اگرچه بسیاری از آژانس های گردشگری کشور قابل اعتماد بوده و به خوبی توسط افراد مجرب و متخصص اداره می شوند اما همین چند آژانس گردشگری که تخلف می کنند و با دروغ و به ناحق پول گردشگران را به جیب می زنند اعتماد مسافران و گردشگران را نسبت به آژانس های گردشگری و تورهای سفر خدشه دار کرده اند.
عمل نکردن به تعهدات توسط آژانس های گردشگری، افزایش هزینه های سفر در فصل های پرسفر و تعطیلات از سوی برگزارکنندگان «تورها» از یک سو و نبود نظارت جدی و شدید و برخورد قاطع نداشتن با آژانس های گردشگری خاطی از سوی دیگر موجب شده تا گردشگران نسبت به برخی آژانس های گردشگری بی اعتماد شوند و از تورهای جمعی کمتر استفاده کنند.
به گفته مسئولان و فعالان گردشگری؛ برخی از آژانس های گردشگری متخلف غیرمجاز هستند و مجوزهای لازم برای فعالیت های قانونی را ندارند.
ماجرای مسافرتی رویایی که هرگز محقق نشد
«یکی از مسافران گردشگری از خاطره تلخی یاد می کند از اینکه در ارتباط با عملکرد آژانس گردشگری معروف متضرر شده و موفق به سفر رویایی خود به هندوستان نشده است. وی مبلغ هزار و ۵۰ دلار به همراه پاسپورت برای مخارج هتل و صدور ویزا به آژانس مربوط تحویل داده و قراردادی امضا کرده است. قرارداد مربوط در ۴ صفحه که با خطوطی ریز نوشته شده، تنظیم شده بود. ویزا قرار بود پس از یک ماه آماده باشد اما به گفته مدیران آژانس ویزای سفر صادر نشده است.
مسافر با مراجعه به سفارت هندوستان متوجه می شود ویزا صادر شده اما «رسید» آن در دست مدیران آژانس گردشگری است و پاسپورت و ویزا با ارائه رسید، قابل دریافت است. پس از بررسی و پرس وجو این مسافر متوجه می شود هزینه صدور ویزا نیز ۱۲۶ هزار تومان بوده اما این آژانس ۳۰۰ هزار تومان از وی دریافت کرده است. در نهایت با پی گیری های مسافر ویزا صادر و دریافت شده اما به دلیل تعلل آژانس دیگر برنامه سفر مسافر به هم خورده است. »
این یک نمونه از تخلفات آژانس های گردشگری داخل کشور است. ضرب المثلی وجود دارد که می گوید «مال خود را خوب نگه دار، همسایه ات را دزد نکن». در این باره همه مسافران باید در نظر داشته باشند که پیش از پرداخت هزینه به آژانس های گردشگری، مورد اعتماد بودن آن مجموعه را در نظر بگیرند.
نظارت مستمر و برخورد قاطع
مدیران گردشگری کشور به اهمیت نظارت بر آژانس های گردشگری پی برده اند و به خوبی دریافته اند که نظارت و برخورد قاطع با آژانس های گردشگری متخلف باید تشدید شود. به همین منظور گروه های نظارتی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایجاد شده است. مرتضی رحمانی موحد، معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این باره گفت: به منظور جلوگیری از تخلفات آژانس های گردشگری باید برخورد با دفاتر نظارتی شدت یافته و جدی تر شود. همچنین آژانس های گردشگری استان ها نیز باید به طور مداوم رصد شوند.
وی افزود: بر نرخ سفرها، برنامه های در نظر گرفته شده برای تورهای سفر و آژانس های گردشگری، بسته های سفر، روابط دفاتر گردشگری با یکدیگر و روابط دفاتر گردشگری با مردم باید نظارت مستمر وجود داشته باشد. رحمانی موحد اظهار کرد: به تازگی شیوه نامه و بخشنامه ای به دفاتر مختلف و دستگاه های نظارتی ابلاغ کرده ایم که به موجب آن تخلفات را برشمرده ایم و متناسب با ۳ گروه تنبیهاتی را دسته بندی کرده ایم. این ۳ گروه گروه های تذکر، تعلیق و لغو هستند.
رسیدگی به شکایات مردم
بخش خصوصی نیز بر لزوم نظارت قوی و نهادی برای برخورد با آژانس های گردشگری متخلف تاکید دارد. همچنین باید مکانی برای رسیدگی به شکایات مردمی نیز وجود داشته باشد.
