به گزارش خبرگزاری ایسنا، «پیتر والدمن» و «گلنار متولی» دو خبرنگار این نشریه نیویورکی بلومبرگ هستند که به قول خودشان راهی تهران شدند تا آثار مخفی «اندی وارهول» را ببینند.
این دو نفر، گزارش مفصلی را از حضور در گنجینه پنهان موزه هنرهای معاصر منتشر کردند و در آن از بیان هیچ اظهار نظر تند و خلاف واقعی درباره تاریخ انقلاب، سران و مسوولان ایرانی فروگذار نکردند. از متن گزارش به نظر می رسد نویسندگان آن از درک در اختیار بودن شماری از آثار هنرمندان شهیر و گران قیمت غربی در ایران، حسابی عصبانی شده اند.
در بخش هایی از این گزارش آمده است: درون ساختمان مدرن موزه هنرهای معاصر تهران، مسیری مارپیچ پایین تر از سطح خیابان، مثل نسخه زیرزمینی موزه «گوگنهایم» نیویورک رو به پایین می رود. مجموعه ای از گالری ها از آن نشأت می گیرند و رازهای شگفت آوری از یکی از زیباترین و فراموش شده ترین مجموعه های هنری قرن بیستم جهان را نمایان می کنند. نمایش پاییز امسال شامل نقاشی های اکسپرسیونیستی از «کاندینسکی»، «مادرول»، «پولاک»، «روتکو» و «استلا» بود که البته این فقط بخش کوچکی از موجودی خزانه موزه است. مجسمه هایی از «ارنست»، «جیاکومتی»، «ماگریت» و «مور» در باغ این موزه به طور دائم نمایش داده می شوند.
در یک روز خشک اواخر ماه اکتبر، موزه مثل جزیره آرامی می ماند در پایین شهر تهران، کلان شهری با ۱۶ میلیون نفر جمعیت که در ترافیک و دود و ساخت و سازهای فراوان در حال خفه شدن است. گالری ها به شهر ارواح می مانند. به جز پنج شش دانشجوی عکاسی که برای دیدن «نقاشی دیواری روی زمینه قرمز هندی» شاهکار سال ۱۹۵۰ «جکسون پولاک» بلیت ورودی ۱/۵ دلاری پرداخت کرده اند، کسی اینجا نیست. این تابلوی ۹ در ۸ فوتی که رگه های سفید، خاکستری و سیاه دارد، یکی از بزرگترین نقاشی های پولاک در سبک «ریزش رنگ» است که از دید خیلی ها بهترین کار اوست. حراجی «کریستی» این اثر را پنج سال پیش ۲۵۰ میلیون دلار ارزش گذاری کرد.
پایین تر، دانشجوها به دو نقاشی بزرگ از «مارک روتکو» می رسند که هر یک ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار قیمت دارند. استاد آن ها توجه شان را به نقل قولی از این نقاش جلب می کند: «نقاشی درباره یک تجربه نیست، بلکه خود تجربه است.
گزارش «بلومبرگ» سپس به خریدن این نقاشی توسط فرح پهلوی، وقوع انقلاب اسلامی و ظهور دوباره این آثار پس از توافق هسته ای و برداشته شدن تحریم ها اشاره کرده و افزوده است: موزه هنرهای معاصر از ۲۰ نوامبر (۳۰ آبان ماه) مجموعه بزرگی از آثار اکسپرسیونیست خود را که ترکیبی از آثار هنری ایرانی و غربی است، به نمایش گذاشت. این موزه در ماه اکتبر توافقی آزمایشی با دولت آلمان امضا کرد تا ۶۰ اثر هنری از تهران ۳۰ اثر غربی و ۳۰ کار ایرانی را برای نمایشی سه ماهه در پاییز آینده به برلین بفرستد. اگر شرایط سیاسی و قانونی اجازه دهد، این اولین نمایشگاه آن سوی مرزهای این آثار خواهد بود.
نمایش بزرگ تر پس از آن، سال ۲۰۱۷ در موزه «هرش هورن» اسمیتسونین واشنگتن برگزار می شود. این را «ملیسا چیو» مدیر «هرش هورن» گفته و اظهار کرده است: این یکی از بزرگ ترین مجموعه های دیده نشده آثار هنری اروپا و آمریکا پس از جنگ جهانی در جهان است. ما ۴۰ سال است که این کارها را ندیده ایم.
گزارشگر «بلومبرگ» سپس مطالبی مغرضانه و البته سیاسی را درباره ایران و انقلاب اسلامی اش آورده است. تهیه کنندگان این گزارش همچنین جملاتی را از «مهدی کوثر» مدیر سابق موزه هنرهای معاصر تهران که با وقوع انقلاب به ایتالیا رفت و هرگز به کشور بازنگشت، نقل کرده اند.
در این گزارش همچنین آمده است: مجموعه این موزه به طور جالب توجهی دست نخورده باقی مانده، به جز پرتره ای که «اندی وارهول» کشیده بود که با چاقو توسط یک فرد تندرو پاره شد و نقاشی برهنه ای از «ویلم دکونینگ» که سال ۱۹۹۴ به «دیوید گفن» فروخته شد.
