به گزارش «دنیای سفر»، فریبا کاهنی، کارشناس و مسئول ثبت میراث ناملموس استان خراسان جنوبی با معرفی این سه غذای سنتی، به ایسنا گفت: «آش لَخشَک» یک آش سنتی و مقوی است که در شهرستان قاینات، روستای بیناباج و همچنین در شهرستان فردوس از استان خراسان جنوبی پخته می شود. این آش در مراسم و آیین ها به ویژه در مراسم دورهمی های خانوادگی و در شب چله زمستان که سرد است، تهیه شده و مصرف می شود.
او اضافه کرد: این آش گاهی به عنوان غذا در وعده های نهار و شام هم پخته می شود. در حال حاضر، در خانه های بوم گردی به عنوان یک غذای بومی و سنتی مورد استقبال گردشگران قرار گرفته است. همه مواد تشکیل دهنده این آش از گیاهان دارویی بومی و ارگانیک است که در این روستاها فراوان وجود دارد.
کاهنی ادامه داد: «نوجوش» یکی دیگر از غذاهای سنتی و محلی خراسان جنوبی محسوب می شود که بسیار مقوی و مغذی است. این غذا از نان درست می شود که قوت اصلی مردم است و در وعده های غذایی ظهر و شب استفاده می شود.
این کارشناس ثبت میراث ناملموس گفت: «نوجوش» در همه فصول سال مصرف می شود و مخصوص روزها و مراسم خاصی نیست و غذایی مناسب برای همه سنین از کودکان تا بزرگسالان است که در تمام ایام سال طبخ می شود.
به گفته بزرگان و ریش سفیدان نیز، قدمت این غذا به بیش از ۱۵۰ سال می رسد. مواد مورد استفاده این غذا بیشتر سبزی های معطر زرشک و گردو است که از محصولات استان خراسان جنوبی هستند.
این کارشناس میراث ناملموس با بیان اینکه «قروت» نیز از جمله غذاهای سنتی خراسان جنوبی است، افزود: این غذا از فرآورده های دامی تهیه می شود و رنگ بنفش و زیبای آن نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. برای تهیه «قروت»، دوغ را داخل دیگ چدن می جوشانند تا آب آن بخار شود و آنچه می ماند به صورت گلوله های کوچک روی پارچه یا سبد پهن می کنند و در مقابل آفتاب قرار می دهند تا خشک شود. سپس «قروت ها» را چند ساعت پیش از ساییدن در آب خیس می کنند تا نرم شده و سپس با مقداری گردو داخل تغارچه (ظرف سفالی لعاب دار) می سایند تا به روغن بنشیند و بعد به اندازه لازم آب اضافه کرده و آن را صاف می کنند و به دو روش گرم و سرد میل می کنند.
به گفته مسئول ثبت میراث ناموس خراسان جنوبی، «مهارت پخت آش سنتی لخشک» در هشتم آبان ماه سال ۱۴۰۱ با شماره ثبت ۲۶۸۷، «مهارت پخت نوجوش» در نهم آذر ماه سال ۱۴۰۰ با شماره ثبت ۲۴۹۰ و «مهارت پخت قروت» با شماره ۲۱۱۶ در بیست و سوم تیر ماه سال ۹۷ بدر فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده اند.
