به گزارش «دنیای سفر»، لباس محلی نشان از غنی بودن تمدن هر کشوری است، لباس محلی ایران یکی از غنی ترین لباس های سنتی در جهان به لحاظ نوع پارچه و الیاف، تعدد و تنوع لباس ها، نوع دوخت و تزئینات بوده که نشان دهنده قدمت و فرهنگ کهن ایران زمین است، لباس هر منطقه برگرفته از آداب و رسوم است که بر اساس عوامل مختلفی مانند آب و هوا، اقلیم، سبک زندگی و نوع کسب و کار مردم طراحی شده است.
هرچند در حال حاضر پوشیدن لباس محلی مرسوم نیست و مختص جشنواره ها و مراسم خاص است اما از اهمیت این لباس های زیبا و رنگانگ کاسته نشده؛ هر یک از لباس های محلی نماد یک قوم و بیانگر اصالت آن است.
یکی از عوامل متنوع بودن لباس های محلی در ایران، تنوع اقلیم و منابع هر منطقه است، در گذشته نخ پنبه، نخ پشم و پارچه هایی از همین جنس در مازندران قابل تهیه بود، اما جنس پارچه ها و مواد به کار رفته در لباس محلی بر اساس موقعیت اقتصادی و اجتماعی افراد متفاوت بوده است.
ضرورت صیانت از لباس سنتی/ مجوز تولید لباس سنتی مازندرانی صادر شد
در گذشته که ارباب و رعیتی رواج داشت، لباس ها نیز از لحاظ جنس پارچه و دوخت های تزئینی متفاوت بود، تنوع پارچه ها و الیاف از ابریشم تا کتان، کرباس، پارچه پشمی و نمدی، چرم و پوست گوسفند و در سال های اخیر چیت، ابریشم مصنوعی و فاستونی متغیر بوده است.
همچنین آب و هوا و شغل رایج اینکه کشاورز باشند یا چوپان، همچنین لباس آئین های مختلف همچون جشن ها و طبقه اجتماعی نیز بر لباس محلی مازندرانی تاثیر داشت.
بخش های مختلف لباس محلی زنانه مازندران شامل شلیته، تمبان تنگه، نیم ساق، جومه، نیم تنه، چادر شو، چارقد، مندل، گیس بند، کلیجه، سراقوچ، گلوبند، پاتوئه، چاروق، گالش، کوش و جوراب است و لباس محلی مردانه در مازندران شامل جومه، تمبان، نیم تنه، قبا، شولا، بوشلوق و پستک است.
صدور مجوز برای پنج تولیدکننده لباس سنتی در بابل
در هفته مازندران در بررسی وضعیت لباس محلی مازنی رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بابل در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: داشته های فرهنگی تنها مختص به زبان، آداب و رسوم و آئین ها نیست، فرهنگ بومی هر منطقه مؤلفه های مختلفی دارد که علاوه بر غنا بخشیدن به فرهنگ ملی و ایرانی، هویتی مستقل برای هر منطقه قائل است.
مهران فلاح افزود: باید به گویش محلی، مراسم و آیین های بومی و البسه سنتی به یادگار مانده از اجداد خود افتخار کرده و در حفظ این میراث معنوی اهتمام جدی داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه باید برای ترویج لباس محلی و احیای آن در جامعه بخصوص برای کودکان فرهنگ سازی شود، تصریح کرد: پوشاک به عنوان نمادی از هویت فرهنگی هر قوم، شأن و منزلت مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، اعتقادی و آداب و رسوم هر منطقه را نشان می دهد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بابل با بیان اینکه لباس های سنتی امروزه جای خود را به لباس های مدرن داده و از رونق افتادند، یادآور شد: پوشش سنتی به عنوان یکی از مؤلفه های هویتی نباید کنار گذاشته شود بلکه باید براساس نیاز نسل امروز طراحی شود و یا از طرح لباس های سنتی در لباس های امروزی الگوبرداری شود.
فلاح با اشاره به اینکه هنرمندان باید طرح های جدیدی در این حوزه خلق کنند، گفت: حفظ دستاوردها و فرهنگ های بومی و انتقال آن به نسل های آینده وظیفه همه است و نخستین گام در این مسیر، جلوگیری از رسوخ فرهنگ بیگانه در فرهنگ بومی و محلی هر منطقه است و این امر از طریق آموزش و بکارگیری روش های سازنده و مفید انجام می شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بابل با اعلام این مطلب که تاکنون تعداد پنج مجوز جهت تولیدکنندگان البسه محلی صادرشده است، خاطرنشان کرد: فعالین این حوزه در صورت اخذ مجوز می توانند از تسهیلات بانکی، معافیت از مالیات، تعرفه انرژی و شرکت در نمایشگاه ها برخوردار شوند.
