استان گلستان به دلیل وجود گونه های مختلف جانوری همواره مورد توجه شکارچیان مجاز و غیرمجاز بوده است. این افراد بدون در نظر گرفتن قوانین شکار با گلوله های سربی به استقبال جانورانی می روند که بسیاری از آن ها گلستان را تنها برای استراحتگاه موقت سفر خود انتخاب کرده اند.
در آستانه شروع فصل سرما، زیستگاه های آبی استان گلستان پذیرای صدها گونه از پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است. چنگر، خوتکا، اردک سرسفید، اردک بلوطی، قو، غاز، پرستوهای دریایی، سلیم ها و کاکایی ها با طی هزاران کیلومتر از نواحی سردسیر شمالی به تالاب های استان مهاجرت کرده و نیمی از سال را در این مکان ها سپری می کنند.
به گفته برخی شکارچیان و کارشناسان، در سال های قبل برخی گونه ها مانند اردک چشم سفید، اردک سر طلایی، عقاب دریایی و بعضی گونه های دیگر در تالاب های منطقه مشاهده می شدند که در سال های اخیر این گونه ها را کمتر می توان مشاهده کرد.
در سال های گذشته سکوت سازمان محیط زیست در برابر شکار گونه های کم یاب آن ها را در معرض خطر انقراض قرار داد و اکنون نیز هزاران پروانه شکار صادر شده، به صورت قانونی یا غیرقانونی انتظار حیوانات بی دفاعی را می کشند که بسیاری از آن ها تنها مهمان کشور ما هستند.
این در حالی است که سال ۹۳ مجوز پروانه شکار صادر نشد و همه منتظر بودند امسال هم این اتفاق در محیط زیست کشور بی افتد، اما به یک باره خبر صدور این پروانه شکار محیط زیستی ها را متعجب کرد و برای همه یک علامت سؤال باقی گذاشت، چرا صدور پروانه شکار؟
به گزارش خبرگزاری مهر؛ این دستورالعمل در ۱۰ استان اصفهان، البرز، تهران، بوشهر، ایلام، خراسان رضوی، قم، کردستان، هرمزگان و قزوین اجرا نمی شود و پروانه شکار پرندگان وحشی در این ۱۰ استان صادر نخواهد شد. در این میان گلستان با بخت بد روبه رو بوده است چراکه مجوز پروانه شکار در گلستان صادر شده است.
بحث حیات وحش در زیستگاه های گلستان همواره مورد توجه بوده و گونه های مختلفی در زیستگاه های جنگلی، کوهستانی و دشت هرکدام متناسب با پتانسیل های موجود زیست و زادآوری می کنند.
در همین ایام هم خبرهایی از شکارچیان غیرمجاز و لاشه حیواناتی شنیده می شود که نشان می دهد گلستان در این زمینه بسیار آسیب پذیر است.
کارشناسان زیادی معتقدند، شکار اولین معضل محیط زیستی در استان گلستان است که باید با نگاه ویژه ای به این مسئله نگاه کرد. کمبود بیش از ۲۰۰ محیط بان در گلستان تائید کننده این مطلب است که یکی دیگر از مشکل های محیط زیستی گلستان بحث حفاظت است. نیروهای انسانی و تجهیزات در این استان به نسبت نیرو، امکانات و تجهیزات شکارچیان بسیار کم است و این به شدت مشکل ساز شده است. هر دو این مسائل در کنار هم بحران محیط زیستی را در گلستان بیشتر کرده است.
حجت الاسلام مصطفی حقی دادستان گرگان هم در صحبت های پیشین خود رشد بی رویه مجوز سلاح و مهمات شکاری در استان را مورد انتقاد قرار داد و گفت که «با در نظر گرفتن استان گلستان به عنوان یکی از قطب های توریستی در کشور، دادن مجوزهای شکار باید محدود شود و بر اساس برنامه باشد».
از طرفی تفنگ های چند ده میلیونی و حتی بیشتر شکارچیان نشان می دهد، شکار در بسیاری از موارد ضرورت زندگی آن ها نیست و افراد بیشتر بر اساس علاقه مندی و تفریح به این کار می پردازند. صحبت باکسانی که مجوز شکاردارند تائید کننده این مطلب است که هزینه اسلحه، فشنگ و رفت وآمد آن ها بیشتر از قیمت ریالی شکارشان است.
رئیس انجمن حمایت از حیوانات کشتار آزاد حیوانات را به عنوان یک «مشکل انحرافی در فرهنگ محیط زیست» عنوان می کند و می گوید: با تکیه بر رفتار و کلام پیامبران و ائمه باید بدانیم که چگونه با محیط زیست و حیوانات رفتار کنیم.
مسعود شکیبا با تأکید بر اینکه هر آفریده ای که کشته می شود، تسبیح گویی از جهان حذف می شود، ادامه می دهد: برای یک مسلمان دور از اخلاق است که مبحث کشتن و شکار کردن را با عنوان ورزش و تفریح مطرح کند. در دوره ای زندگی می کنیم که هرروز زنگ خطر انقراض گونه ای را در دنیا می شنویم و به عین شاهد انقراض بسیاری از گونه ها هستیم.
