به گزارش «دنیای سفر»، این یک کلیشه رایج است که بگوییم امپراتوری ها ظهور و سقوط می کنند، اما آیا تا به حال فکر کرده اید که قدیمی ترین امپراتوری در تاریخ ثبت شده کدام است؟ خب به نظر می رسد این عنوان به امپراتوری اکد، اولین امپراتوری چند ملیتی شناخته شده در جهان، تعلق دارد.
نشریه آی اف ال ساینس در مطلبی به اولین امپراتوری ثبت شده در جهان پرداخته است. طبق این گزارش، امپراتوری اکد برای مدت کوتاهی بین ۲۳۳۴ تا ۲۲۱۸ قبل از میلاد مسیح وجود داشت و توسط سارگون بزرگ (یا سارگون اکد)، احتمالا مشهورترین فرمانروای آن تأسیس شد. اما با وجود عمر نسبتا کوتاه آن، این امپراتوری باستانی مجموعه ای از «اولین های» جهانی را رقم زد که توسط فرمانروایان بعدی تکرار و استانداردسازی شد.
این امپراتوری با مرکزیت شهر اکد، منطقه جنوب بین النهرین (عراق باستان) را متحد کرد که قبلاً توسط دولت – شهرهای رقیب (از جمله اور، اوروک، لاگاش، کیش، ماری و ابلا) اداره می شد. هر کدام از این دولت شهرها حاکمان سلسله ای خود را داشتند.
طبق این گزارش، شهر اکد (آگده) هنوز توسط باستان شناسان شناسایی نشده است، اما تصور می شود در امتداد ساحل غربی رود فرات، جایی بین شهرهای باستانی «سیپار» و «کیش» واقع شده باشد. با این حال، برخی دیگر بر این باورند که بین شهرهای ماری و بابل قرار داشته، در حالی که برخی دیگر فکر می کنند به طور کامل در جای دیگری قرار داشته است.
صرف نظر از اینکه دقیقاً این شهر در کجا قرار وجود داشته است، نفوذ قابل توجهی بر منطقه اطراف خود داشته است. طبق گفته های سارگون (یا کاتبان او)، کنترل اکد در نهایت از خلیج فارس از طریق آسیای صغیر به دریای مدیترانه و قبرس گسترش یافت. با این حال، برخی استدلال می کنند که امپراتوری تا کرت، در یونان امروزی گسترش یافته است.
با متحد کردن بسیاری از ایالت های پیشین متخاصم، سارگون و جانشینانش توانستند مسیرهای تجاری را معرفی کنند و به کالاها اجازه دهند تا با امنیت از طریق رود فرات از شمال بین النهرین به جنوب جریان یابند. ثبات در منطقه همچنین به توسعه هنر، ادبیات، کشاورزی و علوم کمک کرد. برای مدت کوتاهی، زبان اکدی به زبان رایج در منطقه تبدیل شد و به طور موقت سومری را در همه چیز به جز مراسم و مناسک های مقدس جایگزین کرد.
اکدی ها حتی اولین سیستم پستی را معرفی کردند، به این ترتیب که لوح های گلی با خط میخی اکدی در گلی محصور می شدند که سپس با نام و آدرس گیرندگان مورد نظر علامت گذاری می شد. تنها راه برای «باز کردن» این پاکت های گلی شکستن آنها بود، به این معنی که به راحتی می شد فهمید که آیا کسی نامه شما را خوانده است یا خیر.
سارگون فرمانروایی زیرک بود و وفادارترین پیروان خود را در موقعیت های نفوذ در سراسر قلمرو خود قرار می داد – یکی از مهم ترین آنها دخترش انهدوانا بود که به مقام کشیش اعظم اینانا در اور رسید. انهدوانا که اکنون به عنوان اولین نویسنده زن جهان شناخته می شود، به دلیل موقعیت خود توانست نفوذ قابل توجهی از طریق امور مذهبی و فرهنگی اعمال کند.
سارگون، ۵۶ سال سلطنت کرد و پسرش ریموش، جانشین او شد و سیاست های او را ادامه داد. با این حال، اوایل سلطنت او با شورش های متعدد از شهرهای فتح شده قبلی و مبارزه برای بازگرداندن نظم همراه بود. ریموش تنها ۹ سال حکومت کرد و سپس درگذشت و برادرش مانشتوشو جانشین او شد که او هم مجبور به سرکوب شورش در سال های اولیه سلطنت خود شد. اینکه مانشتوشو چگونه مرده است همچنان نامشخص است، اما ممکن است توسط درباریانش کشته شده باشد.
