کشور ایران با جاذبه های گردشگری فراوانی که دارد، ظرفیت بالایی در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد، اما با این حال هرساله تعداد زیادی از ایرانیان به دلایل مختلف ترجیح می دهند مکان های خارج از کشور را به عنوان مقصد سفرهای تفریحی خود انتخاب کنند و به این ترتیب مبالغ قابل توجهی ارز را از کشور خارج می کنند.
با این حال طبق قانونی که مدت ها قبل تصویب شده است، به هر یک از ایرانیانی که قصد سفر خارجی داشته باشند، هر سال یک نوبت مبلغ ۳۰۰ دلار با نرخ مبادله ای، که از نرخ بازار پایین تر است، به فروش می رسد. این اقدام در واقع به مثابه اختصاص یارانه به مسافران خارج از کشور است.
شروع فرآیند تخصیص ارز به مسافران خارج از کشور به زمانی بر می گردد که دولت ایران به سبب درآمدهای بالای ارزی حاصل از فروش نفت، به دنبال راه های مختلفی برای نقد کردن درآمدهای ارزی خود بود.
اما در حال حاضر اوضاع متفاوت است؛ در سال های اخیر که فروش نفت ایران و همچنین انتقال منابع حاصل از آن به ایران با مشکلاتی مواجه شده، درآمدهای ارزی ایران با کاهش شدیدی همراه بوده است. در حال حاضر مشکل دولت کمبود منابع ارزی، خصوصا از نوع اسکناس آن است. فروش منابع ارزی کشور که به قیمت پایین تر از بازار و برای مقاصدی همچون مسافرت به خارج از کشور صورت گیرد، به هیچ عنوان اقدام سنجیده ای نیست و موجب هدر رفت بخشی از این منابع دولت می شود که می تواند در امور مهم تری مصرف شود.
از طرف دیگر فروش ارز ارزان تر به مسافران تفریحی، این انگیزه را در بخشی از مردم ایجاد می کند که دست کم یک بار در سال به سفر خارجی بروند، چراکه در غیر این صورت از منافع حاصل از قیمت پایین ارزِ قابلِ خریداری، استفاده نکرده اند. به این ترتیب، اشتیاق به سفرهای خارجی در مقابل سفرهای داخلی برای بسیاری از گردشگران ایرانی بیشتر خواهد شد.
این در حالی است که چنانچه گردشگران ایرانی مکان های دیدنی داخلی را به سفر خارجی ترجیح دهند و گردشگری داخلی رونق یابد، بخشی از درآمدهای ناشی از مسافرت گردشگران داخلی که پیش از این به خارج از کشور می رفت، در داخل هزینه می شود و علاوه بر تامین درآمد برای کشور، به ایجاد اشتغال و توسعه مناطق گردشگری داخلی نیز کمک می کند.
بنابراین سیاست هوشمندانه، حمایت از سفرهای داخلی در مقابل سفرهای خارجی است؛ درحالی که فروش ارز ارزان به مسافران خارجی عکس این اقدام است. از این رو پیشنهاد می شود فروش ارز ارزان به مسافرانی که با هدف های تفریحی و سیاحتی به خارج از کشور سفر می کنند، متوقف شود تا علاوه بر استفاده بهتر از منابع ارزی دولت، به این وسیله یارانه ای به سفرهای خارجی تعلق نگیرد.
