به گزارش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس؛ پنجمین فصل از کاوش های باستان شناسی و برنامه مطالعات تل آجری در حریم شهر پارسه، با حضور هیات مشترکی از باستان شناسان ایرانی و ایتالیایی در منطقه تاریخی تل آجری واقع در شمال غربی تخت گاه تخت جمشید، آغاز شده است.
علیرضا عسکری چاوردی سرپرست ایرانی گروه کاوش تل آجری در این رابطه گفت: در این فصل کاوش، نقشه و ساختار بنای تل آجری بر اساس بخش های مشخص شده و هم چنین نتایج به دست آمده از بررسی ژئوفیزیک، ژئو مغناطیسی و الکتریسیته بازسازی شد که بر اساس اطلاعات مقدماتی به دست آمده، پلان یک ساختمان چهارگوش کشف شد.
عسکری به کشفیات کاوش های فصول گذشته این محوطه اشاره کرد و گفت: بدنه بیرونی و راهروی بزرگ بنای دروازه به آجرهای لعابدار رنگین مزین بوده است و در ساختار این دروازه، هزاران قطعه آجر به ابعاد ۳۳ در ۳۳ سانتی و ضخامت ۱۱ سانتی متر به کار رفته است.
این عضو هیات امنای تحت جمشید اضافه کرد: در حال حاضر ۱۲ بنای باستانی دوره هخامنشیان در حریم تخت جمشید شناسایی شده که به دلیل وجود شباهت زیاد بین آجرهای لعابدار کشف شده دروازه ها با نقوش اسطوره های بین النهرین، به نظر می رسد شهر پارسه در دوره کوروش هخامنشی نیز وجود داشته است. بناهایی که در این محوطه کشف شده به احتمال زیاد پیش از بنای تختگاه تخت جمشید ساخته شده و در واقع کشفیات اخیر، خلاء های تاریخی شهر پارسه به ویژه در دوره حکومت کوروش و کمبوجیه و پیش از به قدرت رسیدن داریوش هخامنشی در سال ۵۲۱ پیش از میلاد را پر می کند.
عسکری با بیان این که آجرهای لعاب دار و منقوش مکشوفه در این محل قابلیت بازسازی دارند به طوری که حیوانات و نقوشی که در این آجرها دیده می شود جزو مهم ترین و بی سابقه ترین نقوش در ایران هستند. این نقوش بیشتر گاوهای بالداری هستند که در نقوش برجسته شوش و تخت جمشید دیده می شوند اما نقش حیوانات ترکیبی نیز در این محوطه کشف شده که تا کنون در هیچ منطقه ای دیده نشده است.
سرپرست ایرانی گروه کاوش محوطه تل آجری ادامه داد: این نقوش حیوانات ترکیبی هستند که نقشی از مار، عقاب و پنجه شیر دارند که برای نخستین بار در این محوطه کشف شده اند. وی مهم ترین کشفیات این محل کاوش را کتیبه هایی دانست که به زبان بابلی کلمه دروازه بر روی آنها حک شده است.
عسکری همچنین افزود: با توجه به این کشفیات بی شک تل آجری دروازه ورودی شهر پارسه بوده که به کاخ بزرگ و پردیس های اطراف آن معطوف می شده است. ابعاد این دروازه ۳۰ در ۴۰ متر مربع بوده و ارتفاع آن به ۱۵ متر می رسیده که طبق شواهد موجود این بنا به آجرهای لعابدار مزین شده بوده است.
عسکری همچنین گفت: این بنا در دوره هخامنشیان و زمان حکومت کورش و یا کمبوجیه ساخته شده است و کاوش های باستان شناسی در این محوطه می تواند به کشف حلقه گمشده تاریخ کشور در این منطقه کمک کند. وی با بیان این که طی ۵ سال اخیر ۱۳ گمانه در محوطه تل آجری زده شده است افزود: این محوطه تاریخی یکی از مهم ترین محوطه های باستان شناسی است که قابلیت تبدیل به یک سایت موزه تخصصی را دارد و می تواند به یکی از جاذبه ها برای گردشگران ورودی به استان تبدیل شود.
در ادامه این گفت و گو پروفسور «پیرو فرانچسکو کالیری» سرپرست تیم ایتالیایی کاوش تل آجری به تشریح نتایج به دست آمده و مطالعات انجام شده در فصل های گذشته کاوش و گمانه زنی های مرتبط با محوطه تاریخی تل آجری، پرداخت و گفت: عملیات کاوش این محوطه تاریخی تا ۱۲ آبان ماه ادامه خواهد داشت و از بعد اهداف باستان شناسی در این محل کاوش رسیدن به پرسش هایی است که قبل از عملیات کاوش طرح کرده ایم.
وی به وجود سکوهایی در کنار دیوارهای دروازه (تل آجری) اشاره کرد و گفت: این سکوها در واقع استراحتگاهی برای اجرای مراسم رسمی ورود افراد به شهر بوده است.
وی همچنین گفت: تل آجری در واقع دروازه شهر هخامنشی پارسه بوده که در زمان کورش اما با فکر و معماری و فرهنگ بابلی ها ساخته شده است. وی ادامه داد: این دروازه تزئینات مختلفی داشته و بسیار زیبا طراحی و ساخته شده است که هم اکنون بسیاری از نقوش و آجرهای لعابدار و کتیبه های مکتوب در این محل به موزه تخت جمشید منتقل شده است تا مورد بررسی بیشتر و مرمت و حفاظت قرار گیرد.
سال گذشته با کشف بخش هایی از پی دروازه، آجرهای لعابدار و منقوشی از این محوطه تاریخی به دست آمد که به گنجینه موزه تخت جمشید منتقل شد. در حال حاضر تعداد بناهای کشف شده در شهر پارسه تخت جمشید تا کنون به عدد ۲۰ رسیده است. در فصل های گذشته، عملیات باستان شناسی در منطقه تل آجری، چندین اثر و بناهای تاریخی، دارای آجرهای لعاب دار با تصاویری از اسطوره های ایران که قابل مقایسه با بین النهرین و شوش است، کشف شد. محوطه تاریخی تل آجری در نزدیکی تخت جمشید قرار دارد و یکی از بناهای متعلق به دوران هخامنشیان است که به ثبت ملی رسیده و به لحاظ ارزش های تاریخی و هویت محتوایی، میراثی ارزشمند است.
بناهایی که در این محوطه کشف شده به احتمال زیاد پیش از بنای تختگاه تخت جمشید ساخته شده و در واقع کشفیات اخیر، خلاء های تاریخی شهر پارسه به ویژه در دوره حکومت کوروش و کمبوجیه و پیش از به قدرت رسیدن داریوش هخامنشی در سال ۵۲۱ پیش از میلاد را پر می کند.
