به گزارش «دنیای سفر» به نقل از خبرگزاری ایرنا؛ کاهش وابستگی دولت به درآمدهای نفتی برای اداره امور جاری، یکی از سیاست های بالادستی نظام جمهوری اسلامی است که همواره از سوی رهبر معظم انقلاب در برنامه های توسعه کشور مورد تأکید قرار گرفته است. این مساله در حدود ۳۰ ماه گذشته از دوران دولت سیزدهم، یکی از راهبردهای اصلی سیاست های اقتصادی دولت مردمی در طرح های مختلف از جمله بودجه ریزی کشور بوده است.
از جمله راهکارهای اصلی ارائه شده از سوی کارشناسان برای کاهش وابستگی دولت به درآمدهای نفتی، می توان به افزایش درآمدهای مالیاتی، افزایش ارزش افزوده کالاها و خدمات صادراتی، افزایش بهره وری و کاهش هزینه های غیرضروری، اشاره کرد. همچنین با توجه به ظرفیت های کشور در حوزه های مختلف گردشگری، جذب گردشگر خارجی نیز می تواند درآمد قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد.
بررسی تعداد گردشگران ورودی به کشور در ۳۰ ماه گذشته بیانگر افزایش این اعداد در دولت سیزدهم است. در همین رابطه رئیس جمهوری در آیین افتتاح هفدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری و صنایع وابسته گفت: «تأکید بسیار کشورهای مختلف نسبت به توسعه و فعال شدن گردشگری، برای این است که گردشگری پیشران و شتاب دهنده اقتصادی است. جمهوری اسلامی ایران، دارای میراثی گرانقدر تمدنی و طبیعت چهارفصل زیباست که ظرفیت های بسیاری برای گردشگری دارد؛ گردشگری طبیعی، فرهنگی و نگاه به این تمدن کهن و میراث گرانقدر بسیار اهمیت دارد. در سال جاری شاهد افزایش ۵۰ درصدی تعداد گردشگران در کشور بودیم.»
تغییر واقعی تعداد گردشگران چقدر است؟
اما یک پایگاه خبری در گزارشی با تیتر «آمار جدید رئیسی اشتباه از آب درآمد/ تغییر واقعی تعداد گردشگران چقدر است؟» و با استناد به آمارهای بین المللی و اظهارات «حرمت الله رفیعی» رئیس انجمن دفاتر مسافرت هواپیمایی و جهانگردی آمار ارائه شده از سوی رئیس جمهوری را اشتباه دانسته، اما ماجرا از چه قرار است؟
بر اساس آخرین اطلاعات موجود در تارنمای سازمان جهانی گردشگری، تا پایان ماه یازدهم سال ۲۰۲۳ میلادی(۹ آذرماه) مقصد حدود ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر ایران بوده استاین پایگاه خبری به نقل از رفیعی نوشت: برداشت من این بوده که آقای رئیسی می خواسته بگوید تعداد گردشگران ما ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت؛ ما افزایش ۵۰ درصدی گردشگر نداشتیم. ۵۰ درصد یعنی اینکه سال گذشته حدود پنج میلیون گردشگر داشتیم و حالا امسال حدود ۱۰ میلیون نفر شده باشند که چنین چیزی نداریم.»
همچنین در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «گزارش سازمان جهانی گردشگری نشان می دهد که ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۴.۱ میلیون نفر گردشگر خارجی داشت. همچنین در سه ماه نخست سال ۲۰۲۳ نیز حدود ۸۷۰ هزار گردشگر به ایران وارد شد.»
برای روشن شدن موضوع پیش از پاسخ به استدلال های مورد اشاره این پایگاه خبری، آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان و نهادهای بین المللی در خصوص تعداد گردشگر خارجی را مورد بررسی قرار می دهیم. متأسفانه آمار رسمی و دقیقی در خصوص تعداد گردشگران خارجی حوزه های مختلف اعم از سیاحت و تفریح، زیارت، بهداشت و درمان از سوی مرکز آمار منتشر نمی شود و فقط در گزارشی با عنوان «وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران»، تعداد بازدیدکنندگان خارجی از موزه ها و اماکن فرهنگی و تاریخی کشور، اعلام می شود.
