بهزاد انگورج، معاون جنگل سازمان جنگل ها و مراتع کشور که پیش از این بارها نگرانی خود را از موانع موجود بر سر راه توسعه صنعت و معدن و … در مناطق جنگلی اعلام کرده بود، بار دیگر به جای دفاع از جنگل به دفاع از توسعه ناپایدار و نقد ارزش های غیر قابل انکار جنگل های شمال ایران پرداخته است. انگورج پیش از این طی سال ۱۳۸۵ در همراهی با فرماندار و مدیران صنایع و معادن نوشهر و چالوس و در حالی که در مسند ریاست منابع طبیعی غرب مازندران بود یکی از بهترین مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست را که رویشگاهی جنگلی و مرتعی دارد، سد راه توسعه قلمداد کرده بود.
وی در گفت و گو با روزنامه آینده نو گفته بود: «منطقه حفاظت شده البرز مرکزی، سد راه توسعه شده است» و از همگان خواسته بود تا برای رفع این موانع از پیش پای توسعه که ایجاد محدودیت کرده کمک کنند.
وی بعد از این بارها در برابر منتقدان به جنگل تراشی و معدن کاوی در البرز مرکزی با دفاع از برداشت های معدنی غیر مجاز در این منطقه، خاطرنشان کرده بود که اصلا اینجا جنگلی وجود ندارد و اعلام کرده بود چون منطقه دشت نظیر در البرز مرکزی شمالی طی سال ها مورد برداشت قرار گرفته و زخمی شده بهتر است همچنان برای تامین مصالح مورد نیاز مردم، مورد بهره برداری قرار گیرد و در همان حال سوء مدیریت آن را رفع کنند. این مقام همچنین در واکنش به تخریب ها و برداشت های معدنی شرکت آزاد راه تهران-شمال نیز گفته بود: ما برای احداث آزادراه باید مصالح را از کجا تامین کنیم؟ شترسواری که دولا دولا نمی شود!
حالا اما بالاترین مقام اجرایی جنگل در سازمان متولی، پا را فراتر نهاده و در حالی که به نظر می رسد با تخریب صدها هکتار از جنگل های گیلان برای ساخت شفارود موافق است، گفته: «برای احداث این سد ۲۲ تا ۳۰ میلیارد تومان خسارت برآورد می کنیم و این مبلغ خود می تواند دوباره جنگل ایجاد کند، اکنون ۲۶۰ هزار هکتار در ناحیه هیرکانی، جنگل ایجاد شده است و جنگل های جوان هم جنگل های بسیار خوبی هستند. عناصر پیر و فرتوت جنگل های هیرکانی که در نهایت ۱۰ سال دیگر می خواهد بیفتد، چه ارزشی بیش از جنگل های جوان دارد؟ بالاخره ما باید به جای آن، عناصر جوان بنشانیم زیرا در غیر این صورت تجدیدپذیری جنگل معنا پیدا نمی کند.»
عملیات ساخت سد شفارود در یکی از بهترین رویشگاه های جنگلی شمال ایران که با تخریب بخشی از جنگل همراه شده، در یک سال اخیر موج شدیدی از مخالفت دوستداران محیط زیست و انجمن های علمی و زیست محیطی و دانشگاهی را به همراه داشته به نحوی که فاطمه ظفرنژاد از پژوهشگران برجسته حوزه آب و سدسازی در کشور که چندسالی است از منتقدان اصلی سدسازی های بی رویه در کشور است با بازدید از محدوده اجرای سد شفارود گفته: وسعت دریاچه سد و حریم آن ۳۴۸۶ هکتار است و در واقع با ساخت سد ۳۳۶۴ هکتار جنگل هیرکانی نابود می شود و ۶۵ هکتار عرصه های مسکونی، ۱۲ هکتار باغ، ۱/۵ هکتار شالیکاری و ۳۰ هکتار رودخانه و حریم آن قربانی این سد می شود. با این وجود، ساخت این سد همچنان ادامه دارد.
جنگل های شمال ایران که آخرین بازمانده جنگل های دوران سوم زمین شناسی و عصر یخبندان است همواره از سوی متخصصان علوم طبیعی در اروپا به عنوان مادر جنگل های اروپا شناخته شده از این رو سالهاست که جنگل شناسان و اکولوژیست های اروپایی با سفر به ایران و تحقیق و بازدید از جنگل های شمال درصدد هستند تا با پیروی از الگوی رویش جنگل های طبیعی شمال، جنگل های تخریب شده اروپا را بازسازی کنند اما متاسفانه از قرن هشتم هجری شمسی و همزمان با حمله مغول ها به ایران روند تخریب جنگل های هیرکانی آغاز شد. سرعت تخریب در یک قرن اخیر اما بیشتر شد.
زنده یاد کریم ساعی، پایه گذار علم جنگلبانی در ایران مساحت جنگل های شمال ایران را در سال ۱۳۲۰، سه میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار اعلام کرده که این رقم در سال ۱۳۴۶ به یک میلیون و ۹۸۰ هکتار و در دهه ۸۰ به ۱/۸ میلیون هکتار کاهش یافته است. بر اساس اعلام سازمان محیط زیست در سال ۱۳۸۱ نیز از این میزان، حدود یک سوم جنگل های شمال در زمره جنگل های مخروبه قرار دارد و تنها حدود ۱/۲ میلیون هکتار وضعیت مناسب تری دارند که این عرصه نیز هر روز به دلایل گوناگون در معرض تخریب قرار دارد.