آمارها نشان می دهد که در سال ۱۳۹۲ تنها در گلستان هشت هزار و ۴۰۰ پروانه شکار صادر شده است. هر پروانه شکار در یک روز مجوز شکار چهار پرنده را دارد و در هفته دو روز و در یک ماه ۸ روز می تواند شکار کند. با توجه به اینکه در سال ۹۲ فصل شکار سه ماه طول کشید با یک حساب سرانگشتی هر پروانه شکار در هر ماه می تواند ۳۲ پرنده شکار کند که با احتساب ۸۴۰۰ پروانه شکار صادر شده ماهی ۲۶۸ هزار و ۸۰۰ شکار می شود. یعنی در طول فصل سه ماهه شکار در سال ۱۳۹۲ بیشتر از هشت هزار پرنده وحشی تنها در گلستان از بین رفته است.
در سال ۱۳۹۳ که صدور پروانه شکار صادر نشده است، ۳۱۱ مورد پرونده تخلف در گلستان تشکیل شده است و ۴۶۱ متخلف هم دستگیر شده اند. با توجه به ۳۶۵ روز سال و آمارهای پرونده های تخلف و تعداد متخلفین تقریب هرروز حیات وحش گلستان درگیر این مسئله بوده است.
این مشکلات و اهرم های قانونی در بحث قانون گذاری و جرائم شکار و صید و کمبود منابع انسانی و تجهیزات مخصوصا در منطقه گرگان و استان شکارهای غیرمجاز را خیلی زیاد کرده است. آمارها نشان می دهد نمی توان با این تعداد نیروی انسانی نظارت کامل وجود داشته باشد.
به اعتقاد کارشناسان وقتی دارندگان سلاح برای دریافت مجوز اقدام می کنند، برخی افراد احساس می کنند که با دریافت جواز می توانند هر کاری در حوزه حیات وحش انجام دهند. در واقع داشتن سلاح سبب می شود تا برخی افراد با این اسلحه وارد محیط زیست شده و در مسیر به حیوان یا وحوشی برخورد و اقدام به شکار کنند.
مشکلات قضایی موجود در برخورد محیط بانان و شکارچیان هم باعث شده خطر همیشه برای محیط بانان وجود داشته باشد. فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گلستان در گفتگو با خبرنگار مهر از افزایش ضرر و زیان های شکار حیوانات و مجازات شکارچی های غیرمجاز می گوید.
کریم الله تازیکه با بیان اینکه باید در بحث فرهنگ سازی کار شود، ادامه می دهد: ما می خواهیم تخلفی انجام نشود چراکه احیا کردن یک گونه بسیار سخت است تا بخواهیم ده ها میلیون تومان برای شکار یک گونه بگیریم. وی از گستردگی منطقه می گوید و تاکید می کند: بر اساس وسعتی که منطقه دارد نیرو کم داریم و مشکلات ما درزمینه امنیت جانی زیاد است.
تازیکه ادامه داد: اطلاع رسانی و آشنا کردن شکارچیان با قوانین و مقررات باید از طرف محیط زیست و همچنین دستگاه هایی که مبادرت به واگذاری سلاح می کند انجام شود. وی در خصوص صدور پروانه شکار در نیمه دوم امسال می گوید: شکار در مناطق چهارگانه (پارک ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده)، مناطق شکار ممنوع و پنج منطقه که به عنوان قرق اختصاصی پیشنهادی به شورای عالی محیط زیست اعلام شده است ممنوع بوده و دریافت کنندگان پروانه، صرفا مجاز به شکار در مناطق آزاد طبق ضوابط مربوطه هستند.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گلستان از استفاده پروانه شکار در روزهای پنج شنبه و جمعه سخن می گوید و ادامه می دهد: هر شکارچی فقط مجاز به دریافت پروانه در یکی از چهار گروه اعلام شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست است و دارنده پروانه هر یک از گروه ها مجاز به شکار گونه هایی از سایر گروه ها نمی باشد. هر شکارچی فقط مجاز به دریافت پروانه در یکی از استان ها است و دارنده یک نوع پروانه خاص شکار از یک استان نمی تواند همان پروانه را از استان دیگری دریافت کند.
تازیکه با بیان اینکه حداقل ۵۰ درصد از پروانه های صادره به شکارچیان بومی اختصاص دارد، گفت: جوامع محلی محروم که وابستگی معیشتی به شکار دارند در اولویت دریافت پروانه شکار قرار دارند.
حیات وحش گلستان در سال های اخیر آسیب های زیادی از شکار دیده است و آمارها نشان می دهد از این لحاظ بسیار شکننده است. با توجه به اینکه در سال گذشته پروانه شکار پرندگان وحشی صادر نشده بود، توقع این می رفت سازمان محیط زیست همان گونه که نگاه حساسی به بهره برداری از جنگل ها و اصرار بر تنفس ۱۰ ساله بهره برداری از جنگل ها دارد نسبت به حیات وحش هم نگاه ویژه ای داشته باشد چرا که مدیریت در این حوزه اختصاصا به سازمان حفاظت محیط زیست بر می گردد.