آخرین گزارش این نهاد آماری ه بهار ۱۴۰۲ مربوط است که اطلاعات آن در خصوص تعداد گردشگران خارجی تا پایان پاییز ۱۴۰۱ بروزرسانی شده و نمی توان به آن استناد کرد. بر اساس آخرین اطلاعات موجود در تارنمای سازمان جهانی گردشگری (unwto.org) تعداد ۱۲۸۶ میلیون گردشگر تا پایان ماه یازدهم سال ۲۰۲۳ میلادی(۹ آذرماه) به کشورهای مختلف جهان سفر کرده اند؛ از این میزان مقصد حدود ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر ایران بوده است.
آمار جدید رئیسی اشتباه از آب درآمد؟!
این آمار نشان می دهد مسافرانی که در سال گذشته میلادی مقصد سفرشان ایران بوده است، ۴۳ درصد افزایش داشته اما همچنان با سال های پیش از همه گیری کرونا فاصله زیادی دارد. با این وجود میزان افزایش گردشگران خارجی ایران در سال ۲۰۲۳، از میانگین جهانی آن که رشدی ۳۳ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ داشته، بیشتر است.
اگر بر اساس اطلاعات سازمان جهانی گردشگری، تعداد گردشگران خارجی ایران که بر اساس ماه به ثبت رسیده را (از ابتدای فروردین تا پایان آبان امسال (پایان سال میلادی ۲۰۲۳) در نظر بگیریم، به عبارتی هشت ماه امسال را با ۸ ماه پارسال مقایسه کنیم، نتایج به شکل زیر خواهد بود.
بر اساس اعداد و ارقام اعلام شده، تعداد گردشگران خارجی ایران در ۸ ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۴۸ درصدی داشته است.
سخنان رئیس جمهوری درباره افزایش گردشگران خارجی اشتباه بود؟
بر اساس اعداد و ارقام اعلام شده، تعداد گردشگران خارجی ایران در ۸ ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۴۸ درصدی داشته استنهادهای داخلی به طور منظم آمار دقیقی از میزان گردشگران خارجی در ایران را منتشر نمی کنند و برای آگاهی از این موضوع باید آمار و اطلاعات را در اظهارات مسئولان حوزه گردشگری جست وجو کرد. در همین رابطه به تازگی «علی اصغر شالبافیان» معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی گفته، «در ۱۰ ماه نخست امسال پنج میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر خارجی به ایران سفر کردند که نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۵۲ درصد افزایش داشته است.»
بر اساس آنچه گفته شد، آمارهای بین المللی بیانگر افزایش ۴۳ درصدی گردشگران در سال گذشته میلادی و رشد ۴۸ درصدی در ۸ ماه نخست امسال دارد. علاوه بر این، اظهارات مسئولان وزارت میراث فرهنگی و گردشگری بیانگر رشد ۵۲ درصدی مسافران خارجی تا پایان دی ماه سال جاری دارد؛ بنابراین اعداد و ارقام اعلام شده از سوی رئیس جمهوری درست است.
اما در مورد دلایل «تجارت نیوز» برای زیرسؤال بردن آمار ارائه شده از سوی رئیس جمهوری باید به این نکته اشاره کرد که رئیس انجمن دفاتر مسافرت هواپیمایی و جهانگردی ایران، افزایش ۵۰ درصدی تعداد گردشگران خارجی را معادل افزایش ۵ میلیون نفر به ۱۰ میلیون نفر می داند؛ در صورتی که با یک عملیات ساده ریاضی مشخص می شود، وی در مثال خود افزایشی ۱۰۰ درصدی را در نظر گرفته است.
از طرفی این پایگاه خبری، بدون مقایسه میزان گردشگران ورودی در دو سال اخیر، در خصوص ارائه آمار بین المللی فقط آمار سه ماه نخست سال ۲۰۲۳ را بیان کرده و از آن نتیجه گرفته که افزایش ۵۰ درصدی تعداد گردشگران خارجی ایران نادرست است.
بی تردید ایران تا به امروز نتوانسته به بهترین شکل ممکن از جاذبه های گردشگری خود بهره ببرد اما این امر دلیلی بر زیرسؤال بردن اقدامات دولت و همچنین آمارهای رسمی اعلام شده نیست.
