«شیوه نامه اجرایی ذخیره و ابطال اتاق در واحدهای اقامتی ایران» در حالی چند روز پیش توسط ایسنا منتشر شد که نپرداختن به چگونگی پذیرش زنان تنها و یا مجرد در مراکز اقامتی در این شیوه نامه محل پرسش بود، اما مدیرکل دفتر نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری پرداختن به این موضوع را با وجود ابطال بخشنامه ی اداره اماکن از حدود ۱۷ سال پیش بی مورد دانست و به ایسنا گفت: تا کنون چندین بار در این باره با اداره اماکن نیروی انتظامی صحبت شده است. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و اماکن نیروی انتظامی “بلامانع بودن اقامت زنان مجرد و یا تنها در مراکز اقامتی” را حتی بخشنامه هم کرده اند و اکنون هیچ محدودیتی برای اقامت خانم های تنها در هتل ها و سایر اقامتگاه ها وجود ندارد و لازم نیست آن ها پیش از اقامت به اداره اماکن مراجعه کنند.
ممنوعیت و یا محدودیت پذیرش زنان تنها و یا مجرد در مراکز اقامتی سال هاست به قانونی نانوشته و بدون بخشنامه، اما لازم الاجرا بدل شده؛ به طوری که با وجود تاکید و اصرار مقامات، همچنان برخی مراکز اقامتی به بهانه ترس از برخورد اداره اماکن، خود را مقید به اجرای آن می دانند و حتی در قوانین رزرو اقامتگاه خود، این موضوع را شفاف ذکر کرده اند که اقامت زنان تنها و مجرد فقط با داشتن نامه از اداره ی اماکن امکانپذیر است.
این در حالیست که سال ۸۷ جعفر عطار رییس وقت هیات مدیر جامعه هتل داران ایران – به ایسنا گفته بود: طبق نامه ای که ازسوی اداره ی امکان نیروی انتظامی به تمام هتل ها ابلاغ شده، اگر خانمی مدارک شناسایی با خود داشته باشد، هیچ مانعی برای اقامت او در هتل وجود ندارد و به اداره ی اماکن نیز اطلاع داده نمی شود، اما اگر خانمی بدون داشتن مدارک شناسایی به هتل مراجعه کرد، هتل دار باید پس از پذیرش او، این موضوع را به اداره ی اماکن اطلاع دهد.
آن زمان هم او به برخوردهای سلیقه ای اداره اماکن در برخی شهرها با این موضوع اشاره کرده و گفته بود: دستورالعملی ازسوی اداره ی اماکن نیروی انتظامی مبنی بر نیاز نداشتن به مجوز این اداره برای اقامت خانم ها در هتل صادر شده است، اما ظاهرا نیروی انتظامی هر شهرستان باید دستورالعملی جداگانه ای صادر کند.
با وجود چنین اظهاراتی اما همچنان برخی مراکز اقامتی بدون توجه به ابطال بخشنامه اداره اماکن، خود را از پذیرش بانوان مجرد و تنها معاف کرده و یا اقامت دادن آن ها را به دریافت نامه از اماکن منوط کرده بودند.
سال ۸۸ نجفی – رییس وقت اماکن عمومی نیروی انتظامی – در اظهارنظری در این باره گفت: هیچ هتل یا مرکز اقامتی حق ندارد برای پذیرش خانم ها درخواست نامه کتبی از اماکن کند و اصلا چنین چیزی وجود ندارد که هتل ها زنان را بدون نامه از اماکن نپذیرند.
همان روزها، اسماعیل احمدی مقدم – فرمانده نیروی انتظامی – نیز اظهار کرد: تا جایی که من در جریان هستم، هیچ گونه ممنوعیتی برای پذیرش زنان در هتل ها وجود ندارد، اما اگر چنین چیزی وجود داشته باشد، پیگیری کرده و با این موضوع برخورد خواهم کرد. او حتی تاکید کرده بود «هیچ لزومی ندارد زنان برای پذیرش شدن به اداره اماکن مراجعه کنند و قوانین پذیرش زنان و مردان در هتل ها باید یکسان باشد.»
با این حال در سال ۹۳ وقتی یک دختر دانشجو به خاطر بازماندن از ساعت مراجعه به خوابگاه، به تعدادی از مراکز اقامتی تهران سر زد، بار دیگر با این حکم باطل شده مواجه شد و سرانجام مانده از همه جا مجبور شد شب را بدون سرپناه در پایانه ی اتوبوسرانی بگذراند، بار دیگر این پرسش مطرح شد چرا با وجود گذشت نزدیک به دو دهه، هنوز برخی خود را مقید به رعایت بخشنامه ای باطل شده می دانند؟
چه عاملی باعث شده که با وجود سیستم های ثبت مسافر که اطلاعات آن به اماکن متصل است، باز هم برخی از مراکز اقامتی برای اجرای دستور اصلی تردید داشته باشند؟
پس از داستان تکان دهنده آن دختر دانشجو، جمشید حمزه زاده – رییس جامعه ی هتلداران ایران -به ایسنا گفت: تا آنجا که من اطلاع دارم، بخشنامه ی قبلی اداره ی اماکن، سال هاست باطل شده و بخشنامه ی جدید هم سال هاست ابلاغ شده و حتما بدست تمام مراکز اقامتی رسیده است و آن ممنوعیت قبلی برای پذیرش زنان در این مراکز باید برداشته شده باشد.
او تأکید کرد: مراکز اقامتی طبق آخرین بخشنامه ی اداره ی اماکن، باید مسافر را حتی اگر مدارک شناسایی نداشته باشد، پذیرش کنند.
اما واقعیت خلاف تمام این اظهارات است، هرچند در برخی هتل های شهرهای مسافرپذیر مثل تهران، اصفهان و یا شیراز کمتر شاهد این برخورد سلیقه ای هستیم، اما هنوز هم هستند مراکز اقامتی که خیلی راحت از پذیرش مسافران زن به بهانه تنها بودن و نداشتن نامه مکتوب اداره اماکن خودداری می کنند.
این داستان در مهمان پذیرها و مسافرخانه های شهرهای دور افتاده وضعیت بغرنج تری دارد، چرا که حتی به گوش شان نرسیده ۱۷ سال از ابطال بخشنامه ی اماکن می گذرد و همچنان نگران برخورد ماموران اماکن به خاطر پذیرش زنان مجرد و تنها هستند.
اما ولی تیموری که تاکید دارد سال هاست این بخشنامه باطل شده و لزومی ندارد به آن در دستورالعمل ها و شیوه نامه های جدید پرداخته شود، معتقد است؛ این برخوردهای سلیقه ای در برخی اماکن اقامتی از “عدم آگاهی” ناشی می شود.
مدیرکل دفتر نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری تاکید کرد: هم اداره اماکن و هم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشکری در این باره هیچ محدودیتی ندارند و زنان تنها و مجرد مانند تمام شهروندان می توانند از حقوق کامل خود برای اقامت بهره مند شوند.
تیموری این نکته را یادآور شد که مراکز اقامتی فقط باید مدارک هویتی این مراجعه کنندگان را ملاحظه کنند و طبق شیوه نامه ی اخیر حتی لازم نیست این مدارک هویتی را نزد خود محفوظ نگه دارند.
