به گزارش «دنیای سفر»، هفته اول شهریورماه همزمان با هفته دولت شاخص زمانی مناسبی برای ارزیابی عملکرد و فعالیت دولت است، دولت سیزدهم به نیمه عمر خود رسیده است و اکنون دیگر می توان منصفانه تر اقدامات و دستاوردهای دستگاه های دولتی را سنجید، یکی از این حوزه ها هنرهای سنتی و صنایع دستی است، که از مهمترین بخش های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که همیشه منتقدانی دارد. بخشی که مریم جلالی دهکردی با عنوان معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی این وزراتخانه جوان، سکان هدایت آن را بر عهده دارد.
گردش مالی ۹ هزار میلیارد تومانی صنایع دستی
ایران جزو سه کشور برتر جهان در حوزه صنایع دستی است، و در این دو سال (در دولت سیزدهم) حضور در بازارهای جهانی و حمایت از صنایع دستی و صنایع فرهنگی به عنوان یک فرصت مغتنم و ارزشمند بازتعریف شده است، طبق گزارش ها گردش مالی صنایع دستی ایران ۹ هزار میلیارد تومان در سال است و ارزش صادرات محصولات صنایع دستی ایران را در سال گذشته از مرز ۴۱۶ میلیون دلار عبور کرده است.
از طرفی بیش از ۷۰ تشکل صنفی صنایع دستی بالای ۱۰۰ نفر در کشور فعالیت هستند، درآمدی که خانواده بزرگ صنایع دستی با جمعیت ۲.۵ میلیون نفری و که حدود ۱.۵ میلیون نفر آن به صورت رسمی شناسایی و ثبت مشاغل شده اند. البته در دولت سیزدهم با فعالیت سامانه مشاغل و صدور مجوزها، ۵۲۰ هزار نفر به عنوان هنرمند صنایع دستی در این سامانه ثبت شده اند.
ایجاد ۱۸۱ هزار اشتغال در ۲ سال
صنایع دستی و هنرهای سنتی یکی از جذاب ترین راه ها برای شناخت جهان فرهنگی و هنرمندانه اقوام و ملت ها و آغازی برای رونق گردشگری است که ارتباط مستقیمی با درآمدزایی و رونق اقتصادی دارد. شناسایی و ثبت ۲۹۹ رشته صنایع دستی نشان از غنا و اصالت هنرهای سنتی و صنایع دستی ایران است، که در دو سال گذشته ۳۵ رشته در حال فراموشی صنایع دستی در سراسر کشور باززنده سازی شد، این در حالی است که با الکترونیکی شدن فرآیند صدور مجوزها (مشاغل خانگی) ۲۵۵ رشته اعلان محور شده اند، همچنین در دوسال گذشته با صدور مجوز فعالیت کارگاه های تولید، امکان ایجاد اشتغال برای ۱۸۱ هزار و ۱۵۰ نفر فراهم شد.
پرداخت ۷۴ میلیارد تومان تسهیلات کم بهره به هنرمندان
در یکسال اخیر ۹ میلیارد تومان تسهیلات بلاعوض و ۷۴ میلیارد تومان تسهیلات کم بهره در زمینه حمایت از صنایع دستی پرداخت شد. از سوی دیگر اگر چه در سال ۹۷ بیمه صنعتگران بعد از پنج سال توقف دوباره آغاز شد و در حوزه بیمه صندوق روستایی و عشایری ۴ هزار نفر بیمه شده اند اما همچنان ۱۷ هزار نفر در نوبت بیمه قرار دارند و بیمه این گروه از هنرمندان هنوز مسأله اصلی است، که با طبق دستور رئیس جمهوری، بیمه ۱۰ هزار هنرمند صنایع دستی در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است.
یکی دیگر از دستاوردهای مهم جلوگیری از حذف ماده ۱۴۲ قانون معافیت از بیمه و معافیت مالیات بر ارزش افزوده برای خانواده بزرگ صنایع دستی کشور بود. همچنین تعرفه برق و آب کارگاه ها از تجاری به صنعتی تبدیل شد.
