«دیروز جلسه بررسی وضعیت آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع کشور به درخواست سازمان حفاظت محیط زیست در دفتر معاون اول رییس جمهور تشکیل شد و آقای جهانگیری با استقبال از حساسیت رسانه ها و افکار عمومی نسبت به وقوع آتش سوزی جنگل ها تاکید کرد رسیدگی به جنگل ها و مراتع کشور و جلوگیری از آسیب و خسارت به این سرمایه های ملی از اولویت‌های دولت است و باید این موضوع را با حساسیت ویژه دنبال و اعتبارات مورد نیاز آن را تامین کنیم. سازمان حفاظت محیط زیست صورت جلسه ای با وزارت کشور تدوین و امضا کرده که براساس آن از نیمه خرداد جاری ستاد کل نیروهای مسلح با استفاده از امکاناتی که در حوزه صنایع هوایی دارد در اطفا حریق جنگل ها همکاری و مشارکت خواهد داشت. اختصاص دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار در این زمینه برای تجهیز بخشی از مناطق تحت پوشش سازمان حفاظت محیط زیست به امکانات اطفای حریق نیز از جمله اقدامات دیگر است. این سازمان به طور جدی پیگیر ایجاد سازو کارهای همگرایی و همکاری دستگاههای مختلف هنگام بروز حوادث آتش سوزی است.»
معصومه ابتکار در حالی به توجه ویژه به اطفا حریق در جنگل ها در وبلاگ خود در تیر ماه سال جاری اشاره کرد که در چند روز گذشته بار دیگر آتش سوزی در جنگل گلستان نه با امکانات نیروهای مسلح در حوزه صنایع هوایی بلکه با همان بیل ها و دبه های آب آشنا با جنگل های ایران صورت گرفت. قدیمی ترین پارک ملی ثبت شده ایران با بیش از ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۵۰ گونه جانوری این بار توسط دو شکارچی و با هدف فرار از دست ماموران سازمان حفاظت محیط زیست بار دیگر طعمه حریقی شد که استاندارد گلستان در اردیبهشت ماه سال جاری و در مانور مهار آتش در جنگل ملی گلستان از امکانات برای پیشگیری از آتش سوزی خبر داده بود. او در این مراسم ابراز امیدواری کرده بود که هیچگونه آتش سوزی در منطقه رخ ندهد و اگر چنانچه رخ داد در سریع ترین زمان مهار شود.
مینا استقامت متخصص جنگل ها در گفت و گو با «دنیای سفر» درباره شیوه های حفاظت از جنگل ها در شمال کشور گفت: در جنگل های شمال کشور بیشترین حفاظت از مناطق تحت بهره برداری و با مدیریت تعاونی ها انجام می شود و آنها نیز حفاظت را به شرط بهره برداری انجام می دهند، در همین راستا زمانی که طرح تنفس جنگل ها مطرح شد این شرکت ها اعلام کردند با اجرای طرح مرز حفاظتی را از این مناطق برمی دارند که این امر ممکن است به وقوع آتش سوزی های گسترده منجر شود. این در حالی است که در گذشته جوامع بومی و محلی با توجه به حضور خود در عرصه های طبیعی حفاظت از آنها را نیز بر عهده داشتند اما با تغییر رویکرد و خارج کردن جامعه محلی به بهانه تقویت عرصه و مرتع، جنگل به بهره بردارانی سپرده شد که تنها منافع اقتصادی خود را در آن می بینند.
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به گفته های رئیس جمهور و ریاست سازمان حفاظت محیط زیست درباره اهمیت جنگل ها آیا بودجه متناسب نیز به این امر و به ویژه به جنگل گلستان که تنها در سال گذشته با ۳۲ مورد آتش سوزی بیش از ۱۲۰۰ هکتار از اراضی این پارک در آتش سوخته، اختصاص یافته است، اظهار کرد: ما دارای ردیف بودجه اعتباری ویژه ای برای اطفا حریق و آتش سوزی نیستیم و اعتبارات تاکنون در قالب بحث حفاظت و توسعه مطرح شده است که تا زمانی به حریق برسد، بخش اعظم و یا تمام آن، صرف هزینه بخش های دیگر شده است.
این متخصص جنگل با اشاره به کنفرانس IUCN که چندی پیش در دوربان برگزار شد، تصریح کرد: در این کنفرانس که بخش اعظم مدیریت آن را ارتش اطفای حریق آفریقای جنوبی بر عهده داشت، گزارش هایی از عملکرد این نهاد ارائه شد. در آفریقای جنونی این ارتش آموزش های لازم را برای اطفای حریق دیده و حتی گاه به ماموریت به کشوری نظیر کانادا نیز فرستاده می شوند. یکی از کارهایی که سازمان حفاظت محیط زیست می تواند انجام دهد انجام مکاتبه با دولت آفریقای جنوبی برای ارائه آموزش و برگزاری کارگاه ها در ایران است.
وی در این باره که چرا ایران با توجه به کمبود امکانات در حوزه اطفای حریق جنگل ها تاکنون درخواستی به کشورهای همسایه و سایر کشورها برای کمک گرفتن از آنها صورت نداده در حالی که این امر با توجه به میزان اندک منابع طبیعی ما ضروری است، گفت: بحث محیط زیست در ایران تاکنون جدی گرفته نشده است. تا چند سال پیش فعالان محیط زیست را به عنوان کسانی می دیدند که با سفر به خارج از ایران، مفاهیمی تشریفاتی را با خود به کشور می آوردند، اما با تشدید بحران در این حوزه مسئولان به اشتباه خود پی برده اما همچنان حاضر به کمک گرفتن از کشورهای دیگر در این حوزه نیستند.
استقامت در همین راستا ورود فنون و تجهیزات به روز شده از سایر کشورها در حوزه اطفا حریق را خواستار شد و خاطرنشان کرد: امکاناتی که تاکنون برای اطفا حریق در کشور به کار رفته از بیل و دبه های آب و آنهم توسط اشخاص آموزش ندیده فراتر نرفته است. از این رو ما باید در این حوزه نیز مشابه سایر بخش ها از مشاوره و تجهیزات مناسب بهره بگیریم.
گفته های استقامت در کنار سخنان معصومه ابتکار بر اختصاص بودجه به اطفا حریق در ایران نشان دهنده اهمیت موضوعی است که تاکنون از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و سایر دستگاه ها جدی گرفته نشده است. وقوع سیل در استان گلستان در سال جاری و اتفاقات مشابه که حیات انسانی را در زیستگاه های تخریب شده به همراه داشته زنگ خطر برای کسانی است که اگر تا دیروز بحث های محیط زیستی را مباحثی تشریفاتی و لوکس می دیدند امروز آن را در وقوع انواع بلایا از قبیل سیل و ریزگردها مشاهده کنند. از آنجا که آتش سوزی یکی از اصلی ترین دلایل تخریب جنگل ها در چند ساله اخیر محسوب می شود باید منتظر بود و دید آیا همچنان قرار است بودجه های قطره چکانی و دبه های آب به داد آتش شعله گرفته در دل جنگل های ایران برسد یا اینکه تدبیری در این خصوص از سوی دولتی که داعیه محیط زیستی بودن دارد، اندیشیده خواهد شد.
