صنعت گردشگری از حدود یک دهه پیش جای خود را در یزد باز کرد و طیف گسترده ای از مردم به سرمایه گذاری در این حوزه روی آوردند و گرچه همه این سرمایه گذاری ها میلیاردی نبود و از کافه های سیار تا شال بافی های خانگی در زمره این سرمایه گذاری ها قرار می گرفتند اما همه آنها از سفره گردشگری، سهم خوبی برداشتند و رونق چشمگیری پیدا کردند.
این صنعت جوانان بسیاری را در رستوران های سنتی، کافی شاپ ها، هتل ها، تورهای گردشگری، کمپ های کویرنوردی، بازارچه ها و آموزشگاه های صنایع دستی، صرافی ها، ناوگان حمل و نقل درون و برون شهری و ده ها رسته دیگر مشغول به کار کرد.
سرمایه گذاری ها تازه به سوددهی و بازدهی رسیده بود که ناگهان کرونا از راه رسید و همه معادلات فعالان این عرصه را به هم ریخت و بساط بسیاری از آنها را برچید و ضربات مهلک اقتصادی بر آنها وارد کرد.
تعطیل شدن سفرها به ویژه در نوروز ۱۳۹۹ به دلیل شیوع کرونا، طیف گسترده ای را در یزد بیکار کرد و این روند همچنان نیز کم و بیش ادامه دارد و در صورتی که نوروز امسال نیز شرایط مانند سال گذشته باشد، گردشگری یزد به طور کامل ورشکسته خواهد شد.
تسهیلاتی که فعالان گردشگری را مقروض کرد
گرچه دولت تسهیلاتی برای جبران خسارت های کرونا پرداخت کرده اما واقعیت این است که نداشتن گردش مالی، وام گیرندگان را مقروض دولت کرده و برخی از آنها را به چرخه وام گرفتن های ۱۸ و ۲۴ درصدی برای جبران دیون خود وارد کرده است.
هرچند کرونا تمام بخش ها را درگیر کرده اما آن بخش از فعالیت هایی که به واسطه سفر و حضور گردشگران داخلی و خارجی رونق گرفته بود، دچار مشکلات جدی شده اند به نحوی که بسیاری از آنها در طول یک ماه حتی هزار تومان هم درآمد نداشته اند.
فعالان صنایع دستی به کارگری و فروش اسباب منازل خود روی آورده اند
برخی فعالان صنایع دستی به فروش وسایل منزل خود روی آورده اند و برخی حتی کارگری ساختمان می کنند زیرا هنر آنها در شرایط فعلی خریدار ندارد.
البته اتفاقات خوبی برای تأمین کارت های هدیه و اهدای آنها به صنعتگران حوزه صنایع دستی و برخی فعالان دیگر این عرصه از جمله زنان فعال در بخش خانه داری هتل ها صورت گرفت اما اینها هرگز نتوانست مرهمی بر زخم های عمیق کرونا به این بخش باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در این زمینه گفت: برخی هتل ها اکنون حتی باز بودنشان نیز ضرر است زیرا ناچار به کاهش نرخ تعرفه های خود هستند تا جایی که حتی هزینه های جاری آنها نیز تأمین نمی شود.
مصطفی فاطمی تصریح کرد: اگر در نوروز ۱۴۰۰ نیز مانند سال گذشته سفر به استان نداشته باشیم، گردشگری یزد به طور کامل ورشکسته می شود.
مدیریت شرایط از عهده میراث فرهنگی به تنهایی خارج است
وی افزود: بازار، صرافی ها، تورهای گردشگری، هتل ها، ناوگان حمل و نقل درون شهری و برون شهری، بازارچه های صنایع دستی همه و همه دچار رکود کامل شده اند و کرونا نان طیف عظیمی از فعالان حوزه گردشگری را بریده است.
فاطمی تاکید کرد: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به تنهایی نمی تواند این موضوع را مدیریت کند زیرا اکنون شرایط به نحوی است که فعال شدن سفرها مدیریت جدی نیاز دارد و فعال نشدن آنها نیز خسارات جبران ناپذیر جدی به دنبال دارد که ممکن است برخی از این خسارات هرگز جبران نشود و تبعات فرهنگی و اجتماعی نیز به دنبال داشته باشد.
وی تصریح کرد: اکنون حدود ۲۰ روز به پایان سال و تعطیلات نوروز باقی مانده اما تصمیم جدی و عملی برای تعیین تکلیف در این حوزه گرفته نشده است و حتی در جلسات ستاد پیشگیری از کرونا، هیچ فردی از میراث فرهنگی در این ستاد عضویت ندارد و تصمیم های این حوزه بدون نظر میراث فرهنگی اتخاذ می شود.
امسال به جای ستاد خدمات سفر ستاد مدیریت سفر در یزد تشکیل شود
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری عنوان کرد: پیشنهاد ما این است که ستاد خدمات سفر امسال به کمیته های مدیریت سفر تبدیل شود و با مدیریت این بخش، اجازه ندهیم نان طیف گسترده ای در حوزه گردشگری و صنایع دستی بریده شود.
فاطمی ادامه داد: آنچه مسلم است، در شرایط کرونا نباید مسافرانی که در کنار پارک ها چادر می زدند یا در مدارس اسکان می یابند را داشته باشیم اما راه باید برای سایر مسافران باز باشد.
وی بیان کرد: می توان راهکارهایی برای کاهش خطرات سفر نیز در نظر گرفت به عنوان نمونه تمام مسافران باید تست منفی کرونا به همراه داشته باشند.
نگرانی از تبدیل گردشگری یزد به گردشگری غیرمجاز و زیرزمینی
فاطمی تصریح کرد: یکی از نگرانی های ما این است که گردشگری استان یزد به گردشگری غیرمجاز و زیرزمینی تبدیل شود و هم اکنون نیز آنقدر به مجازها فشار وارد شده که غیرمجازها نظیر گردشگری کویر، رونق گرفته اند.
اما نکته جالب در مدیریت سفرها به ویژه سفر گردشگران خارجی این است که حضور گردشگران خارجی در استان یزد به صفر رسیده و اجازه ورود گردشگران به استان داده نمی شود اما ورود ۷۰۰ گردشگر سلامت بلامانع اعلام شده و این افراد در یزد تردد می کنند.
تعطیلی سفرهای تفریحی یزد در قبال فعالیت گردشگری سلامت
این در حالی است که گردشگران سلامت به طور قطع خطرات بیشتری در زمینه شیوع کرونا به دنبال دارند اما مدیریتی بر تردد آنها نمی شود و بیمارستان ها و مراکز درمان ناباروری یزد هر روز شاهد حضور تعداد قابل توجهی گردشگر سلامت خارجی است.
اکنون شرایط پیچیده ای در استان یزد و شهر جهانی یزد حاکم است و مسئولان امر در آستانه تصمیم گیری سرنوشت سازی هستند؛ از یک سو خطری که سلامت یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ساکن استان را تهدید می کند از سوی دیگر کسب و کار بیش از ۵۰۰ هزار نفر در گرو تصمیم گیری آن هاست.
به طور قطع امسال هیچ دستگاهی تبلیغ سفر به استان یزد را نخواهد کرد اما هنوز مشخص نیست که ورود و خروج به یزد امسال نیز مانند سال گذشته ممنوع است یا خیر.