گزارش های سازمان محیط زیست نشان می دهد از ۴۲۱ مورد سیل اتفاق افتاده از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۸۰ نزدیک به ۷۴ درصد آن تنها مربوط به سال های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۰ می شود یعنی در فاصله سال های ۶۰ تا ۸۰ میزان سیل ۲۰ برابر شده در حالی که تغییرات زیادی در بارندگی های منطقه جز چند مورد استثنایی وجود نداشته است. کارشناسان علت عمده این سیل ها را تخریب جنگل ها و مراتع عنوان می کنند.
بر اساس اعلام سازمان خواربار جهانی (فائو) حدود ۶/۶ درصد از سطح ایران معادل ۱۱ میلیون و ۷۵ هزار هکتار را جنگل در برگرفته است. اما از این میزان تنها ۱/۸ درصد با وسعت ۲۰۰ هزار هکتار را جنگل های طبیعی بکر و دست نخورده با تنوع زیستی بالا و پوشش غنی جنگلی تشکیل می دهد و حدود ۹۰/۶ درصد باقیمانده (معادل ۱۰ میلیون و ۳۱ هزار هکتار) را نیز جنگل های طبیعی آسیب دیده تشکیل می دهند. در همین حال ۷/۷ درصد باقی مانده دیگر را هم (معادل ۸۴۴ هزار هکتار) جنگل های دست کاشت به خود اختصاص داده اند.
با این اوصاف هر روز یکی از مسوولان متولی و نمایندگان مجلس همگام با بهره برداران موافقت خود را با تخریب جنگل های شمال اعلام می کند این در حالی است که تاکنون بارها مقام معظم رهبری و رییس جمهور به جلوگیری از تخریب جنگل و حتی توقف بهره برداری های تجاری از جنگل های شمال تاکید کرده اند. مشخص است که با وجود تصویب طرح صیانت از جنگل های شمال در دولت هشتم و طرح استراحت جنگل در دولت یازدهم (که البته کماکان بهره برداری از جنگل را مورد تایید قرار داده) رویشگاه های جنگلی ایران وضعیت مناسبی ندارند و در بسیاری از موارد همگام با تخریب، یا تنوع زیستی در آن کاهش یافته یا گونه های دیگری جایگزین گونه های بومی و اندمیک در جنگل های ایران شده اند که اگرچه تنوع زیستی را بالا برده اند اما این افزایش گونه ای، ساختار طبیعی و اکولوژیک جنگل را به هم ریخته و اکوسیستم جنگلی ایران را با خطر نابودی حتمی مواجه ساخته است.
حضور نزدیک به چهار میلیون راس دام و برداشت سالانه نزدیک به ۷۰۰ هزار مترمکعب چوب از جنگل های شمال، ویلاسازی های گسترده در اراضی جنگلی، تغییر اقلیم، آتش سوزی و گردشگری بی ضابطه نیز چند سالی است که شدت تخریب را دو چندان کرده به نحوی که چهارسال قبل حتی سازمان خواربار و کشاورزی جهانی (فائو) هم در مورد روند سریع نابودی جنگل های ایران هشدار داد. نورالدین مونا، نماینده وقت فائو در ایران گفته بود فائو به تازگی پروژه ای را برای بررسی وضعیت منابع ژنتیکی در خاور نزدیک تصویب کرده است که شامل جنگل های ایران هم می شود. در این پروژه، جنگل های کشورهایی مانند مصر، ایران، اردن، یمن و عراق مورد مطالعه قرار می گیرد. بر اساس آنچه نورالدین مونا گفته بود ایران علاوه بر اینکه دارای پوشش جنگلی کمی است، جنگل های این کشور، مانند سایر جنگل های منطقه با سرعتی سریع تر از بیشتر نقاط دنیا در حال نابودی است.
اکنون پرسش اساسی این است که چرا همواره در دو دهه اخیر، برخی معاونان امور جنگل در سازمان جنگل ها به جای آنکه سرسخت ترین مدافعان جنگل باشند، عمدتا مدافعان و دلسوزان توسعه و اشتغال و صنعت بودند؟ نگاهی به کارنامه مدیریتی این سازمان در حوزه جنگل نشان می دهد که این سازمان با وجود بهره مندی از نیروهای متخصص و شناخته شده جنگل، اما همواره از مدیران سیاسی بهره مند بوده تا مدیرانی که دلسوز و مدافع جنگل باشند، اینقدر که گاه حتی اظهارات شان آه از نهاد جامعه محیط زیستی کشور بلند کرده است.
ما با داشتن منابع جنگلی کم و همینطور آب شیرین در حال تخریب همین داشته ناچیز هستیم و کشور رو به سمت یک بیابان بزرگ پیش میبریم کشورهای عربی که فقط صحرا دارند با هزینه های فراوان سعی میکنن این مشکل رو تا حدی از بین ببرن اما ما باداشتن این نعمت سعی در تخریب آن به هر نحو داریم و با دست خودمان کشورمان را تبدیل به یک بیابان خواهیم کرد
یک روز خبری را دیدم که خاک منطقه ای را به کارخانه سیمان بوشهر به عنوان ورودی کارخانه حمل می کردند ولی در عمل کارخانه تعطیل و توسط تسمه نقاله به ساحل منتقل و در کشتی بنگلادشی برای کشور عربی امارات بارگیری می شد، حتی دارن خاک کشورمون هم می برن بعد شما دارید از انهدام جنگلهای شمال حرف می زنید فقط اروپائیها قدر جنگلهای ما رو می دونن