خبرنگاران «بلومبرگ» سپس درباره نگهبان گنجینه موزه نوشته اند: اگر از سراشیبی موزه پایین بروید و از طناب مخملی عبور کنید، پس از جاروبرقی صنعتی به سمت راست بپیچید، دو در را در مقابل تان مشاهده خواهید کرد. در فلزی زنگ دارد و بر زنگ آن نوشته شده «خدمات نمایشگاه». این در به گنجینه باز می شود. بر در سمت چپ نوشته شده «عکاسی» و به اتاق تاریکی باز می شود که دیوارهای سیمانی و مبل قدیمی اش احساس دفاتر سرایداری در آپارتمان های نیویورک را زنده می کند. … پشت میزی در گوشه سالن زیر یک پنجره بلند نشسته است. او دو هفته پیش از بازگشایی موزه، کار در اینجا را شروع کرده، اول به عنوان راننده و بعد تا سال ها پس از آن به عنوان نگهبان خزانه.
سال ۱۹۷۷ یکی از اولین کارهای او پس از بیرون آمدن از کمپانی نصب کفپوش های موزه، جمع آوری صندوق های باز نشده آثار هنری از سراسر تهران بود. بسیاری از آثار هنری آمریکایی موزه توسط «کامران دیبا» اولین مدیر موزه و پسرعموی «فرح» که فارغ التحصیل رشته معماری از دانشگاه «هاروارد» بود، جمع آوری شد. همزمان با آن، فرح که خود در پاریس هنر خوانده بود، آثار اروپایی را ترجیح می داد و خریداران خودش را اجیر کرده بود.
آن ها حق نداشتند به کسی بگویند که دقیقا چه می کنند. این را «دونا اشتاین» می گوید که سال ۱۹۷۵ به مدت دو سال به تهران آمد تا برای ملکه اثر هنری خریداری کند. اشتاین حالا با موزه «وند» لس آنجلس همکاری می کند.
در ادامه این مطلب به داستان چند نقاشی اشاره شده که ایران از حراجی «ساتبی» خریداری کرد؛ یکی از آن ها «طبیعت بی جان و باسمه ژاپنی» نقاشی سال ۱۸۸۹ «پل گوگن» بود که یک میلیون و ۴۰۰ هزار دلار قیمت داشت. این مبلغ در آن زمان رکورد گران ترین اثر این هنرمند را داشت. ارزش این تابلو اکنون ۴۵ میلیون دلار است. به گفته مدیر کنونی موزه، مجموعه داران ژاپنی چک سفید امضایی را برای خرید این نقاشی پیشنهاد کردند.
این گزارش سپس به چگونگی محافظت از این آثار در شرایط روزهای نخستین پس از پیروزی انقلاب پرداخته و افزوده است: سال ۱۹۹۹ موزه اولین نمایش از آثار غربی را در دوران پس از انقلاب برگزار کرد، نمایشی بود از آثار پاپ آرت که شامل کارهایی از «هاکنی»، «لیختنشتاین»، «راشنبرگ» و «وارهول» می شد.
در ادامه همچنین به داستان نمایش جنجالی تابلوی سه لته ۱۹۶۸ «فرانسیس بیکن» توسط علیرضا سمیع آذر و دستور وزارت ارشاد برای توقف نمایش تابلو اشاره شده است.
«بلومبرگ» سپس نوشته است: مجموعه بزرگی از هنر سپس از جنگ جهانی دوم در خزانه این موزه پس از عبور از مجرای تهویه هوا به چشم می خورد، حدود یک جین از کارهای «جسپر جونز» و «رابرت راشنبرگ» و حداقل ۱۵ اثر از «وارهول». در میان آن ها پرتره هایی است که وارهول از «میک جگر» و «مریلین مونرو» کشیده و ۱۰ تابلو که از چهره «مائو» خلق کرده است. ارزشمندترین آن ها تابلوی آکرلیکی است که در سال ۱۹۶۳ کشیده شده و «خودکشی» یا «مرد بنفش در حال پریدن» نام دارد و سقوط مردی از ساختمان را نشان می دهد. یکی دیگر از کارهای «مرگ و فاجعه» مجموعه معروف وارهول سال ۲۰۱۳ به قیمت ۱۰۵ میلیون دلار به فروش رفت.
موزه هنرهای معاصر پیشنهادهای بسیاری برای فروش نقاشی هایش دارد. یکی از جدیدترین آن ها از بنیاد «موناکو» بود که می خواست نقاشی سه لته «بیکن» را به قیمت ۱۰۳ میلیون یورو بخرد.
سرپرست موزه اما می گوید: «ما هیچ کدام را نمی فروشیم، حتی آن ها که قابل نمایش نیستند. اگر این ها را بفروشیم، به جای شان چه بخریم که همین قدر ارزش داشته باشند؟» او امیدوار است که درآمد حاصل از نمایش آثار در خارج از کشور این بودجه را فراهم کند که موزه بتواند پس از ۴۰ سال یک اثر خریداری کند، همچنین نورپردازی و کفپوش ها تعویض شود تا گنجینه برای محافظت از سیل ضدآب شود.
