این روزها نمایشگاه فرش دستباف ایران در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برپاست و تا هفتم شهریور ماه جاری ادامه دارد تا جلوه ای از این هنر ایرانی را برای شهروندان پایتخت و همچنین گردشگران و بازرگانان خارجی به نمایش بگذارد.
اگر چه این نمایشگاه مخاطبان و علاقه مندان زیادی دارد، اما به نظر می رسد اکثر این علاقه مندان برای تماشا پا به سالن های نمایشگاه می گذارند، انگار که به موزه ای رفته باشند. بیشتر آنها توان خرید فرش دستباف و صنایع دستی را ندارند و با کوله باری از حسرت و اندوه محل دائمی نمایشگاه های تهران را ترک می کنند.
فرش دستباف و صنایع دستی ایرانی، نه تنها در این ایام مشتری ندارد، بلکه در سال های اخیر به دلیل تحریم ها بازارهای سنتی خود را از دست داده است. اما برای رونق بازار داخلی و پس گرفتن بازارهای خارجی چه باید کرد؟
افزایش نمایشگاه ها در کشورهای خارجی
ولی الله افخمی راد، رئیس سابق سازمان توسعه تجارت (که البته دیروز استعفا داد) در بازدید از بیست و پنجمین نمایشگاه فرش دستباف، با اعلام حمایت از برنامه جامع صادراتی مرکز ملی فرش ایران، به عنوان متولی اصلی برنامه ریزی و سیاستگذاری فرش دستباف، عنوان می کند: امیدوارم این مرکز در آینده نمایشگاه های فرش دستباف را در کشورهای مقصد صادرات این کالا از جمله آمریکا و آلمان برگزار کند.
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در بازدید از نمایشگاه فرش با بیان این که تولید فرش دستباف مصداق بارز اقتصاد مقاومتی است، گفت: کارگاه های فرش دستباف را می توان با سرمایه گذاری اندک در خانه های شهری و روستایی و محله ها ایجاد کرد تا مردم بدون نیاز به رفت و آمد صاحب حرفه و درآمد شوند.
به گفته رضا رحمانی که در دوره پیشین مجلس نماینده مردم تبریز و رئیس کمیسیون صنایع و معادن بود، براساس برنامه دولت، امسال باید ده میلیارد دلار بر ارزش صادرات غیرنفتی کشور افزوده شود که بخشی از این ده میلیارد دلار باید از صادرات فرش دستباف تامین شود و در این راستا وزارت صنعت، معدن و تجارت با تمام توان از تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف حمایت می کند.
وام کم بهره بدهید
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف استان فارس که در این نمایشگاه حضور دارد با تقسیم بازار فرش ایران به داخلی و خارجی به جام جم می گوید: با توجه به رکود بازارهای خارجی هدف ما از جمله اروپا باید توجه داشت که قیمت تمام شده برای مشتریان خارجی اهمیت دارد و بر این اساس تولیدکنندگان ما باید به این موضوع توجه کنند.
حمید ذوالانواری پیشنهاد می دهد دولت به تولیدکنندگان فرش دستباف تسهیلات کم بهره ارائه دهد و تولیدکنندگان نیز با استفاده از مواد و رنگرزی درجه یک کیفیت محصولات خود را حفظ کنند. او با اشاره به این که مردم ما با فرش بزرگ شده اند و همین موضوع ظرفیت مناسبی را در داخل کشور ایجاد کرده است، می افزاید: تبلیغات گسترده، برای جذب مشتریان داخلی اهمیت فراوانی دارد. متأسفانه بسیاری از مردم ما نمی دانند که در کشور فرش های دستبافی تولید می شود که از فرش ماشینی ارزان تر است. به گفته او، فرش دستباف ماندگاری بیشتری نسبت به فرش ماشینی دارد و پس از ۳۰ سال نیز ارزش تجاری پیدا می کند و ارزش افزوده دارد. به باور او خود فرشبافان و تولیدکنندگان باید به تبلیغات توجه داشته باشند و با هماهنگی و همفکری از طریق اتحادیه ها، تبلیغات گسترده را در دستور کار خود قرار دهند.
تسهیلات کم بهره به صادرکنندگان
رئیس موزه فرش ایران نیز با بیان این که تحریم ها از یک سو و تصمیمات اشتباه دولت های گذشته در زمینه فرش از سوی دیگر، سبب شد ما بازارهای سنتی خود در آمریکا و اروپا را از دست دهیم، به جام جم می گوید: دولت باید تبلیغات را در دستور کار خود قرار دهد چرا که تبلیغات در کشورهای خارجی از دست تولیدکنندگان و صادرکنندگان بر نمی آید و دولت با سرمایه گذاری در این زمینه و برپایی نمایشگاه در کشورهای خارجی و تبلیغات در شبکه های معروف می تواند به آنها کمک کند تا بازارهای خود را پس گیرند.
عبدالمجید شریف زاده با اشاره به این که دولت با بخشیدن عوارض گمرکی و ارائه تسهیلات کم بهره به صادرکنندگان فرش می تواند سبب رونق بازارهای خارجی شود، می افزاید: طبق بخشنامه ها صادرکننده باید بخش عمده ای از ارز را به کشور بازگرداند. اما به نظر من اگر صادرکننده ارز را به کشور برنگرداند باید امکان صادرات را برای او فراهم کرد، چرا که صادرات به هر حال سبب افزایش تولید و بهبود شرایط بافندگان می شود.
حضور هنرمندان و صنعتگران مناطق محروم
اگرچه به گفته حسین ایزانلو، رئیس اتحادیه فرش وصنایع دستی خراسان شمالی، هیچ تسهیلاتی به تولیدکنندگان برای حضور در بیست وپنجمین نمایشگاه فرش دستباف ارائه نشده و حتی شرکت کنندگان از استان های محروم نیز مانند سایرین باید هزینه را پرداخت می کردند؛ اما معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی در توافق با مرکز فرش ایران شرایطی را بوجود آورد تا هنرمندان و صنعتگران استان های محروم نیز بتوانند محصولات خود را در سالن ۱۲ محل دائمی نمایشگاه های تهران عرضه کنند.
این سالن در فضایی بالغ بر ۳۵۰ متر مربع با حضور ۲۱نفر هنرمند در رشتــه هایی چون سرامیک، پته دوزی، سازهای سنتی، گلیم بافی، نقاشی روی چوب، چاقو و مس برای نمایش و فروش صنایع دستی ایرانی درنظر گرفته شده است.
