موزه های خانگی شعاری بود که مدیرکل سابق موزه های کشور آن را اعلام کرد. اینکه هر خانه ای یک موزه باشد حتی در حد یک ویترین و هر روز به آن اضافه شود، سیاستی بود که اداره کل موزه های کشور در وزارت میراث فرهنگی دنبال می کرد.
در واقع قرار بر این بود که هر کسی شیء تاریخی یا قدیمی دارد بتواند با در اختیار داشتن مجوز میراث فرهنگی آن را برای خود نگه دارد و در عین حال با مجوز از وزارت میراث فرهنگی آن را در قالب یک موزه خانگی نگهداری کند.
از طرفی مجموعه داران کشور نیز دارای مجموعه های ارزشمندی هستند که توانسته اند آنها را گردآوری کرده و با مجوز از وزارت میراث فرهنگی آن اشیا را حتی در منزل خود ثبت کنند. مجموعه داران از این طرح استقبال کردند به نحوی که در سالهای اخیر ایجاد موزه های خصوصی و خانگی ۵۰ درصد رشد داشته است. یکی از این موزه های کوچک خانگی متعلق به رضا سمایی است که البته وزارت میراث فرهنگی نام خانه گالری را به آن داده است.
او یکی از مجموعه داران تهران است که توانسته آثاری از دهه های قبل را در منزل خود جمع آوری و یک موزه خانگی تشکیل دهد. در واقع می توان گفت که موزه او متعلق به دهه ۴۰ شمسی است و هر آنچه که در این دوران وجود داشته، نمونه ای از آن در این مجموعه هست. مانند وسایلی که از هواپیمایی های آن زمان به جا مانده، حتی وسایل خانه که شاید هنوز هم خیلی از افراد از آنها در منزل شأن استفاده می کنند و نمی دانند که این وسایل می تواند اجزای یک خانه موزه را تشکیل دهد.
شرق تهران و در آپارتمانی کوچک ۵۰۰ کارتن از این وسایل توسط رضا سمایی جمع آوری شد. مجموعه داران اشیای قدیمی می دانند که وقتی نام کارتن می آید یعنی کارتن هایی که برای موز استفاده می شود چون آنها مقاوم تر از هر کارتنی هستند و به اشیا آسیب نمی زند. اصلاً همین واحد شمارش هست که مجموعه یک نفر را از لحاظ تعداد ارزیابی می کند. اما در این آپارتمان نقلی، گلچینی از این آثار چیده شده است. گوشه ای از یک خانه. هر چند که در همین خانه، هر آنچه که استفاده می شود نیز متعلق به دهه های اخیر است. از قاشق و چنگال و بشقاب گرفته تا بخاری و میز و صندلی.
این مجموعه از سالهای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ گردآوری شده اند یعنی می توان گفت از دهه ۴۰ تا ۵۰ خورشیدی. یکی دو کالا هم در این میان هستند که قدیمی تر به نظر می رسند مانند شمعدانی متعلق به ۱۲۰ سال پیش.
میز این خانه از سال ۱۳۵۱ سرپاست و مالک این خانه تنها شیشه به آن اضافه کرده است. بشقاب های دارای طرح لیلی و مجنون نیز متعلق به سالهای ۱۳۵۰ هستند. همان ها که الهام گرفته از طرح محمد علی زاویه هنرمند مینیاتور ایرانی بودند و شاید سالهاست که در کارتن هایی به گوشه انباری سپرده شده اند یا با جا به جایی خانه ها و کوچک تر شدن منازل، دور ریخته شدند. شاید چون دیگر قدیمی شده بودند و یا گوشه از آنها لب پر شده بود.
اما اینجا در این آپارتمان هیچ وسیله ای نه تنها دور ریخته نمی شود بلکه تعمیر هم می شود. مانند ۸۰۰ سشواری که در این مجموعه قرار دارد اما نمونه ای از آن در این گالری قرار گرفته است. سمایی خودش وسایل را تعمیر می کند شاید ۵۰ درصد. چون بسیاری از آنها یا دیگر تولید نمی شوند به همین دلیل قطعاتشان وجود ندارد، یا دیگر از کار افتاده اند.
اما تلفنی که به سفارش ایران در سال ۱۹۶۱ ساخته شده بود در همین مجموعه قرار دارد تلفنی که ساخته سوئد است و وقتی روی زمین گذاشته می شود، قطع شده و هر زمان برداشته شود، می توان به آن پاسخ داد. هنوز هم ساعتی قدیمی که از اول با آب کار می کند، با کمی آب یک سال تیک تاک خواهد کرد. این ساعت انرژی خود را ازالکتروریز آب می گیرد.
شاید خیلی ها یادشان باشد، دسته فرمون ماشین های قدیمی از جمله نیسان یا پیکان را که یک توپ شیشه ای با گل های خشک یا پلاستیک داخلش داشت. از محصولات کارخانه ای که این گوی های شیشه ای را تولید می کرد، می توان در این گالری موزه جاسیگاری آن را هم پیدا کرد.
در دهه ۱۹۶۰ و ۷۰ رنگ نارنجی رنگ غالب آن زمان بود. تلفن های زیادی به این رنگ ساخته شد حتی تاکسی های نارنجی رنگ متعلق به آن دوره است. از این رنگ وسایل زیادی ساخته شده که نمونه هایی از آنها در اینجا نگهداری می شود.
این گالری موزه در فهرست گالری موزه های ثبت شده اداره کل میراث فرهنگی استان تهران است که البته بازدید عمومی ندارد چون یک آپارتمان است که مالک خصوصی دارد. مگر زمانی که رایزنی ها با شهرداری و وزارت میراث فرهنگی برای اختصاص مکانی به آن نتیجه دهد.
