به گزارش «دنیای سفر» بعد از گفت و گوی حامد حدادی بسکتبالیست تیم ملی ایران در برنامه «شباهنگی» که از فیلم نت پخش می شود، موجی از توئیت ها شکل گرفت. حدادی که سابقه بازی در آمریکا را دارد از تجربیات روزمره اش در این کشور گفت. از جمله اینکه «آمریکایی ها فکر می کنند مردم در ایران به جای ماشین، سوار شتر می شوند و کفش نمی پوشند!» یا «وقتی در آمریکا کت و شلوار می پوشیدم، به من می گفتند خوشحالی که کت و شلوار پوشیدی؟»
ما معمولاً فکر می کنیم اروپایی و آمریکایی ما را با «گربه و فرش»، «خاویار»، «سی و سه پل و تخت جمشید»، «امپراطوری هخامنشی» و حتی «کباب و قورمه سبزی» می شناسند اما واقعیت اینطور نیست. به غرور آریایی مان بر می خورد ولی بارها با مهمانان خارجی که اتفاقاً چهره های بین المللی و دانشگاهی بودند در تهران گشته ام، بعضی از آنهایی که سفر اول شان بود حیرت زده بودند. تمام کلیشه هایشان به هم ریخته بود که مگر می شود ایران اینقدر مُدرن باشد؟ این در حالی بود که من گمان می کردم از نظر آن ها ما کشوری جهان سومی با امکانات بسیار ضعیف هستیم!
البته که این قضاوت ها کلی نیست، طبعاً شهر به شهر و کشور به کشور و فرد به فرد نگاه های متفاوتی نسبت به ایران دارند اما برخلاف تصور ما اوضاع خیلی از دور رو به راه نیست. بخشی از ماجرا برمی گردد به موضوعی به نام «انزوا» که خب خیلی دوست نداریم در موردش حرف بزنیم چه برسد به اینکه باورش کنیم. ما ارتباطات گسترده ای با جهان نداریم، چه برای گردشگران و چه ضریب نفوذ در رسانه ها. رسانه های آن طرف ترجیح می دهند بازتابنده تنش و اعتراض و جنگ و ناکامی باشند تا تصویر کشوری که علیرغم همه مشکلات، مردمش تقلا می کنند خودشان را بالا بکشند.
دلایل ماجرا هم بسیار پیچیده است و از حوصله من و شما خارج. صرفاً این چند توئیت را که ایرانیان خارج از کشور نوشته اند بخوانید. نمونه مشتی از خروار. تجربه های شخصی در مواجهه با شهروندان معمولی ایران ندیده.
– من یه مهمونی دعوت شدم چند نفر از شمال اروپا هم بودن، یهو یکی شون گفت ببخشید شما تو ایران سبزیجاتی مثل کلم هم دارید؟ جدی پرسید. خیلی جدی!
– سر کلاس رسانه استادمون داشت از نحوه پوشش خبری شبکه های مختلف انگلیس از خانواده سلطنتی حرف میزد. پرسید کی مراسم زنده عروسی پرنس ویلیام و کیت میدلتون رو زنده تماشا کرده؟ دستم رو بالا کردم. با تعجب نگاهم کرد و گفت مطمئنی درست متوجه سؤال شدی؟ سؤال رو تکرار کردم و گفتم دیدم. پرسید از کدوم شبکه و گفتم بی بی سی. عذرخواهی کرد و توضیح داد که دوره آلمان شرقی تلویزیون نداشتند و اجازه نداشتند که حتی از طریق رادیو به آلمان غربی گوش بدن و جرم حساب می شده …
– می خواستیم اسباب کشی کنیم یه خونه آپارتمانی پیدا کردیم طبقه چهارم. اما وقتی خواستیم اسباب ها رو ببریم تازه متوجه شدیم فقط از طریق پنجره می شه اسباب کشی کرد. بالابر اجازه کردیم و کارگر برای اینکار و من هر لحظه ده بار سکته کردم. همسایه اومد گفت خیلی باید خوشحال باشید اینجا یخچال دارید. گفتم ببخشید متوجه نمی شم منظورتان چیه گفت خب یعنی قبلا یخچال دیده بودی؟! گفتم خانم یخچال که دیده بودم هیچ، آسانسوری داشتیم که یخچال سایدبای ساید باهاش جا به جا می کردیم. روزی نبود که ازم در مورد یکی از وسایل روزمره سوال نکنه مثلا هواپیما!