ابراهیم رضایی بابادی، مدیرعامل کانون جهانگردی و اتومبیلرانی نیز دغدغه های خاص خود را داشت و در این باره به گسترش تجارت گفت: آژانس های گردشگری مانند هر حوزه ای نیاز به نظارت جدی، ایجاد رقابت و کنترل دارد. او افزود: نظارت جدی می تواند موثر باشد و چارچوبی برای برگزاری تورها تعیین کند. همچنین باید فعالیت آژانس های گردشگری و تورها در مقصد و مبدا کنترل شود.
رضایی بابادی در ادامه بیان کرد: همچنین رسیدگی به شکایات و اعتراضات مردمی باید در دستور کار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار گیرد تا نارضایتی مردم ازآژانس های گردشگری را کاهش دهد.
تخلفات گردشگری؛ حقیقتی غیرقابل انکار
تخلفات آژانس های گردشگری حقیقتی غیرقابل انکار است. با این همه نظارت بر این دستگاه ها و رسیدگی به شکایات مردم می تواند این حقیقت را تغییر دهد و از تخلفات بیشتر جلوگیری کند. البته بسیاری از آژانس های گردشگری عملکرد خوب و مثبتی دارند و نمی توان به دلیل تخلفات و کارشکنی های چند آژانس گردشگری همه آنها را متخلف و قانون شکن دانست.
رحیم یعقوب زاده، رییس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران وابسته به جهاد دانشگاهی به «گسترش تجارت» گفت: متاسفانه در صنعت گردشگری تخلفات بسیاری رخ می دهند. تخلفات آژانس های گردشگری نیز حقیقتی غیرقابل انکار است. او افزود: تخلفاتی مانند تعهد نداشتن و عمل نکردن به تعهدات از سوی آژانس های گردشگری به وفور رخ می دهد. پژوهش های انجام شده در حوزه نحوه عملکرد آژانس های گردشگری و تورهای سفر نشانگر آن است که بیشتر گردشگران ایرانی که با تورهای آژانس های گردشگری سفر می کنند از نحوه عملکرد آنها ناراضی هستند و نارضایتی از خدمات رسانی آژانس های گردشگری بسیار زیاد است. یعقوب زاده اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی آژانس های گردشگری بالا بردن قیمت تورها و بلیت های مسافرتی به شکل غیرقانونی و غیرقابل قبول است. وی افزود: بسیاری از افرادی که در آژانس های مسافرتی فعالیت می کنند تخصص لازم را ندارند یا اینکه از مدرک افرادی متخصص در آژانس های مسافرتی استفاده می شود که خود آنها در آژانس مربوط فعالیت نمی کنند و تنها مدرک خود را اجاره می دهند.
حتما شکایت کنید
بسیاری از آژانس های گردشگری متخلف آژانس های گردشگری غیرمجاز و فاقد مجوز هستند با این همه دستگاه های نظارتی خصوصی و دولتی در صورت شکایت مردم به سرعت رسیدگی کرده و آژانس متخلف را مجازات می کنند. رضا اباذری، رییس انجمن صنفی گردشگری تهران به گسترش تجارت گفت: بیشتر تخلفات از سوی آژانس های غیرمجاز و واحدهایی که فاقد مجوز هستند، انجام می شوند. او افزود: اگر آژانس های گردشگری مجاز مستقر در تهران نیز تخلف کرده و به تعهدات خود عمل نکنند گردشگران می توانند با مراجعه به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، انجمن صنفی گردشگری استان تهران یا با مراجعه به شورای حل اختلاف استان تهران – مجتمع ۳۳ از آژانس متخلف شکایت کنند. اباذری اظهار کرد: گردشگران می توانند اطمینان داشته باشند که با مراجعه به این واحدهای نظارتی به سرعت به شکایت آنها رسیدگی می شود. وی درباره میزان تخلفات در آژانس های گردشگری کشور بیان کرد: با توجه به حجم گردشگر و تعداد آژانس های مسافرتی فعال در کشور باید گفت اقلیت ناچیزی از آژانس های مسافرتی تخلف می کنند و مسافران باید اطمینان حاصل کنند که به آژانس مسافرتی معتبر و دارای مجوز فعالیت مراجعه کرده اند.
سخن پایانی
در پایان باید تاکید کرد بسیاری از آژانس های گردشگری هستند که عملکرد مناسبی دارند و از سوی افراد متخصص و با تجربه فعالیت می کنند و این تخلفات را نباید به تمامی آژانس های گردشگری بسط داد. یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد آن است که شکایت کردن در میان مردم درونی نشده و مردم ما تمایلی به شکایت و دردسرهای احتمالی بعدی ندارند. بنابراین آژانس های گردشگری متخلف نیز به فعالیت خود بیش از پیش ادامه می دهند.
