سمندر امپراطور که در نام علمی خود (Neurergus kaiseri) کلمه «قیصر» را یدک می کشد، یکی از گونه های منحصر به فرد و در عین حال در معرض انقراض ایران است که از چند سال قبل زنگ خطرها برای انقراض این دوزیست زیبا به صدا درآمده است.
در همین راستا کارگاه آموزشی-مشارکتی حفاظت از سمندر امپراطور و توسط اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دزفول و موسسه خزنده شناسان پارس در شهرستان دزفول برگزار شد.
سید عادل مولا معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان در خصوص نقش و جایگاه جوامع محلی در حفاظت از طبیعت مطالبی بیان نمود و خواستار کمک و همیاری مردم، گروه های کوهنوردی و طبیعت دوستان و به ویژه عشایر منطقه در حفظ گونه در خطر انقراض سمندر امپراطور شد.
مولا افزود: در زمینه حفاظت از این گونه آموزش نقش بسیار مهم و ضروری دارد و در این راستا پوستر و بروشور چاپ و در اختیار علاقمندان گردید. وی ابراز امیدواری کرد تا با کمک جوامع محلی بتوانیم محدوده اصلی زیستگاه های این گونه ارزشمند را شناسایی و برای آن برنامه حفاظتی داشته باشیم.
فرهاد قلی نژاد رئیس اداره حفاظت محیط زیست دزفول نیز طی صحبت های خود در مورد اقدامات حفاظتی در مناطقی مانند آبشار «شوی» و فعالیت های پیشگیرانه در مورد نقل و انتقال سمندر امپراطور از ایستگاه های راه آهن «تله زنگ»، «مازو» و «شهبازان» اطلاعاتی ارائه کرد و خواستار تشکیل دبیرخانه حفاظت از گونه نادر و در خطر انقراض سمندر امپراطور در شهرستان دزفول شد.
در ادامه این کارگاه آموزشی نیز مطالبی در خصوص مشکلات و تهدیدهای زیستی این جانور (تخریب زیستگاه های مناسب، تغییرات اقلیم و خشکسالی و اصلی ترین عامل انسانی که صید، خرید و فروش سمندر) و راهکارهای حفاظت صحبت و تبادل نظر شد.
لازم به ذکر است، طبق اطلاعات اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN)، سمندر امپراطور، در رده گونه های شدیدا در معرض خطر (CR) رده بندی شده است. علت این رده بندی، کاهش شدید جمعیت عنوان شده است. IUCN اعلام کرده که در فاصله سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰، بیش از ۸۰ درصد از جمعیت این گونه به منظور خرید و فروش در بازارهای حیوانات خانگی کاهش یافته است. از سوی دیگر محدوده پراکنش این گونه تنها در بخش کوچکی در استان های لرستان و خوزستان ایران است.
کنوانسیون منع تجارت گونه های نادر گیاهی و جانوری (CITES) نیز سمندر امپراطور را در پیوست یک خود اضافه نموده و به این ترتیب، هر گونه خرید و فروش این گونه، اعم از زنده یا نمونه غیر زنده و یا اعضای بدن آن بین کشورها ممنوع اعلام شده است.
