب زمینی استفاده می شد.
در سال ۱۹۱۱ میلادی، «هیرام بینگهام سوم» کاوشگر و استاد دانشگاه «ییل» ، از این محوطه دیدن کرد و برای نخستین بار وجود این محوطه تاریخی را اطلاع رسانی کرد. این کاوشگر «ماچوپیچو» را در وضعیتی کشف کرد که با گیاهان پوشیده شده بود.
«بینگهام» زمانی این محوطه را کشف کرد که در حقیقت به دنبال «Vilcabamba» بود که آخرین پایتخت «اینکا»ها قبل از شکست نهایی توسط اسپانیایی ها در سال ۱۵۷۲ محسوب می شود.
این کاوشگر درحالی «ماچوپیچو» را کشف کرد که محوطه تقریبا دست نخورده بود و به نظر می رسید کشورگشایان اسپانیایی هرگز به آن نرسیده اند. در حقیقت، تنها اشاره به این مکان در اسناد اسپانیایی، ذکر کلمه «پیچو» در یک مدرک متعلق به سال ۱۵۳۸ میلادی است که نشان می دهد این محوطه به امپراتوری «اینکا» تعلق داشته است.
«ماچوپیچو» یا «هوآیناپیچو»؟
تحقیقاتی که نتایج آن در سال ۲۰۲۱ در ژورنال «Ñawpa Pacha» منتشر شد، این فرضیه را مطرح می کند که «اینکا»ها احتمالا این محوطه را به جای «ماچوپیچو»، «هوآیناپیچو» می نامیدند. محققان بر اساس تجزیه و تحلیل یادداشت های میدانی «بینگهام» و اسامی ای که روی نقشه های قرن ۱۹ و داده های ثبت شده در اسناد قرن هفدهم نوشته شده است، این طور نتیجه گیری کردند.
«امیلی دین» که یک انسان شناس است در گفت وگو با «سی ان ان» توضیح داد که در زبان بومیِ «کچوایی»، «هوآینا» به معنای «جدید یا جوان » است و «پیچو» نیز «قله کوه» معنی می شود. «ماچو» را می توان «قدیمی» ترجمه کرد و این یعنی در زبان «کچوایی» عبارت «ماچوپیچو» (نامی که از زمان کشف بینگهام در سال ۱۹۱۱ بر آن نهاده شد)، «قله کوه کهن» معنی می شود.
چه کسی «ماچوپیچو» را ساخت؟
گمان می رود که «ماچوپیچو» توسط «پاچاکوتی اینکا یوپانکوئی» (Pachacuti Inca Yupanqui)، نهمین امپراتور «اینکا» در اواسط سال ۱۴۰۰ میلادی ساخته شده است.
«پاچاکوتی» مجموعه ای از فتوحات را آغاز کرد که در نهایت به گسترش قلمرو اینکاها در آمریکای جنوبی منجر شد و از اکوادور تا شیلی را دربرگرفت.
بسیاری از باستان شناسان معتقدند «ماچوپیچو» به عنوان نوعی ملک سلطنتی ساخته شد و وجود سکونتگاه اشراف زادگان در بخش شمال شرقی «ماچوپیچو» به این فرضیه قوت می بخشد. احتمالا امپراتور و خانواده اش از این مکان به عنوان استراحتگاه موقت استفاده می کردند.
نکته قابل توجه این جاست که سکونتگاه امپراتور در جنوب غربی این محوطه و دورتر از سکونتگاه سایر اشراف زادگان واقع شده است. ساختمانی که امروزه با نام «معبد خورشید» شناخته می شود، در مجاورت آن قرار دارد.
پلکانی که در کنار سکونتگاه سلطنتی قرار دارد به نوعی میدان در پایین منتهی می شود و برای امپراتور یک باغ، یک حمام خصوصی و حتی یک توالت خصوصی ساخته شده که تنها توالت خصوصی این محوطه باستان شناسی است.
