به گزارش «دنیای سفر» از روابط عمومی دانشگاه تهران، در راستای تفاهم نامه بین دانشگاه تهران و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، طراحی و پیاده سازی سامانه اطلاعات مکانی نقشه باستان شناسی ایران توسط دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران انجام شده است.
دکتر سارا عطارچی، سرپرست تیم طراحی و پیاده سازی این طرح، گفت: این سامانه بر پایه یک پایگاه داده متمرکز مکانی طراحی شده است که به منظور ورود، ویرایش و تجزیه و تحلیل لایه های مختلف آثار باستانی مورد استفاده قرار می گیرد.
وی افزود: در این پروژه، نرم افزاری بر پایه سیستم اطلاعات جغرافیایی تحت وب برنامه نویسی شده است که بستر ورود اطلاعات مکانی، توصیفی و مستندات موجود است. این سامانه با قابلیت ورود، پردازش و ارزیابی کلیه پروژه های باستان شناسی اعم از آثار ثبت جهانی، ملی و شناسایی شده، مورد استفاده کاربران عمومی و تخصصی در سطح کشور قرار می گیرد.
عضو هیئت علمی گروه سنجش از دور و GIS دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران درباره اهمیت این سامانه، گفت: از آنجایی که میراث فرهنگی با اطلاعاتی سروکار دارد که اهمیت مکانی دارند؛ یعنی موقعیت جغرافیایی آنها حائز اهمیت است – مانند اینکه چه پروژه ای و چه کاوشی در کجا انجام می شود – در نتیجه مدیریت اطلاعات در میراث فرهنگی نیازمند سامانه هایی است که مکان محور باشند و در این پروژه این موضوع دیده شده است. در واقع سامانه ای در بستر وب است که ضمن ارائه اطلاعات مکانی به مدیران و کاربران میراث فرهنگی، قابلیت مدیریت، تجزیه و تحلیل، ورود و ویرایش اطلاعات را هم دارد.
دکتر عطارچی در ادامه درباره اهمیت این پروژه، اظهار کرد: میراث فرهنگی با حجم عظیمی از اطلاعات روبرو است که این اطلاعات تاکنون در قالب جداول و نقشه ها جمع آوری می شده است. سامانه جدید این امکان را ایجاد می کند که این اطلاعات بر پایه مکان آنها تجزیه و تحلیل شوند. با طراحی پنل مدیریتی در این سامانه، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به سهولت می تواند از محل دقیق پایگاه ها، تعداد پروژه ها و میزان پیشرفت آنها و یا از تعداد دقیق آثاری که ثبت ملی و بین المللی شده اند، آگاه شود.
عضو هیئت علمی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران درباره قابلیت های این سامانه نیز گفت: این پایگاه علاوه بر نمایش اطلاعات برای کاربران، امکان ورود، ویرایش و تجزیه و تحلیل لایه های مختلف را دارد و همین قابلیت این امکان را می دهد که اطلاعات توصیفی و مکانی داده های میراث فرهنگی به صورت متمرکز در یک جا قرار گیرند. همچنین قابلیت های این سامانه هم کاملاً بر اساس نیازهای پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری طراحی شده است.
وی افزود: این سامانه نه تنها اطلاعات را نمایش می دهد بلکه تجزیه و تحلیل اطلاعات را برای کاربر تخصصی انجام می دهد. به عنوان مثال، این سامانه می تواند محدوده اثر (حریم آثار) را برای کاربران تخصصی مشخص کند، محدویت های فعالیت های عمرانی، کشاورزی و یا دسترسی به امکانات حمل ونقل در محدوده اثر و یا اینکه تا چه اندازه محدودیت ها رعایت شده است را در اختیار کاربر قرار می دهد.
دکتر عطارچی، سازگاری این سامانه با دیگر سامانه های داخلی که در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مورد استفاده هستند را از ویژگی مهم آن برشمرد و گفت: نمادها و علائم مورد استفاده در این سامانه، نمادهای تخصصی هستند که با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تهیه شده اند. فرمت هایی که داده ها می توانند وارد، ویرایش و تجزیه و تحلیل شوند همگی فرمت هایی هستند که قابلیت سازگاری با بقیه فرمت های مورد استفاده پژوهشگاه را دارند؛ در نتیجه مشکل انطباق اطلاعاتی وجود ندارد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، وی سطوح دسترسی را از دیگر ویژگی های مهم این سامانه برشمرد و افزود: سطوح دسترسی مختلفی در این سامانه دیده شده است؛ به عنوان مثال، یک سطح کاربرانی هستند که فقط قادرند اطلاعات مربوط به پروژه های خود را در این سامانه وارد و یا ویرایش کنند و این اطلاعات وارد شده باید توسط مدیر پایگاه تأیید شود و مدیر هر پایگاه هم فقط می تواند به اطلاعات پایگاه خود دسترسی داشته باشد. در واقع ساختار سلسله مراتبی کاملاً در آن دیده شده و امنیت اطلاعات کاملاً تعیین و تأیید می شود؛ یعنی کاربرانی می توانند وارد سامانه شوند که دارای نام کاربری و رمز ورود باشند و دسترسی شان توسط مدیر ارشد تأیید شده باشد. البته بخشی از اطلاعات هم که می تواند در دسترس عموم باشد در سایت منتشر می شود و در نتیجه هیچ مشکلی از لحاظ امینتی و اطلاعاتی ندارد.
دکتر عطارچی درباره مزیت این سامانه برای پژوهشگران حوزه باستان شناسی، گفت: محققان و پژوهشگران بویژه در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری می توانند تمامی اطلاعات مکانی و توصیفی مربوط به یک پروژه و یا اطلاعات مربوط به یک پایگاه یا استان و یا کل کشور را در این سامانه مشاهده کنند. مثلاً کدام پایگاه در کدام استان در حال کاوش است؟ چه زمانی شروع به کار کرده است؟ چه میزان پیشرفت داشته است؟ چه مقدار بودجه به آن اختصاص داده شده است؟ نقشه ها و سایر اطلاعات توصیفی مرتبط به آنها کاملاً مشخص و همه اطلاعات قابل مشاهده است.
وی مدیریت پروژه ها را دیگر مزیت این سامانه برای پژوهشگران این حوزه عنوان کرد و افزود: وجود این سامانه، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و بخش های که دسترسی به این سامانه برایشان تعریف شده است، به راحتی می توانند این پروژه ها را در هر مرحله پایش کنند و در جریان پیشرفت پروژه ها در استان ها و پایگاه های مختلف قرار گیرند.
