به گزارش دنیای سفر؛ برنامه ششم توسعه در حال تدوین و بازنگری است. سازمان میراث فرهنگی نیز چندی پیش با برگزاری نشست هم اندیشی چگونگی تحقق مبانی برنامه ششم توسعه در حالی با جمعی از صاحب نظران این حوزه سعی داشت به تدوین برنامه ای جامع، کیفی و کاربردی بپردازد که در این نشست حضور متخصصان و کارشناسان ارشد حوزه میراث فرهنگی به انگشتان دست نمی رسید. معاون میراث فرهنگی کشور اما در این نشست هم اندیشی موضوع آموزش میراث فرهنگی را در اولویت برنامه ششم توسعه کشور قرار داد.
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران حوزه میراث فرهنگی پیشنهادات و نظرات کاربردی دیگری را برای ارتقاء حوزه میراث فرهنگی پیشنهاد می کنند. “سعید فلاح فر” پیشکسوت و کارشناس ارشد معماری و مرمت اما اولویت سازمان میراث فرهنگی را تغییر ساختار اداری و تربیت نیرو در ابعاد مدیریتی می داند او با نقب زدن به پیشینه و شاکله میراث فرهنگی به خبرنگار دنیای سفر می گوید: سازمان میراث فرهنگی کشور در بدو تاسیس با یک بحران جدی مواجه بود و آن هم فرهنگ عمومی بود.
فلاح فر می گوید: در دوره ای که سازمان میراث فرهنگی تشکیل شد، تقریبا عامه مردم درک زیادی از موضوع میراث فرهنگی نداشتند این موضوع البته تنها مختص به مردم عامه نبود، مسئولان و مدیران دولتی هم با این حوزه بیگانه بودند. بنابراین سازمان میراث فرهنگی باید تلاش خود را انجام می داد تا زمینه آشنایی مردم و مسئولان را با مقوله میراث فرهنگی ایجاد کند.
این کارشناس ارشد مرمت ادامه می دهد، اما در ابتدای تاسیس سازمان میراث فرهنگی، نیروهای زبده ای که در اداره حفاظت از آثار تاریخی و دیگر بخش ها فعالیت می کردند، در کنار بودجه مناسب و پتانسیل علمی قوی سبب شد که یک فرهنگ سازی عمومی در سطح بالا شکل بگیرد.
اما در کنار این فرهنگ سازی عمومی، اتفاقی که در سازمان میراث فرهنگی رخ داد، تربیت نیرو و یا به عبارتی پرورش سرباز در سطح بسیار بالا بود. فلاح فر می گوید: سازمان میراث فرهنگی هیچ گاه برنامه ای برای تربیت نیرو در سطح مدیریتی نداشت. حتی انگیزه تاسیس مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی هم تربیت تکنسین یا عده ای در برداشت بنا بود.
این کارشناس ارشد مرمت با تاکید بر اینکه میراث فرهنگی دچار بحران مدیریتی شده است ادامه می دهد، سازمان میراث فرهنگی بارها مدیران میراث فرهنگی را از سازمان صدا و سیما، جهاد دانشگاهی تهران و غیره جذب کرده است، افرادی که هیچ یک تخصص میراث فرهنگی را نداشتند. همین عامل سبب شد که در سال های اخیر میراث فرهنگی از صلابت و رونق گذشته بیفتد.
او معتقد است، سالهاست که چارت تشکیلاتی میراث فرهنگی شیرازه خود را از دست داده و از درون دچار مشکلات ماهوی شده به گونه ای که وجهه فرهنگی، علمی و هنری این سازمان به شدت افول کرده است.
ادغام میراث فرهنگی با ساختاری صنعتی
ادغام میراث فرهنگی با دو حوزه گردشگری و صنایع دستی چند سالی است که تبدیل به یکی از دغدغه های کارشناسان و فعالان حوزه میراث فرهنگی شده است. فلاح فر نیز ضمیمه کردن گردشگری را عاملی می داند که سبب شده وجهه ماهوی سازمان میراث فرهنگی زیر سوال رود.
او معتقد است، زمانی که یک سازمان اقتصادی و صنعت محوری به اسم گردشگری به یک سازمان کاملا علمی و پژوهشی سنجاق می شود، ناخودآگاه وجهه ماهوی میراث فرهنگی زیر سوال می رود. هر چند که گردشگری و میراث فرهنگی در یک موضوعاتی با یکدیگر اشتراک دارند اما به لحاظ هویتی این دو ساختار کاملا با یکدیگر اختلاف دارند. این اتفاق سبب شده که سازمان میراث فرهنگی از نظر هویتی وضعیتی بلاتکلیف پیدا کند. چرا که میراث فرهنگی تا قبل از ادغام یک دغدغه بود اما پس از آن تبدیل به یک شغل شد.
فلاح فر می گوید: در حال حاضر رسانه ها و کارشناسان زیادی روی مبحث میراث فرهنگی و اشاعه آن فعالیت می کنند و به نظر می رسد، متولیان این حوزه باید تلاش کنند که میراث فرهنگی هویت اصلی اش را تحت عنوان یک سازمان علمی، هنری و فرهنگی به دست آورد.
به گفته او، سازمان میراث فرهنگی باید تشکیلات اداری اش را به گونه ای بازسازی و اصلاح کند که از شر سیاست و اقتصاد رهایی پیدا کند. به نظر می رسد یکی از موضوعاتی که باید در برنامه ششم توسعه مد نظر قرار بگیرد این است که این سازمان با تغییر ساختار اداری به پرورش مدیر بپردازد تا با تغییر دولت مدیران آن تغییر نکنند.
این کارشناس ارشد مرمت و معماری می افزاید: وقتی با تغییر دولت، مدیر یک سازمان علمی و پژوهشی چون میراث فرهنگی تغییر می کند بیانگر آنست که وجاهت فرهنگی این سازمان از حساسیت های سیاسی کمتر است و این موضوع نشان از آن دارد که سازمان میراث فرهنگی یک ساختار مستقل علمی دارد. به نظرم این بزرگ ترین چالشی است که سازمان میراث فرهنگی در طی سال های گذشته با آن دست به گریبان است.