اگرچه «ماچوپیچو» دارای دیوار، یک دروازه و خندق است (احتمالاً برای جمع آوری آب باران استفاده می شده)، اما به نظر نمی رسد که برای اهداف نظامی ساخته شده باشد و هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد نبردی در آن جا انجام شده است.
چه کسانی در «ماچوپیچو» زندگی می کردند؟
بر اساس نتایج تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۳ در ژورنال «ساینس ادونسز» منتشر شد، در فاصله ماه «می» تا «اکتبر» حدود ۷۵۰ نفر از جمله امپراتور، سایر اشراف زادگان اینکایی، مهمانان و خدمتگزاران در «ماچوپیچو» زندگی می کردند. بر اساس بررسی های DNA می توان نتیجه گرفت که این خدمتگزاران از سرزمین های دوری که توسط اینکاها فتح شده بودند، به «ماچوپیچو» آمده بودند.
محققان پس از بررسی بقایای به جامانده در بیش از ۳۰ گور واقع در «ماچوپیچو» به این نتیجه رسیدند که خدمتگزاران از ارتفاعات آند و سواحل «پرو» به «ماچوپیچو» رسیده اند.
«معبد خورشید» در «ماچوپیچو»
در «ماچوپیچو» چندین بنا وجود دارد که اهمیت معنوی این مکان را افزایش می دهد.
یکی از این بناها، «معبد خورشید» یا «Torreón» نام دارد که طراحی بیضی شکل آن مشابه با معبد خورشیدی است که در «کوسکو» ، پایتخت اینکاها کشف شده است.
سنگی که درون این معبد قرار دارد، احتمالا به عنوان محراب مورد استفاده قرار می گرفته است. در طول «انقلابین ماه ژوئن» خورشید در حال طلوع مستقیما داخل یکی از پنجره های این معبد می تابد و این نشان دهنده توازن بین پنجره، سنگ و انقلابین خورشید است.
زیر معبد غاری وجود دارد که به طور طبیعی ایجاد شده است و «بینگهام» از آن به عنوان «مقبره سلطنتی» یاد کرده است، البته شواهد کمی درباره این نوع کاربرد غار وجود دارد.
معبد اصلی و این تی هوآتانا
مجموعه ای از بناهای مذهبی در شمال غربی «ماچوپیچو» و در مجاورت میدان اصلی قرار دارد. داخل یکی از این بناها که با نام «معبد اصلی» شناخته می شود، محراب سنگی حکاکی شده ای قرار دارد. زمانی که «بینگهام » این سنگ را کشف کرد، دریافت که لایه ای از شن سفید مشابه چیزی که در معبدهای «کوسکو» دیده بود در آن وجود دارد.
ساختمانی که در مجاورت «معبد اصلی» قرار دارد با نام «معبد سه پنجره ای» شناخته می شود و داخل آن تعداد زیادی سفال شکسته وجود دارد.
احتمالا بزرگ ترین معمای «ماچوپیچو» سنگ بزرگی است که «بینگهام» نام آن را «این تی هوآتانا» (Intihuatana) معرفی کرد. این سنگ روی سکوی بلندی بر فراز میدان قرار دارد. کاربرد این سنگ بزرگ مشخص نیست.
تخلیه «ماچوپیچو»
«ماچوپیچو» از فروپاشی تمدن «اینکا»ها جان سالم به در نبرد.
در قرن شانزدهم میلادی بود که پای اسپانیایی ها به آمریکای جنوبی رسید. در سال ۱۵۷۲، با سقوط آخرین پایتخت اینکاها، دودمان پادشاهان آن ها به پایان رسید. «ماچوپیچو» سکونتگاه سلطنتی که زمانی محل بازدید امپراتورهای بزرگ بود به ویرانه تبدیل شد.
امروزه «ماچوپیچو» یکی از مکان های حاضر در فهرست میراث جهانی یونسکو است.