– یکی از دوستام از من سوال کرد شما اونجا کَره (آره همون کره صبحونه) دارید؟ دو، سه بار با تعجب پرسیدم که مطمئن بشم واقعا منظورش همون کره است! اونوقت یه روز یکی دیگه پرسید تو کشور شما گاو هست؟ تا مدتها به افق خیره بودم!
– وقتی اومدم مونترال شوک سه مورد شدم: فرودگاه بسیار کوچک و ابتدایی (اون زمان)، رنگ های بسیار زیبای پاییزی و کیفیت بد اسفالت خبابونها. یک بار همکارم پرسید چی تو رو اینجا شوکه کرد در بدو اومدنت. گفتم آسفالت خبابونها. یکهو گفت آخی (به فرانسویش البته ) برا اولین بار اسفالت می دیدی؟
– اینکه تو کانادا ازم پرسیدن «شما تو ایران جاروبرقی، پارو یا چنگال دارید» کمرمو نشکست. کمرم اونجا شکست که زمان دانشجویی ریاضی تدریس میکردم و یک دانشجوی کانادایی که ۲ بار هم ریاضی مقدماتی رو افتاده بود ازم پرسید «شما تو ایران ریاضی دارید؟!»
– در سفر جاده ای جایی در ایالت مریلند بود فکر میکنم، توقف کردیم گاز برای مخزن گاز (پخت و پز) بزنیم. طرف صحبت از اسکی کرد گفتم من هم در ایران اسکی میکنم. گفت: مگه کوه و برف دارید؟ نه فقط شن و ماسه و شتر داریم!
– تو ژاپن از ما میپرسیدن، تو ایران برف هم میاد؟ یا اینکه تو ایران سنگ هم هست؟ تصورشون از ایران یه کویر بسیار بزرگ بود مه با شتر رفت و آمد میکنند!
– تازه مهاجرت کرده بودیم آمریکا، من دبستان بودم، باید برا همه توضیح میدادم که ایران و عراق یکی نیستن و نقشه میاوردم بهشون مرز و نشون میدادم تا بفهمن چی میگم. یادمه چنتا از همکلاسیام ازم پرسیدم ایران برق داره؟ شماها اونجا با شتر میرید اینور و اونور؟ با همه بچه بودنم چقد حرص میخوردم.
– تو سوئد از ما می پرسند شما تو ایران خیابون و خونه و مغازه دارید؟ آخه هر فیلمی که راجع به ایرانه یک عرب را نشان میده که افسار یک شتر در دستشه و در یک کویر خشک راه میره.
– من سال اولی که رفتم مدرسه تو لندن، ۱۹۹۹، یک دختر جاماییکایی هم که تازه اومده بود به عنوان دو شاگرد خارجی جدید پیش هم می نشستیم. جزو اولین سوال هاش این بود که با چی اومدید انگلستان؟ گفتم یعنی چی؟ تو با چی اومدی… گفت هواپیما! ولی مگه تو ایران فرودگاه هست. گفتم نه ما با خر اومدیم!
– دختر دوست من دبیرستان میره فرانکفورت، میگفت توی کتابخونه قسمت جغرافیا کتاب های مربوط به ایران همش بیابون، شترسواری، گبه دوزی و روستاهای سیستان هست اون طرفا هست. من یکبار هم از این نمایشگاه های گردشگری رفتم، غرفه ایران همینا بود و نمونه کتاب هاشونم میدن کتابخونه ها، بعد مثل دوبی و قطر نیست که بتونن سفر کنن ببینن قسمت مدرنِ هم داره کشور، این میشه که توی ذهن نه تنها آلمانی ها، بلکه اکثر کشورها ما توی مایه های کابل هستیم در بهترین حالت، توی اخبار و اینا هم که یه خبر خوب هم از ایران و فرهنگ و هنر نیست. این هست که کلا مارو آدم های شترسوار میدونن.
– من جایی دوره بودم از بیست کشور مختلف بودند، بعضی هاشون می گفتند شما ایران برنج دارید؟ قحطی نیست؟ مگه تو خیابون سنگربندی نمیکنید؟ (قشنگ تصاویر زمان انقلاب و جنگ فقط یادشون بود) در یک ارائه ام، اولش عکس شیشلیک رو گذاشتم با قیمتش به دلار (اون موقع میشد ده دلار) کرک و پرشون ریخت!
