به گزارش «دنیای سفر» پس از محرم و صفر، بساط شادی و سرور در اهواز برپا می شود؛ دورهمی هایی با محوریت شادی گروهی یا جمعی. جماعتی در دل هم که اگر صدای آنها شنیده نشود، تصوری نمی توان از شادی آنها داشت. مراسم مابین غم و شادی در جریان است. ترکیبی عجیب با شادی و دست زدن. آن هم نوعی دست زدن با ریتمی خاص و هماهنگ که مختص به اهوازی هاست، همراه است.
در میان این جمع، عده ای ایستاده و عده ای کنار هم تنگاتنگ می نشینند. آوازی هماهنگ می خوانند و هر چند دقیقه یک بار دست شان را با ریتمی خاص به هم می کوبند. این مراسم از دیرباز در این دیار با سبک های متنوعی برای برپایی شادی ها جریان داشته و با دست زدن هایی خاص و هماهنگ، یکی از پایه ثابت های دورهمی است؛ اما دست زدن در میانه یک قطعه موسیقی که این نوع دست زدن با نام «صفگه الاهوازیه» معروف است با اشتیاق خاصی توسط گروه های جوان و پیر در بخشی از مراسمات جشن و سرورها برپا می شود.
این نوع دست زدن جنوبی ها از اهواز تا بوشهر و قشم امتداد دارد. در قشم به آن «چاکَه» می گویند و در بوشهر نیز در خیامی خوانی ها این نوع دست زدن های منظم و با ریتمی خاص که به آن «بشکن» هم می گویند، همواره وجود داشته است. دست زدن در میانه یک قطعه موسیقی تنها در موسیقی های مردمی رواج دارد و در نوع کلاسیک و … دست زدن در میان یا وسط یک موسیقی به هیچ وجه اجرا نمی شود.
در قطعات موسیقی محلی و مردمی در یک لحظه با دست زدن های ریتمیک، گویی مخاطب جزئی از گروه موسیقی و در مقام یک نوازنده برمی آید. لحظه ای که تعداد زیادی از مخاطبان، همراه با نوازندگان، با دست زدن های منظم خود، بخشی از موسیقی می شوند که کارشناسان از آن به عنوان رقصِ موسیقی نیز یاد می کنند.
در واقع، دست زدن های ریتمیک مرز بین گروه نوازندگان و مخاطب را کم رنگ و حذف می کند و همه گروه موسیقی و مخاطب در یک لحظه در حلقه هنری و هویتی یکسان قرار می گیرند. چنین سبکی از دست زدن و البته با تفاوت هایی در بعضی کشورهای همسایه جنوبی نیز اجرا می شود با این تفاوت که «صفگه» در موسیقی شعبی-ریفی عرب خوزستان در فرم نوبت مرتب «مقام» در گونه بسته (ترانه) اجرا می شود.
شبیه ترین نوع این دست زدن در جهان را در موسیقی فلامینکوی اسپانیش می بینیم که شباهت بسیاری با این نوع دست زدن مردمان جنوبی کشور دارد.
اما از این دست زدن چه بهره ای می توان برد؟ میراثی به دیرینگی شادی که لازم است مدعیان توجه به نشاط اجتماعی به این میراث معنوی دقت و اهتمام بیشتری بورزند. میراث معنوی مردمی را که نیاز شدید به نشاط و شادی دارند، باید بهتر شناخت و آن را معرفی کرد و پرورش داد. مناسکی زیبا و تماما مردمی که می تواند پایه ثابت بسیاری از اجراهای مناسبتی باشد.