تدریس حروف الفبا با لباس محلی در آمل
زینب رضایی تولیدکننده لباس سنتی مازندرانی از شهرستان آمل در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: به مدت ۹ سال در حوزه تولید لباس سنتی گیلانی و مازندرانی هستم و برای دو نفر اشتغالزایی ایجاد شد.
وی از افزایش استقبال لباس سنتی نسبت به گذشته اشاره کرد و افزود: مشتریان ما گروه موسیقی، بلاگرها، جشن های عروسی و مراسم های خاص در هفته مازندران و شب یلدا هستند.
این تولیدکننده لباس سنتی خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات خوبی که در حوزه فرهنگ سازی آداب و رسوم مازندرانی اخیرا در آمل شاهد هستیم روش تدریس جدید یعنی تدریس حروف الفبا با لباس محلی است در این طرح برخی از مدارس در تدریس حروف مثلا «پ» فارسی از لباس پیر زنان و پیرمردان قدیم استفاده می کنند و مادران نیز از ما لباس می خرند.
مجوز تولید لباس سنتی مازندرانی صادر شد
رضایی یادآور شد: از دیگر طرح هایی که در حوزه آموزش برای فرهنگ سازی آداب و رسوم مازندران اخیرا در مدارس مورد استفاده قرار گرفت استفاده از لباس سنتی به مناسبت شب یلداست که مدارس از بچه ها می خواهند با پوشش سنتی سر سفره یلدایی نشسته و عکس یادگاری بگیرند.
وی ادامه داد: چنین اقداماتی گرچه کافی نیست ولی گامی مثبت برای برگشت به اصل خود است، مازندران غنی ترین فرهنگ را داراست که متاسفانه به دلیل تغییر فرهنگی دچار چالش جدی شده است.
رضایی با اشاره به اینکه خودم بعنوان تولیدکننده مروج فرهنگ مازنی هستم، گفت: برای اشاعه فرهنگی مازندران با پوشش سنتی لباس ها را رایگان در اختیار متقاضیان قرار می دادم، همچنین به نوروز خوانان و مراسم های اینچنینی لباس رایگان می دادم.
وی با اشاره به اینکه دو سال مجوز تولید را از میراث فرهنگی اخذ کردم، یادآور شد: فعالیت من برای فروش لباس به صورت مجازی است.
رضایی گفت: از تهران و کشورهای دیگر نیز متقاضی دارم و در صورت حمایت می توانم در حد وسیع تولید کنم و جوابگوی مشتریان باشم.
لباس سنتی مازندرانی در انزوا کامل
یک تولیدکننده لباس سنتی مازندرانی در بابلی نیز گفت: ۹ سال تولید کننده لباس سنتی در بابل هستم اما به هیچ عنوان حمایت مالی نشدم تا جوابگوی متقاضایان باشم.
ضرورت صیانت از لباس سنتی
سپیده تقی زاده با اشاره به اینکه تبلیغات در فضای مجازی دارم، افزود: مشتریانی از آمریکا، آلمان و دیگر کشورها دارم اما به سبب نبود امکانات مالی برای تولید گاهی با مشکل مواجه می شوم. چنانچه تولید انبوه داشته باشم متقاضی خرید دارم و در سال های اخیر تقاضا بسیار افزایش یافته است.
وی ادامه داد: تهیه کنندگان، کارگردان ها، هنرمندان، جشن ها و مراسم ها، عروسی ها، شب یلدا، هفته مازندران و همچنین مدارس بابل، بابلسر، بهنمیر، فریدونکار متقاضیان لباس های سنتی من هستند.
این تولید کننده تصریح کرد: لباس مازندرانی چندان مورد توجه قرار نگرفته و بیشتر لباس گیلانی مورد توجه است متاسفانه با وجودی که لباس مازندرانی از غنای بیشتری برخوردار است اما کمتر به آن پرداخته شد.
تقی زاده گفت: تولید کننده لباس اقوام مثل شیرازی، لری، بختیاری و آذری نیز هستم.