ثبت جهانی کاشان و دزفول / اعطای ۵۹۵ مهر اصالت ملی
در دو سال گذشته ۲۳ شهر و روستای صنایع دستی (۱۶ شهر و ۷ روستا) ثبت ملی شده اند، تا قبل از دولت سیزدهم جمعاً ۵۰ شهر و روستا ثبت ملی شده بود و اکنون ۷۳ شهر و روستای ملی ثبت شده است.
همچنین از سال گذشته پس از سه سال توقف به دلیل شیوع کرونا، پرونده ۴ شهر برای ثبت در شورای جهانی صنایع دستی تکمیل شد، بهمن و اسفند ماه سال گذشته ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی (WCC) به ایران آمدند و از چهار شهر دزفول، بوشهر، کاشان و رشت بازدید کردند( دزفول شهر جهانی کپوبافی، بوشهر شهرجهانی عبابافی، کاشان شهر منسوجات و رشت شهر جهانی صنایع دستی)؛ که پس از ارزیابی کارشناسان بین المللی، دو شهر کاشان (شهر جهانی منسوجات سنتی) و دزفول (شهر جهانی کپوبافی) ثبت شدند.
پیش از این ۱۱ شهر و ۳ روستا منتسب به صنایع دستی منحصر به خود، ثبت جهانی شده بودند که اکنون به ۱۶ شهر و روستا افزایش یافته اند، بر این اساس اکنون ۲۷ درصد ثبت شهرها و روستاهای جهانی در آن شورا متعلق ایران است و کشورمان را در میان کشورهای نام دار صنایع دستی این حوزه در جهان سرآمد کرده است
در دو سال گذشته از شورای جهانی صنایع دستی، ۳۸ مهر اصالت بین المللی به آثار ایرانی اعطا شده است، همچنین با تشکیل شورای داوری در ۹ منطقه کشوری، ۵۹۵ مهر اصالت ملی به محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی اعطا شده است.
احداث بازارچه های دائمی در دستور کار دولت / ایران بزرگ ترین بازارچه صنایع دستی جهان
تاکنون دو دوره جشنواره صنایع دستی فجر (سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ ) برگزار شده است، جشنواره هایی که هنرمندان صنایع دستی را از سراسر کشور دور هم جمع کرد تا فاخرترین آثارشان را به نمایش بگذارند، ۶ دوره از این جشنواره ملی و در رویکردی تازه هفتمین دوره آن در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ بین المللی برگزار شد.
علاوه بر این دو رویداد نمایشگاه های موقت صنایع دستی در سراسر کشور در طول سال در جای جای ایران برگزار می شود، نمایشگاه هایی که منجر شد آیت الله رئیسی رئیس جمهوری به وزارت کشور ابلاغ کند تا با همکاری وزارت میراث فرهنگی در مبادی ورودی شهرها، بازارچه های دائمی صنایع دستی ایجاد شود.
اما بازارچه های صنایع دستی در ایام نوروز حال و هوای دیگری دارند، به گونه ای که در ایام نوروز بیش از ۱۰۰۰ نمایشگاه و بازارچه صنایع دستی در سراسر کشور برگزار می شود. البته تا پیش از همه گیری کرونا، هر ساله در آستانه سال نو حدود ۸۰۰ بازارچه صنایع دستی و هنرهای سنتی در سراسر کشور برگزار می شد، که بیشترین تعداد و بزرگترین بازارچه هنرهای سنتی و صنایع دستی جهان بود که در یک زمان محدود مانند نوروز در یک کشور برگزار می شود.
اکنون که تقریبا دو سال از فروکش کردن کرونا می گذرد، در نوروز ۱۴۰۲ به جز ۹۰۰ بازارچه ای که وزارتخانه برای نوروز برنامه ریزی و اجرا شد، استانداری ها، شهرداری ها و برخی سازمان های دولتی هم بازارچه صنایع دستی در ۱۵۳ پایگاه میراث فرهنگی ملی و ۲۶ پایگاه جهانی میراث فرهنگی دایر کردند، این یعنی بازارچه نوروزی صنایع دستی ایران در یک زمان و جغرافیای محدود همچنان بزرگترین بازار صنایع دستی جهان است.
