در همایشی که پیش از این در رم برگزار شد، مطالعات علمی درباره تجربه محیط پیرامون در سفر آرام یا کم شتاب مورد بررسی قرار گرفت. این نوع از گردشگری اخیرا از سوی برخی محققان و متخصصان در حوزه گردشگری مورد مطالعه قرار گرفته است. متخصصانی از وزارت گردشگری اتریش و نمایندگانی از موسسه تورگردانی “چهارفصل طبیعت و فرهنگ Four Seasons Nature and Culture”، مستقر در رم بررسی پویایی و تحرک در گردشگری از نوع آهسته یا “گردشگری کم شتاب” و ارتباط آن با رفاه و آسایش جسمی و روانی مسافران کم شتاب را مورد بررسی قرار دادند.
البته هزاران وبلاگ نویس و اعضای شبکه های اجتماعی نیز به ویژه در توییتر، به طور همزمان دیدگاه های خود را در این زمینه منتشر کردند.
“گردشگری کم شتاب Slow Tourism” در یک تعریف جامع، نوعی روش سفر با توجه به جزییات است که در مسیرهایی که مسافران کمتری دارد بیشتر مورد توجه قرار می گیرد و از این رهگذر می کوشد روح مکان ها و فرهنگ هایی که بدور مانده را “احساس” کند نه آن که با سرعت و عجله صرفا دیداری گذرا از آن داشت باشد. در عین حال می کوشد که با استانداردهای گردشگری نیز سازگار باشد.
مسافر کم شتاب کیست؟
“مسافر کم شتاب” به معنی کسی است که به ارزش های موجود در محیط پیرامون خود اعم از ارزش های انسانی و طبیعی، پایبند است و به آن ها توجه می کند. با توجه به تمایل روز افزون مردم به جستجوی آرامش، تمایل روز افزون به درک و ارتباط عمیق تر با طبیعت و نیز نیاز فزاینده انسان ها به یافتن سبک زندگی برتر و فراتر از ضروریات و روش های گیج کننده زندگی روزمره، گردشگری کم شتاب امروزه بیش از همیشه در سطح جهان رو به گسترش است.
از دیگر سو کسب درآمد از طریق سفری که احساسات را درگیر کند، می تواند به یک رویه اعتیادآور و در عین حال با ارزش مبدل شود. زیرا چنانکه دکتر “کارپینللی” Dr Carpinelli’s در بررسی های خود با عنوان “ده فرمان گردشگری کم شتاب” یا “Ten Commandments of Slow Tourists” یادآور شده، در این نوع از گردشگری ارتباطات واقعی و معنا داری میان مسافران با مردمان محلی، مکان ها، آثار و نیز فرهنگ ها، غذاها، میراث تاریخی و فرهنگی و محیط زیست و طبیعت برقرار می شود.
این ده فرمان عبارتند از:
۱. مقصد سفر خود را با دانش و آگاهی کامل انتخاب کنید و درباره جایی که قصد دیدار از آن را دارید کاملا مطلع باشید.
۲. برنامه سفر و تعطیلات خود را حتی الامکان با موسسات یا تورگردان هایی بگذرانید که می دانید نسبت به حقوق و حرمت جوامع محلی و همچنین رعایت حفظ محیط زیست و طبیعت حساس و مقید هستند.
۳. نسبت به تجربه و سبک زندگی خاصی که از سوی میزبانان محلی ارائه می شود، باز و پذیرا باشید و با روح کنجکاوی و میل به یادگیری و مواجهه با شگفتی ها، بدون پیش داوری و اتکا به دانسته های قبلی تان با آن ها روبرو شوید.
۴. در طراحی برنامه و مسیر سفر خود از چارچوب مقصدهای سنتی و توصیه شده خارج شوید. به خودتان حق بدهید که آزادانه توقف کنید یا از مسیرهای انحرافی حرکت کنید و به طور کلی سرعت قدم های خود را به دلخواه تغییر دهید.
۵. بکوشید برای در میان گذاشتن تجربه سفرتان با مردم و مسافران دیگر در محیط و هم چنین با مردم و سکنه محلی که در مقصد مورد نظرتان زندگی می کنند، ارتباط موثر و دقیقی برقرار کنید.
۶. خود را با رفتارها و آداب و رسوم محلی هر مقصدی که به آن سفر کرده اید، وفق دهید و از مقررات و قوانین رایج در آن کاملا اطاعت کنید.
۷. مطابق با استانداردهای رایج که نحوه پیشبرد فعالیت ها را تنظیم می کند، رفتار کنید و به تاریخ و میراث فرهنگی و طبیعت هر محل احترام کامل بگذارید.
۸. بسیار دقت کنید که هیچ گونه اثر یا علامت یا نشانه یا رد پایی از عبور یا اقامت خود در مقصد سفر خود باقی نگذارید. مراقب باشید که رفتار شما کاملا دوستدار طبیعت و محیط زیست باشد و طبق تعهدات اخلاقی، بدون بر جای گذاشتن هر گونه آلودگی یا تخریب از امکانات و خدمات مورد نیاز خود استفاده کنید.
۹. سوغات محلی بخرید و از صنایع دستی یا محصولات محلی هر منطقه که می دانید سبب تقویت هویت و بهبود شرایط آن منطقه است، مصرف کنید.
۱۰. در راه بازگشت وقت اضافه و جداگانه ای را برای تامل و تفکر درباره تجربه سفر، مردمانی که دیده و چیزها یا ماجراهایی را که از سر گذرانده اید، اختصاص دهید.
در همایش گردشگری کم شتاب که در رم برگزار شد، علاوه بر بررسی مسائل روان شناختی این سبک از گردشگری توسط متخصصان حاضر، اپراتورها و موسسات تورگردانی حساس به این موضوع نیز، مقالات خود را در راستای تشریح ماهیت این نوع سفر و ارتقای فلسفه این سبک از گردشگری به دبیرخانه این همایش ارائه دادند.
در این مقالات تلاش آن بوده است که ایده سفر یا گردشگری کم شتاب، به شکلی کاربردی در تجربیات زندگی روزمره به نحوی که با جاذبه های اقتصادی همراه باشد، توضیح داده شود.
