گردشگری روستایی در اغلب کشورهای توسعه یافته سبب رونق اقتصادی، پیشرفت روستاها و کاهش وابستگی معیشتی روستاییان به منابع آب و خاک شده است. در ایران و به ویژه در استان خوزستان نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی این استان، وجود رودخانه ها، دریا، سواحل بکر، میراث تاریخی و فرهنگی جا دارد صنعت گردشگری روستایی در این منطقه توسعه یابد و بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
روستای شلهه در شرق آبادان نمونه ای از این روستاهاست که به دلیل وجود جاذبه های طبیعی همچون همجواری با رودخانه اروند و وجود نخلستان های گسترده به عنوان یکی از ۶ روستای منتخب برای طرح آموزش گردشگری روستایی توسط منطقه آزاد اروند انتخاب شده؛ طرحی که چند ماه قبل با هدف ورود روستاییان به حوزه گردشگری آغاز به کار کرده است و می تواند سهم بزرگی در رشد اقتصادی روستاها داشته باشد.
در همین خصوص نیما آذری مجری پروژه گردشگری روستایی می گوید: «هدف از اجرای این طرح در استان خوزستان، شناسایی پتانسیل ها، ایجاد اشتغال برای روستاییان و ساماندهی گردشگری روستایی در این منطقه است؛ چرا که عمدتا در آبادان و خرمشهر گردشگری جنگ و شهری به خصوص در فصل بهار رونق دارد اما متاسفانه همیشه جای خالی گردشگری روستایی به سبب شرایط حاکم پس از جنگ احساس می شود.»
آذری با اشاره به پتانسیل های شلهه در گردشگری روستایی، ادامه می دهد: «این روستا بسیار وسیع است و ویژگی های متعددی دارد؛ کافی است گردشگران را ایستگاه به ایستگاه پیش ببریم تا از آرامش و فضای خاص این روستا لذت ببرند.» وی به مبحث پرنده نگری در حاشیه رودخانه اروند و نشان دادن شیوه کشاورزی و کار در نخلستان ها اشاره می کند و می گوید: «امروزه گردشگری کشاورزی در دنیا بسیار رونق دارد و در جلگه خوزستان نیز به سبب آبرفتی بودن زمین ها این امکان به خوبی مهیاست.»
گردشگری، آلترناتیو کشاورزی
این فعال طبیعت گردی خاطرنشان می کند: «متاسفانه در سال های اخیر ساخت سدهای متعدد در بالادست رودخانه های استان خوزستان و کاهش آب ورودی به آنها سبب شوری آب در این استان شده و این مساله بر کشاورزی و زندگی مردم منطقه اثر مستقیم گذاشته؛ چرا که شوری آب کیفیت و میزان محصولات تولیدی و در پی آن درآمد روستاییان را کاهش داده است.» وی ادامه می دهد: «با وجود تمام مشکلات زیست محیطی پیش آمده و با توجه به ظرفیت های موجود در استان خوزستان، هنوز هم می توان از گردشگری کشاورزی برای اشتغال زایی روستاییان استفاده کرد.»
آذری یادآور می شود: «مردم منطقه می توانند با سرمایه گذاری های کوچک و تجهیز خانه های خودشان به این حوزه ورود و از گردشگران پذیرایی کنند. در عین حال، اگر مردم منطقه به اشتغال و درآمد برسند قطعا شاهد مهاجرت روستاییان به شهرها نخواهیم بود.» مدیر اجرایی پروژه گردشگری روستایی در پایان ابراز امیدواری می کند که این پروژه علاوه بر رونق گردشگری روستایی در منطقه، در بحث حفاظت از محیط زیست، فرهنگ و ارزش ها موثر باشد و اهالی منطقه را تشویق کند که بیش از پیش برای پاسداشت داشته هایشان بکوشند.»
شلهه از ورود گردشگران استقبال می کند
در همین حال، عیسی ابوالدوله از ساکنان قدیمی روستای شلهه درباره اهمیت جذب گردشگر می گوید: «روستای شلهه پتانسیل جذب گردشگر را دارد و رفت و آمد گردشگران نه تنها سبب اشتغال زایی می شود بلکه زمینه شناخت سایر فرهنگ ها را نیز فراهم می کند.» وی با گلایه از مسوولان صنعت گردشگری، تامین امکانات لازم به منظور بهبود شرایط اسکان مسافران را برای روستاییان دشوار عنوان می کند و می افزاید: «ما به همان سبک قدیمی از میهمانان پذیرایی می کنیم. همچنین برنامه های فراوانی برای رونق گردشگری در منطقه داریم و تلاش خواهیم کرد با طبخ غذاهای سنتی، پذیرایی با قهوه و اجرای برنامه ها و بازی های محلی، آداب و رسوم گذشتگان را زنده نگاه داریم؛ چراکه به شخصه معتقدم گردشگری می تواند به احیای سنت ها کمک کند.»
وی همچنین در مورد تولید صنایع دستی در روستا توضیح می دهد: «در حال حاضر تولید صنایع دستی برای استفاده روزمره ساکنان روستاست اما در نظر داریم با ارتقای کیفیت، محصولاتی تولید کنیم که برای گردشگران جالب توجه باشد و از این طریق عده ای از اهالی روستا امرار معاش کنند.»
ابوالدوله با اشاره به اینکه کار اصلی اهالی روستای شلهه نخل داری است و مردم از این طریق امرار معاش می کنند، می افزاید: «آب مورد نیاز زمین های کشاورزی منطقه با جزر و مد تامین می شود اما متاسفانه از سال ۸۴ به بعد و به دنبال شوری آب وضعیت نخلستان ها تغییر کرده است. از سوی دیگر، در حال حاضر کم شدن بارش ها، ساخت سدها در بالادست و طرح های انتقال آب، سبب کاهش کیفیت و میزان محصولات کشاورزی شده است. از همین رو، توسعه گردشگری در این روستا ضرورت دارد.» این نخلدار ساکن شلهه آبادان ابراز امیدواری می کند که با توسعه گردشگری بتوان علاوه بر جبران کاهش درآمدهای کشاورزی، روستای شلهه را به همگان معرفی و سنت ها را حفظ کرد.
