صنعت توریسم به صورت مستقیم و غیرمستقیم ۹ درصد تولید ناخالص داخلی آفریقای جنوبی را شامل می شود و بیش از ۱.۴ میلیون شغل در این کشور ایجاد کرده است. همچنین آمار گردشگران ورودی به آفریقای جنوبی، از ۳.۴ میلیون نفر در سال ۱۹۹۴، به ۹.۶ میلیون گردشگر در سال ۲۰۱۴ رسیده و با وجود رشد ۶.۶ درصدی در سال ۲۰۱۴ نسبت به سال ۲۰۱۳، که بیشتر از متوسط جهانی بوده، در سال ۲۰۱۵، ۶.۸ درصد کاهش داشته و به ۸.۹ میلیون نفر رسیده؛ اتفاقی که دلایل آن رکود اقتصاد جهانی و منطقه ای، مشکلات قوانین جدید ویزا و … عنوان شده است.
از سوی دیگر، در ژانویه سال جاری میلادی بیش از یک میلیون توریست به آفریقای جنوبی وارد شده که ۱۵ درصد از ژانویه سال قبل بیشتر است. در ماه فوریه نیز آمار توریست های ورودی، ۱۸ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل بیشتر بوده است که مقامات گردشگری آفریقای جنوبی این رشد را امیدوارکننده دانسته اند.
آفریقای جنوبی در سال های اخیر سیاست کلان گردشگری را بر محور توسعه نیروی انسانی، تقویت زیرساخت های موجود، بسیج منابع مالی، بازاریابی موثر و توسعه گردشگری داخلی در کنار جذب گردشگران خارجی قرار داده است. در زمینه بازاریابی نیز، دولت این کشور بیشترین تلاش خود را بر جذب گردشگران خارجی از کشورهای اروپایی نظیر انگلستان، فرانسه، ایتالیا، آلمان، اسپانیا و هلند، کشورهای آسیایی شامل هند، چین و ژاپن و کشورهای آفریقایی مثل کشورهای جنوب آفریقا، نیجریه و کنیا متمرکز کرده است.
چرا توریسم آفریقای جنوبی پیشرفت کرد؟
عوامل متعددی نیز به رشد بخش توریسم آفریقای جنوبی کمک کرده است که به عنوان نمونه می توان به برخورداری از جاذبه های گردشگری، تنوع تولیدات (به خصوص وجود جاذبه های اکوتوریستی و فرهنگی)، به صرفه بودن گردشگری برای گردشگران اروپایی و آمریکایی، تحولات سیاسی مثبت و ثبات و آرامش سیاسی در دوره بعد از رژیم آپارتاید اشاره کرد. تشویق گردشگران به اقامت طولانی تر، کسب درآمدهای بیشتر از گردشگران از طریق ارائه فرصت های متنوع، تشویق گردشگران به سفر به نقاط مختلف به جای اقامت در یک یا دو نقطه و تسهیل جابه جایی گردشگران ازجمله سیاست هایی است که آفریقای جنوبی در این زمینه دنبال کرده است.
به گفته دست اندرکاران بخش توریسم آفریقای جنوبی، بهبود نسبی وضعیت امنیتی این کشور در کنار وجود زیرساخت های مناسب گردشگری و تبلیغات گسترده ازعلل رویکرد خوب توریست ها به این کشور بوده است. مسوولان جهانگردی آفریقای جنوبی معتقدند، برای افزایش درآمدهای این بخش اقتصادی باید در کنار تلاش برای افزایش تعداد بازدیدکنندگان، در جهت افزایش درآمدزایی از تعداد گردشگران موجود نیز حرکت کرد.
در همین راستا نقشه راه استراتژیک صنعت توریسم آفریقای جنوبی برای دستیابی به صنعت توریسم پایدار، افزایش سهم آن در رشد اقتصاد و اشتغال، دستیابی به صنعت توریسم رقابتی برای جذب گردشگران بین المللی، توسعه زیرساخت ها و ایجاد زنجیره ارزش برای سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ تنظیم شده است. در چارچوب این سند، راهبرد توسعه گردشگری بین المللی تصویب شده و ضمن بررسی و تحلیل وضعیت بازار بین المللی گردشگری و پیش نیازهای توسعه این بخش اقتصادی از جمله توسعه ناوگان مسافرت هوایی، بازاریابی، ترتیبات گمرکی، آسان سازی صدور روادید گردشگری و امنیت گردشگران پیش بینی شده است.
آفریقای جنوبی همچنین برنامه های تبلیغاتی گسترده ای را در آمریکا، اروپا، آفریقا و تعدادی از کشورهای آسیایی برای تقویت بازاریابی پیش بینی کرده است. در سند نقشه راه این کشور، پیش بینی شده که تعداد گردشگران ورودی از ۸.۹ میلیون نفر در سال ۲۰۱۵ به ۷/ ۱۳ میلیون نفر در سال ۲۰۲۰ برسد.
درآمد توریسم نیز باید از ۹۴.۶ میلیارد رند (واحد پول آفریقای جنوبی) در سال ۲۰۱۵ به ۱۳۴.۳ میلیارد رند در سال ۲۰۲۰ افزایش یابد و بتواند ۲۲۵ هزار شغل جدید تا ۲۰۲۰ ایجاد کند. همچنین در قالب برگزاری نشست های تجاری، ۱۷۷ کنفرانس بین المللی در پنج سال آینده برنامه ریزی شده که انتظار می رود ۳.۵ میلیارد رند درآمد به اقتصاد این کشور تزریق کند. با این همه، با وجود اینکه آفریقای جنوبی یکی از کشورهای گردشگرپذیر است و جاذبه های گردشگری خوب آن می تواند برای ایرانیان و جاذبه های تاریخی ایران نیز می تواند برای شهروندان آفریقای جنوبی جذاب باشد، آفریقای جنوبی همواره برای گرد شگران و تجار ایرانی ناشناخته باقی ماند ه است.
از سوی دیگر، مقامات دو کشور هنوز زمینه تبادل گردشگر را میان ایران و آفریقای جنوبی فراهم نکرده اند؛ درحالی که توسعه گردشگری راه مناسبی برای شناسایی و معرفی ظرفیت های دو کشور است. به نظر می رسد هنوز ناشناخته های بسیاری در میان جوامع دو کشور وجود دارد. اما یکی از اصلی ترین دلایل را می توان در نبود پرواز مستقیم میان تهران و آفریقای جنوبی دانست. در عین حال اگر گردشگری میان دو کشور رونق بگیرد ناخودآگاه زمینه حضور تجار و بازرگانان نیز فراهم خواهد شد و تبادل پول رونق خواهد گرفت؛ خصوصا اینکه نظر مقامات و مردم دو کشور به توسعه روابط مثبت است. در این زمینه پیشنهاد می شود از برقراری پرواز مستقیم بین تهران و ژوهانسبورگ حمایت صورت گیرد.
همچنین معرفی آفریقای جنوبی و ظرفیت های گردشگری آن برای گردشگران ایرانی با توجه به مناسبات سیاسی دوستانه بین دوکشور و ظرفیت های فراوان موجود در این حوزه باید در دستور کار قرار گیرد. به علاوه لازم است از تجربیات آفریقای جنوبی در صنعت توریسم بهره بگیریم و برای معرفی ایران و جذب توریست از گردشگران اروپایی و غربی وارد شده به آفریقای جنوبی اقدام صورت گیرد. در نهایت شایسته است آفریقای جنوبی با کشورهایی که ایران با آنها تراز توریستی منفی دارد مانند مالزی و تایلند و … جایگزین شود.
